Koreya onomatopeyasi

https://vk.com/@asiaclubru-zvukopodrazhaniya-koreiskogo-yazyka
Koreya onomatopeyasi
Tevarak-atrofimizdagi narsa va hodisalarning tovushini bildiruvchi so‘zlarga 의성어 [ыysono]- onomatopoeia deyiladi.

의성어 [ыysono]- so'zining kelib chiqishi

Koreys tilining barcha so'zlarini uchta katta guruhga bo'lish mumkin: ieroglif, boshqa tillardan olingan va mahalliy koreys so’zlari.

So‘zlarning birinchi toifasi ieroglif lug‘atdir. Bu xitoy tilidan olingan so'zlar. Shuning uchun ular ham Hangul, ham xitoycha to'liq belgilarda yozilishi mumkin. 의성어 [ыysono]- so‘zi ham ieroglif:

1. 
   bo‘g‘in 의 (ieroglif 擬) ЫY – tanib olish, solishtirish, qarama-qarshi qo‘yish
   

2. 
   bo'g'in 성 (ieroglif 聲) SON - tovush
   

3. 
   Bo'g'in 어 (ieroglif 語) O – nutq
   

So‘zlarning ikkinchi toifasi boshqa tillardan olingan so‘zlardir. Koreys tilida ingliz tilidan juda ko'p o’zlashmalar mavjud. Misol uchun, 아이스크림 [aisikhrim] - muzqaymoq (muzqaymoq inglizchadan). Ingliz tilidagi so'zlar koreys fonetik tizimiga moslashtirilgan bo’ladi. Shunday qilib, ular bir oz farq qiladi.

Uchinchi toifadagi so'zlar mahalliy koreys tilidir. 의성어 [ыsono] aynan shu guruhga tegishli.

2. Va ular nima?
Barcha 의성어 [ыsono] beshta katta guruhga bo'linishi mumkin. Ulardan eng qiziqi polisemantik 의성어 [ыsono] guruhidir. Shunday qilib, bitta so'z cheksiz sonli butunlay boshqa tovushlarni birlashtira oladi.

1. 
   Hayvonlarning, qushlarning, hasharotlarning tovushlari:
   

음매 [ыmme] – sigir morashi
야옹 [yao'ng] – mushuk miyovlashi
멍멍 [mongmong] – itni vovvillashi
쓰르람쓰르람 [ссырырамссырырам] – стрекотание цикады
뻐꾹 [ппоккук] – звук, который издает кукушка: ку-ку

2. Mexanik va texnik tovushlar:
콸콸 [кхвалькхваль] – suv tomchilash ovozi
꽈르르 [ккварыры] – булькать (о жидкости, вытекающей через узкое горлышко)
찰싸닥찰싸닥 [чхальссадакчхальссадак] – шлепок, хлопок
칙칙폭폭 [чхикчхикпхокпхок] – poyez ovozi
데구루루 [тегуруру] – звук, возникающий, когда большой и круглый предмет катится по полу

3. Звуки, издаваемые людьми
왁자지껄 [вакчаджикколь] – о звуке болтовни, шума, галдежа в помещении
꽁꽁 [кконккон] – охнуть (от боли)
쿨룩쿨룩 [кхуллуккхуллук] – звук сильного легочного кашля
훅훅 [хукхук] – звук, возникающий, когда пьешь воду
헐떡헐떡[хольттокхольтток] – звук дыхания, очень затрудненного и быстрого
4. Tabiat tovushlari
위잉위잉 [виинъвиин] – звук дуновения ветра, воздуха
꼴꼴[ кколькколь] – журчать ( о текущей воде)
싸락싸락 [ссаракссарак] – звук опускающегося на землю снега
우수수 [усусу] – звук падающей листвы
철썩철썩 [чхольссокчхольссок] – шум морской волны
5. Многозначные
와그르르 [вагырыры] 1) звук падающих вещей; 2) звук бурного кипения жидкости; 3) звук раскатов грома неподалеку
바삭바삭 [пасакпасак] 1) звук шуршания сухой листвы; 2) легкое похрустывание
서걱서걱 [согоксогок] 1) звук срезываемых стеблей риса, овса или других злаков; 2) хруст стаптываемого снега; 3) звук, издающийся при жевании фруктов, печенья; 4) звук трущейся обо что-либо твёрдой ткани, травы, ветвей; 5) звук написания букв на листе бумаг
3. Визитная карточка корейских 의성어 [ыйсоно]
Kores tilining o’ziga hos jihati taqlid ko’zlarning tovush ramziligidir. Bu shunday o’ziga hoslikki, harakatning turli asliyatini ochib beradi. Misol uhcun, ….
Koreys vizit kartasi y-i-eo [yisono]

