Kokanduni uz
-jadval Bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining o‘quv
Yüklə 15,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1-jadval
Bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining o‘quv -bilish kompetensiyasining komponentlari № Komponent Mazmuni 1 Tashkil- tuzilmaviy komponent Bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining o‘quv -bilish kompetensiyasining rivojlanganligi asosida subektiv tajribasi 2 Motivatsion komponent Bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarida ta’limning o‘quv faoliyatga ichki va tashqi munosabatini, shuningdek barqaror va sub’ektiv ahamiyatga ega bo‘lgan kasbiy va s haxsiy qadriyatlar to‘plamini aks ettiradi 3 Kognitiv komponent Bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarida pedagogik faoliyatga kirishga oid bilimlarni mustaqil egallash usullari haqidagi tasavvurni va yangi bilimlarni o‘zlashtirishni ko‘zda tutuvchi bilimi 4 Faoliyatli komponent O‘quv -bilish masalalarini hal qilishda mantiqiy, intellektual, texnologik va boshqa operatsiyalarni bajarish ko ‘nikmalari va malakalarini amalga oshirish va takomillashtirishga qaratilgan 5 Refleksiv komponent Bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarning o‘quv -bilish mustaqil faoliyatni tahlil qilish, tizimlashtirish, umumlashtirish va baholash qobiliyatidan iborat Bu komponentlarni o‘zlashtirish quyidagi asosiy darajalar bilan bog‘liq: quyi, o‘rta, yuqori. Ularn ing har biri ma’lum ko‘rsatkichlar bilan tavsiflanadi. Tashkil-tuzilmaviy komponent ning quyi darajasi berilgan namuna bo‘yicha ishlashni 506 www. kokanduni.uz ko‘zda tutadi. Belgilangan darajaga o‘ quv materialini takror ishlab chiqishni, aniq berilgan savollar va topshiriqlarga javoblarni shakllantirishni, namnaviy masalalarni yechishda qaralayotgan vaziyatda algoritm bo‘yicha harakat qilish ko‘nikmasi kiradi. O‘rta darajasi bo ‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari o‘z faoliyatining maqsadlarini aniq tushunishlari, o‘zlarining shaxsiy ta’limiy extiyojlarini anglashlari, kompetensiyaning namoyon bo‘lishi uchun ijobiy motivatsiya mavjudligi bilan tavsiflanadi. Bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari o‘quv materiallarini bayon etishga qobiliyatli, uni qayta ishlay oladilar va o‘z nuqtai nazarini namoyish eta oladilar, ular qanday harakat qilishni biladilar, tipik muammolarni hal qilishda tanish vaziyatda o‘rganilgan algoritmni qisman o‘zgartiradilar. Qiziqishni namoyon etadi, bajarilgan o‘quv vazifasining shaxsiy - kasbiy ma’nolarini tushunishlarini namoyish etadilar. Yuqori darajasi o‘z faoliyatining maqsadlarini aniq tushunishi, o‘z ta’limiy extiyojlarini to‘liq anglashi, kompet ensiyaning namoyon bo‘ lishi uchun yaqqol ifodalangan ijobiy motivatsiya mavjudligi bilan tavsiflanadi. Tanlash, konstruksiyalash, bayon etish, muamolashtirish, muloqat o‘tkazish va o‘z nuqtai nazarida qolish, qaralayotgan vaziyatda o‘zаrо ta’sirlashuv jarayonida yuzaga keladigan tezkor standart va nostandart vazifalarni hal qilishda harakatchanlikni namoyon qilishga qobliyatli bo‘lib hisoblanadi. Motivatsion komponent ni shakllantirishning quyi darajasida bo‘lajak o‘qituvchilar o‘z faoliyatining maqsadlar ini tushunadilar, o‘rta darajasida o‘zlarining ta’lim ehtiyojlarini tushunadi va kompetensiyaning namoyon bo‘lishi uchun motivatsiya mavjud. Motivatsion komponentning yuqori darajada shakllanishida, o‘z faoliyatining maqsadlarini aniq tushunish, o‘z shaxsiy ta’limiy extiyojlarni to‘liq anglash, kompetensiyaning namoyon bo‘lishi uchun yaqqol ifodalangan motivatsiya namoyon bo‘ladi. Quyi darajadagi kognitiv komponent bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarning o‘quv materialini takror ishlab chiqishi, berilgan aniq savollarga javob bera olishi bilan tavsiflanadi. Kognitiv kompetensiyasi rivojlanganligining o‘rtacha darajasida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilar o‘z faoliyatining maqsadlarini aniq tushunadilar, o‘zlarining shaxsiy ta’limiy extiyojlarini anglay oladilar, komp etensiyaning namoyon bo‘lishi uchun ijobiy motivatsiyaga ega. Yuqori darajdagi kognitiv komponenti bo‘lajak o‘qituvchilar o‘quv materialini taqdim etish, uni qisman qayta ishlash, ma’nolarni tushunish va o‘z nuqtai nazarini namoyish e tishga qobiliyatliligini anglatadi. Quyi darajadagi faoliyatli komponent bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari namunaviy masalalarni yechishda qaralayotgan vaziyatda algoritm bo‘yicha harakat qila olish ko‘nikmasi haqida gapirishni ko‘zda tutadi. O‘ rta darajadagi faoliya tli komponent bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari namunaviy masalalarni yechishda tanish vaziyatda o‘zlashtirilgan algoritmni qisman o‘zgartirib harakat qila olishi bilan tavsiflanadi. Yuqori darajadagi faoliyatli komponent qaralayotgan vaziyatda o ‘zaro ta’sirlashish jarayonida yuzaga keladigan tezkor standart va nostandart vazifalarni hal qilishda harakatchanlikni namoyish qilish ko‘nikmasi sifatida ifodalanadi. Quyi darajadagi refleksiv komponenti bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining ba jarilgan o‘quv topshiriqlarining shaxsiy - kasbiy ma’nolarini tushunmasligini, tahlil qilish va umumlashtirishga qobiliyatli emasligini aks ettiradi. O‘rta darajadagi refleksiv komponent bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari qiziqis hni namoyon etishini, bajarilgan o‘quv topshiriqlarining shaxsiy- kasbiy ma’nolarini tushunishlarini namoyish etishlarini, ammo tahlil qilish, sintez qilish va umumlashtirishga qobiliyatli emasliklarini ko‘rsatadi. Yuqori darajaga nisbatan, refleksiv kompo nent bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari qiziqishni namoyon etishi, taklif etilgan o‘quv topshiriqlarining shaxsiy - kasbiy ma’nolarini chuqur tushunishlarini namoyish etishlari, tahlil qilish, sintez qilish va umumlashtirishga qobiliyatli ekanligini k o‘rsatadi. O‘ quv- bilish kompetensiyasining taklif etilayotgan komponentlarini o‘zlashtirish |