O„ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA
O„RTA MAXSUS TA‟LIM VAZIRLIGI
QARSHI
DAVLAT UNIVERSITETI
MATEMATIKA VA KOMPYUTER ILMLARI FAKULTETI
“Amaliy matematika” kafedrasi
FAN: TARMOQ TEXNOLOGIYALARI VA ADMINISTRLASHTIRISH
MAVZU: IP-TARMOQLARARO O‟ZARO ALOQA PROTOKOLI
Ma‟ruzachi: katta o‟qituvchi B.H.Shovaliyev
Qarshi - 2022
IP-INTERNET PROTOKOLI SINFLARI
TCP/IP
protokollari
yig‗masidan iborat tarmoq pog‗onasi protokoli. IP protokolida tarmoqdagi har bir
kompyuterga
to‗rt xonalik IP manzil (4 bayt) mos qo‗yiladi. SHu bilan birga nimtarmoqdagi kompyuterlar
manzilning
umumiy
boshlang‗ich bitlari bilan birlashtiriladi. IP aliasi - Bitta lokal tarmoq interfeysida bir
necha IP manzilni
qo‗llash imkonini beruvchi vazifa. Bu modemning bitta fizik qo‗shgichiga
bir necha
kompyuterni
qo‗shimcha routerlar va boshqa tarmoq qurilmalarini o‗rnatmay ulash imkonini beradi.
Bunda har bir kompyuter
o‗z shaxsiy IP manziliga ega bo‗ladi. IP manzili 1.
Nuqtalar bilan ajratilgan
to‗rtta sondan iborat noyob son. Har bir son 0-255 oralig‗ida bo‗lishi lozim. Masalan, 212.134.145.156.
Internet
tarmog‗idagi har bir kompyuter o‗zining noyob (doimiy yoki ulanish vaqtida belgilanadigan) IP
manziliga ega. Kompyuterdan osonroq foydalanish uchun odatda uning domen nomidan foydalaniladi.
Internetga ulangan tarmoqlarni qurishda IP manzillar provayder tomonidan taqdim etilgan oraliqdan
tanlab olinadi. Provayder tomonidan
berilgan IP manzilga ega
bo‗lmagan kompyuterlar (marshrutlash
to‗g‗ri sozlanganda) lokal tarmoqlar uchun zaxiralangan oraliqdagi IP manzillarga ega bo‗lib, boshqa
lokal kompyuterlar bilan ishlashi mumkin: 192.168.0.1 - 192.168.255.255, 172.16.0.1 - 172.16.255.255,
10.0.0.1 - 10.255.255.255. Ushbu kompyuterlar Internetga proksi serverlari
yordamida yoki IP
maskarad orqali ulanishi mumkin. 2. IP protokollari, masalan, Internet
asosida qurilgan hisoblash
tarmog‗ida kompyuterning raqamli manzili. Bunday tarmoqda ma‘lumotlarni faqat IP manzillar bo‗yicha
uzatish mumkin. Bugungi kunda 4 mlrd turli xil manzillarni ishlatish imkonini beruvchi 32-bitli manzillash
qo‗llaniladi.