Koreyscha jeono [yisono] ning eng qiziqarli xususiyatlaridan biri bu tovush ramzidir. Bu onomatopeyaning har xil intensivligini etkazishi mumkin bo'lgan xususiyatdir. Masalan, ko'proq va kamroq baland ovozda chayqalish yoki ko'proq va kamroq jim qo'ng'iroq.

Bu erda yordamchi unli va undoshlarning almashinishidir. Koreyscha unli tovushlar "nur" ga bo'linadi ㅏ[a]; ㅗ [o], "qorong'i" ㅓ [o]; ㅜ [y] va "neytral" ㅣ [va]; ㅡ [s]. Va undoshlar “zaiflashgan” ㄱ [k], ㄷ [t], ㅂ [n] ga; "aspiratsiya qilingan" ㅋ [kh], ㅌ [th], ㅍ [ph] va "zaman" ㄲ [kk], ㄸ [tt], ㅃ [pp].

"Qorong'u" unlilar va "zavq" undoshlardan iborat so'zlar harakatning kattaroq intensivligini bildiradi. Va "engil" unlilar, "zaiflashgan" va "aspiratsiyalangan" undoshlar - harakatning past intensivligini bildiradi.

Masalan,
→ jjapchjap "ehtiyotsizlikdan kelib chiqadigan ovoz"
→ jeopchchop "ovqat noto'g'ri iste'mol qilinganda juda baland ovoz".
"Yengil" unli ㅏ [a] va "quyuq" unli ㅓ [o] almashinishi. "Qorong'u" unlisi bo'lgan so'z ovqatlanayotganda balandroq tovushni bildiradi.
→ doega tagak "ikki narsa engil urilganda, singanida paydo bo'ladigan tovush"
→ gae ttagak "ikki narsa bir-biriga urilganda va yorilib ketganda paydo bo'ladigan ovoz"
Ikkinchi boʻgʻindagi undoshlarning almashinishi: “zaman” ㄲ [kk] va “zaiflashgan” ㄱ [k]. "Zaiflashgan" undoshli so'z engilroq ta'sir va kuchsiz mexanik ta'sirni bildiradi.
Ovoz ramziyligi hayvonlarning tovushlaridan tashqari barcha onomatopeya guruhlarida mavjud. hayvonlardan tovushlardan barcha tovushlarga taqlid so'zlarda tovushlar ramzi mavjud.
Har qanday til ko'plab xususiyatlarni yashiradi. jeongeo [yisono] ni bemalol koreys tilining diqqatga sazovor joyi deb atash mumkin. Axir, bu so'zlar nafaqat tovushlarni etkazish, balki koreyslar dunyosining lingvistik rasmini tushunishga yordam beradi.
Bunday lug'at milliy lazzatni aks ettiradi, shuning uchun uni tarjima qilish juda qiyin. Ko'pincha tarjimonlar bunday so'zlarni o'tkazib yuborishadi.
Gap shundaki, barcha ii-eo [yisono] hissiy rangga ega bo‘lib, badiiy matnlarda qo‘llaniladi. Bunday so'zlar doimo ma'lum bir vazifani bajaradi. Biroq, bunday so'zlarni bilish nutqingizni boyitadi, uni yanada jonli qiladi.
Bizning "miyov" yoki "bom" boshqa mamlakatlar vakillari uchun kulgili tuyuladi deb hech o'ylab ko'rganmisiz? Chet ellik do'stlaringizga qanday onomatopeyani o'rgatmoqchisiz?
Источники: {1}
Чхэ Ван. Хангуго-ый ыйсоно-ва ыйтхэо [한국어의 의성어와 의태어. 서울: 서울대학교출판부, 2003]. Корейские звукоподражания и звукоизобразительные слова. Сеул: Издательство Сеульского национального университета, 2003. 250 с.