23-modul: Yoy payvandini maxsus usullari Reja

–
200 l/soat olinadi. 

---

S
–
payvandlanuvchi metall qalinligi, mm. 
Agar 
S
<10 mm bo’lsa chok bob sim diametri (d)
d
=0,5
–
l mm olinadi. 
S
>10 mm bo’lsa 
d 
=
S/2
mm olinadi. 
Agar po’latlarni uchma
–
uch payvandlashda payvandlash joylarini qalinligi 
masalan, 0,5
–
1 mm bo’lsa, payvandlash joylari kertmay yuqoriga bir oz qayirib, 3
–
16 mm bo’lsa V simon, qilib kertilib, zang, tuproqlardan tozalab payvandlash 
stoliga o’rnatiladi.
So’ngra gorelkani o’ng qo’lga 
olib normal alanga hosil etilgandan keyin chap 
qo’lga tegishli chok bob simni olib ularni payvandlash joyiga zarur burchak ostida 
ushlanadi. Agar pay
vandlanuvchi metall qalinligi 5 mm dan kichik bo’lsa chokni 
o’ngdan chapga qarab, qalinligi 5 mm dan ortiq
bo’lsa chapdan o’ngga qarab chok 
bostirilmog’i kerak.
Gaz alangasida payvandlashda gorelka hamda payvandlash 
simining harakat traektoriya sxemasi: 
a − o’ngdan chapga payvandlash; b − chapdan o’ngga payvandlash:
1 − payvandlash simi; 2 − gorelka.

 
 
 

---

Metallarni plazma oqimida payvandlash 
Bu usulda suyiiqlanish harorati yuqori bo’lgan yupqa list metallar va ularning 
qotishmalari, shuningdek, 
Al, u
qotishmalarining payvandlashda hamda ishdan 
chiqqan detallarni tiklashda va kesishda keng foydalaniladi. 
B
u usul boshqa usullarga qaraganda ish unumdorligi yuqori termik ta’sir 
zonasi kichikligi bilan ajraladi. 
Bu usulda metallarni payvandlashda payvandlash joyiga plazmatron (plazma 
gorelka) orqali yuqori temperaturali plazma (ionlangan gaz) oqimi yo’naltirila
di. 
Bunda darhol suyuq metall vanna hosil bo’ladi. Plazma yo’nalishi boshqa joyga 
olinganda vanna sovishida kristallanib chok hosil bo’ladi.
Plazmatron yoyini metallga bevosita va bilvosita ta’sir etadigan tiplari 
bo’ladi. Bulardan bir sxemasi 6.23
–
rasmda keltirilgan. Uni ishga tushirish uchun 
avval volfram elektrod 1 va payvandlanuvchi zagotovka 5 orasida elektr yoy 
oldiriladi. Keyin plazrhatronni tor kanalidan masalan, Ar yoki boshqa bir gaz 
yuboriladi. Bu gaz yoy ustunidan o’tayotganda siqilib, ionlangan
gaz hosil bo’ladi. 
Bu vaqtda soplodan yuqori temperaturali plazma yoy bilan birgalikda metallni 
payvandlash joyiga yo’naltirilishida bir zumda eritadi. Ikkinchi tip plazmatronda 
yoy volfram elektrod 1 bilan suv bilan sovutilib turiluvchi saplo 3 orasida 
oldiriladi. 
Metallarni plazma yordamida payvandlash sxemasi: 
a − bevosita; b − bilvosita: 1 − volfram elektrodlar; 2 − yoy; 3 − gorelka soplosi; 4 
−
soplo kanali; 5 − zagotovka; 6 − plazma oqimi.

---

Bu usulda faqat metallarnigina emas balki yarim o’tkazgi
ch va dielektrik 
rhateriallarni ham payvandlash mumkin.