Konstruksiya elementlari va tuzilmalari

Normal kuchlanishlarni aniqlash
Bu integral ostida qiymat o‘zgarmas va nolga teng bo‘lmaganligi sababli uni integraldan chiqarib hosil bo‘lgan integral tenglamaning har ikkala qismini ga bo‘lib quyidagini hosil qilamiz:
. (1.9)
Bu tenglikning chap tomonidagi integral, to‘sin ko‘ndalang kesimining neytral o‘qqa nisbatan statik momentini ifodalaydi. Statik moment nolga tengligi sababli neytral o‘qi ko‘ndalang kesimning og‘irlik markazidan o‘tadi.
Normal kuchlanish qiymatini (1.3) formulaga qo‘yib quyidagini hosil qilamiz:


81---To‘sin mustahkamligini to‘la tekshirish.
CHo'zilish va siqilishga bir xilda qarshilik ko‘rsatuvchi materiallardan yasalgan va kesim shakli neytral o‘qqa nisbatan simmetrik bo'lgan to‘sinlarning mustahkamlik sharti quyidagicha yoziladi:SIGMA= M max\Wy kichkina yoki teng SIGMA adm (VIII. 18) bunda Mmax -to‘sinning xavfli kesimidagi eguvchi moment; a ajm ■ to'sin materiali uchun ruxsat etilgan kuchlanish. To‘sinning mustahkamlik shartidan quyidagi uch xil masala hal qilinadi: a) mustahkamlikka tekshirish: Agar ko'ndalang kesim o'lchamlari oldindan berilgan to'singa qo'yilgan tashqi kuchlarning miqdori ma’lum bo‘lsa, u holda xavfli kesimdagi normal kuchlanish max M adm (b) - 171 - formuladan aniqlangan qarshilik momenti bilan tenglashtiriladi hamda undan kerakli o'lchamlar aniqlanadi.

50--Teng qarshilikli va pog‘onali bruslar.
II. Teng qarshilikli sterjenlar. Ko'ndalang kesimlari uzunlik bo'ylab ma’lum qonuniyat bo‘yicha o ‘zgaruvchi va barcha ko‘ndalang kesimlaridagi normal kuchlanishlari ruxsat etilgan normal kuchlanishga teng bo'Igan sterjenlarga teng qarshilikli sterjenlar deyiladi (III.14-shakl, a). Teng qarshilikli sterjenlarni tayyorlash uchun kam material sarflanganligi sababli ularning og'irliklari ham kichik bo'ladi. Teng qarshilikli sterjenlarning ko'ndalang kesim yuzasining o'zgarish qonuniyati Az ni aniqlash uchun uning erkin uchidan г masofada joylashgan cheksiz kichik dz uzunlikdagi bo'lakchani ajratib olamiz (III.14-shakl, b) va uning muvozanatini tekshiramiz: Z Z< =°> V u jS A + dAz ) — y A z d z — cradm Az = 0 1=1 bundan kelib chiqadi. Oxirigi ifodani integrallab in|4 | + c0 = -^- ^adm ni hosil qilamiz. Integral doimiysi C0 quyidagi chegaraviy shartdan aniqlanadi: -81 - z = 0 da Аг = А0 yoki С0 = 1пЛ ga teng bo‘ladi. Bu qiymatni nazarda tutib, teng qarshilikli sterjenlaming ko‘ndalang kesim yuzasi logarifmik egri chiziqli qonuniyat bo'yicha o ‘zgarishiga ishonch hosil qilamiz: 4=4 U - aJm (111.36) bu erda 4 ~ bo‘lib, sterjen uchidagi kesimning yuzasidir. Kesim yuzasi (III.36) qonuniyat bo'yicha o'zgaruvchi teng qarshilikli sterjenlarni yasash noqulay bo‘lganligi sababli ko‘pincha muhandislik amaliyotida ularning o ‘rniga pog'onali sterjenlar ishlatiladi.