«Shina» topologiyasi (ba’zi hollarda «umumiy shina» ham deb ataladi) о‘z tashkiliy qismi bilan tarmoq kompyuter qurilmalarining bir turda bо‘lishini va barcha abonentlar teng huquqligini taqazo qiladi. Bunday ulanishda kompyuterlar axborotni faqat navbat bilan uzata oladilar, chunki aloqa yо‘li bitta. Aks holda uzatilayotgan axborot ustma-ust bо‘lishi natijasida о‘zgaradi (konflikt, kolliziya holatlari). Shunday qilib, bu turdagi axborot almashinuvi yarim dupleks ish tartibida amalga oshiriladi (half duplex), almashinuv bir vaqtning о‘zida emas, navbat bilan ikki yо‘nalishda ham amalga oshiriladi.
Duplex o’zi nima ?
Dupleks (lat. Duplex — ikki tomonlama) - qabul qiluvchi qurilmalar (modemlar, radiolar, telefon apparatlari va boshqalar) yordamida aloqa qilish usuli. Dupleks aloqa usulini amalga oshiradigan qurilma istalgan vaqtda ma'lumotlarni uzatishi va qabul qilishi mumkin. Uzatish va qabul qilish qurilma tomonidan bir vaqtning o'zida ikkita jismoniy ajratilgan aloqa kanallari orqali amalga oshiriladi (alohida o'tkazgichlar uchun, ikki xil chastotalarda va boshqalar, vaqtni taqsimlash bundan mustasno — navbatma-navbat uzatish). Dupleks aloqaning misoli oddiy telefonda ikki kishining suhbatidir: aloqa sessiyasining har bir tomoni istalgan vaqtda o'z muxbirini gaplashishi va tinglashi mumkin. Dupleks aloqa usuli ba'zan to'liq dupleks (ingl. Full-duplex); yarim dupleks va simpleks aloqa ajralib turadi.Yarim dupleksni amalga oshirish (ingl. Half-duplex) aloqa usuli qurilma bir vaqtning o'zida ma'lumotni uzatishi yoki qabul qilishi mumkin. Yarim dupleks aloqaning misoli — radio orqali suhbat: muxbirlarning har biri bir vaqtning o'zida gapiradi yoki tinglaydi.
«Shina» topologiyasida markaziy abonent bо‘lmagani uchun ishonchliligi boshqa topologiyaga nisbatan yuqoridir. Markaziy kompyuter ishdan chiqqan holatda, boshqarilayotgan sistema ham о‘z vazifasini bajarishdan tо‘xtaydi. Shina tarmog‘iga yangi abonentlarni qо‘shish ancha oddiy va yangi foydalanuvchilarni tarmoq ishlab turgan vaqtda ham qо‘shish mumkin.
