Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas

Şəkərli diabetə dair tövsiyələr

► ŞD  xəstələrində ÜDX-nin  profilaktikası  üçün  tövsiyə olunan  

HbA1с səviyyəsi <7,0% (<53 mmol/mol) (A)

115,162

► ŞD  xəstələrində ürək-damar  riskinin  azaldılması  üçün  statinlər 

tövsiyə olunur (A)

35,36

► Bütün ŞD xəstələri hipoqlikemiya və artıq çəkidən çəkinməlidir. 

Kompleks xəstəlikləri olan xəstələrə fərdi yanaşma tələb oluna bilər

(məqsədlərin və dərman vasitələrinin müəyyən edilməsi) (B)

52,75,115

► Metformin  bədən  tərəfindən  yaxşı  mənimsənildikdə və əks-

göstəricilər  olmadığı  halda  birinci  sıra  terapiya  üçün  istifadə

edilməlidir (B)

161

► Sonrakı 

məqsədli 

HbA1с-nin 

<6,5%-dək 

azaldılması              

(<48 mmol/l) (HbA1с-nın minimal əldə oluna bilinən təhlükəsiz 

səviyyəsi)  ŞD  xəstələri üçün  faydalı  ola  bilər.  Uzun  müddət ŞD 

olan  xəstələr  üçün  bu  məqsədə nail  olunması  mikrodamar 

fəsadlar riskini azalda bilər (B)

115

► ŞD  xəstələrində

tövsiyə

olunan  hədəf  AT  səviyyəsi:                

<140/80 mm c.s. (A)

130

► XS-ASLP-nin  hədəf  səviyyəsi  <2,5  mmol/l;  aterosklerotik 

xəstəliyi  olmayan  xəstələrdə ümumi  XS  <4,5  mmol/l  olmalıdır, 

ŞD  və olduqca  yüksək  ürək-damar  riski  olan  xəstələr  üçün       

XS-ASLP-nin  hədəf  səviyyəsi:  <1,8  mmol/l  (statinlərin  yüksək 

dozada istifadə edildiyi zaman) (В)

148

► Aterosklerozun  klinik  təzahürləri  olmayan  ŞD  xəstələrində

aspirin vasitəsilə antitrombositar terapiyanın aparılması məsləhət 

görülmür (С)

43

LİPİDLƏR

Müvafiq  tədqiqatlarda  dislipidemiya,  xüsusilə də hiper-

xolesterinemiyanın  ÜDX-nin  inkişafında  səbəbkar  rolu  müəyyən 

edilmişdir.  Qanın  plazmasında  xoles terin  və triqlitseridlər  kimi 

lipidlər  müxtəlif  zülallarla  (apolipoproteinlərlə)  bağlıdır  və

lipoproteinlərin  formalaşmasında  iştirak  edir.  YSLP  ateroskleroza 

səbəb  olmur,  əksinə,  antiaterogen  xüsusiyyətlərə malikdir.  ASLP, 

 

 

 

 

 

 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v

ə 

İslahatlar M

ərk

əzind

ə haz

ırlanm

ış

dı

r. 

---

51

xüsusilə az  sıxlıqlı lipoproteinlər, aterogendir. Xilomikronlar  və çox 

aşağı  sıxlıqlı  lipoproteinlər  (ÇASLP)  aterogen  deyil,  lakin 

triqliseridlərlə zəngin  bu  lipoproteinlərin  yüksək  konsentrasiyası 

pankreatitə gətirib çıxara bilər.