Kitab Elxan muellim indd

Ermənistanın Azərbaycana qarşı silahlı təcavüzü və işğalın ağır nəticələri
9
www.elkhan-suleymanov.az
əhalisinin  Ermənistan  SSR-dən  Azərbaycan  SSR-in  Kür–Araz 
ovalığına  köçürülməsi  haqqında”  1947-ci  il  23  dekabr  tarixli 
4083  saylı  və  “Kolxozçuların  və  digər  Azərbaycan  əhalisinin 
Ermənistan  SSR-dən  Azərbaycan  SSR-in  Kür–Araz  ovalığına 
köçürülməsi ilə əlaqədar tədbirlər haqqında” 1948-ci il 10 mart 
tarixli 754 saylı SSRİ Nazirlər Sovetinin qərarlarına əsasən 150 
minədək azərbaycanlı özlərinin tarixi torpaqlarından deporta-
siya olundu.       
Qeyd etmək lazımdır ki, çar Rusiyasının XIX əsr boyu və XX 
əsrin əvvəllərində Cənubi Qafqazda demoqrafik vəziyyəti cid-
di şəkildə dəyişdirməyə nail olmasına baxmayaraq, 1918-ci ildə 
cəmisi  9  min  km
2
  ərazidə  yaradılmış  Ermənistan  dövlətində 
575  mindən  çox  azərbaycanlı  yaşayırdı  ki,  bu  da  Ermənistan 
əhalisinin  üçdə  birindən  çox  idi.  Sonradan  SSRİ  dövründə 
Azərbaycanın  ərazisinin  114  min  km
2
-dən  86,6  min  km
2
-ə 
qədər azaldılması hesabına Ermənistanın əraziləri artırıldı və 
bu  ərazilərdə  müxtəlif  bəhanələrlə  yerli  azərbaycanlı  əhaliyə 
qarşı açıq və gizli şəkildə etnik təmizləmə siyasəti həyata ke-
çirildi. Nəhayət, 1988-ci ilin sonu və 1989-cu ilin əvvəllərində 
indiki  Ermənistan  dövlətinin  ərazisindən  son  250  mindən 
çox  azərbaycanlı  deportasiya  edildi.  Rəsmi  Yerevanın  ardıcıl 
və  davamlı  şəkildə  həyata  keçirdiyi  etnik  təmizləmə  siyasəti 
nəticəsində hazırda bu ölkə ərazində bir nəfər də azərbaycanlı 
qalmamışdır. 
Etnik  təmizləmə  və  indiki  Ermənistan  ərazilərinin 
azərbaycanlıların  tarixi  torpaqları  olması  barədə  izlərin  belə 
silinməsi  siyasətinin  növbəti  mərhələsi  1988-ci  il  noyabrın 
sonunda  başlandı.  Rəsmi  hakimiyyət  orqanlarının  dəstəyi 
və  sanksiyası  ilə  indiki  Ermənistan  dövlətinin  ərazisində 
məskunlaşmış  son  250  mindən  artıq  azərbaycanlı  qısa  bir 
müddət ərzində  öz tarixi torpaqlarından deportasiya olundu. 
Ermənistanın azərbaycanlılara qarşı etnik təmizləmə siyasətinin 
növbəti  faciəvi  mərhələsi  olan  bu  kütləvi  qovulma  aksiyası 
azərbaycanlıların öldürülməsi, onlara işgəncələrin verilməsi ilə 
müşayiət edildi. Etnik təmizləmə nəticəsində 216 azərbaycanlı 

---