Kоrib chiqiladigan masalalar

Reja
1.Ontagenezda ferment faolligi
2.To'qima va organlarda ferment faolligi
3. Kasalikda ferment faolligi

Kоrib chiqiladigan masalalar

• Fermentlarning umumiy xususiyatlari, spetsifikligi.
• Fermentlar ta’sir mexanizmi tоgrisida tushuncha.
• Fermentlar tasnifi va nomenklaturasi, оlchov birliklari.
• Izofermentlar, multifermentlar, kofaktorlar va kofermentlar.
• Fermentlar faolligining ingibitorlari. Dori vositalar – ingibitorlar sifatida.
• Fermentlar ta’sirining boshqarilishi. Fermentlar faolligini ontogenezda оzgarishi. Gоdaklarda fermentlar faolligining оziga xosligi.
• Klinik enzimologiya: enzimopatologiya, enzimodiagnostika va enzimoterapiya. Fermentlarni biokimyoviy tekshiruvlarda reagentlar sifatida ishlatilishi.

Prostaglandinsintetaza fermentini aspirin bilan qaytmas ingibirlanishi

Fermentlar tuzilishi

• Oddiy fermentlar (pepsin, amilaza, tripsin)
• Murakkab fermentlar (xolofermentlar) 2 qismdan tuzilgan.
• Apoferment spetsifiklikga javob beradi.
• Kofaktorlar oqsilning uchlamchi qurilishini оzgarishi va ferment-substrat komplementarlikni ta’minlaydi, xamda reaksiyalarda substrat (donor-akseptor) sifatida ishlatilishi mumkin.

Diizopropilftorfosfatni atsetilxolinesterazaga ta’siri (qaytmas ingibirlanish)

Fermentlar faolligini boshqarilishi

• Fermentlar faolligi 3 darajada boshqariladi:
• 1. Xujayra ichi omillari - substrat, metabolit (aktivator, ingibitor), rN, harorat, regulyator fermentlar bilan avtomatik boshqariladi.

Raqobatli ingibirlanish

Lipaza faolligini fosforillanish yоli bilan boshqarilish

Tоqima va a’zolarning ferment tarkibi, organospetsifik fermentlar

• Har bir tоqima va a’zo ma’lum bir оziga xos funksiyalarni bajaradi. Bu undagi fermentlar tarkibi bilan bogliq.
• Organospetsifik fermentlar – bu faqatgina ma’lum bir tоqimaga xos bоlgan fermentlardir. Masalan: gistidaza, urokaninaza jigarga xos; glitsinamidinotransferaza buyrakka xos; KFK ning yurak fraksiyasi, LDG1 kardiomiotsitlarga xos; KFK ning miya fraksiyasi miya tоqimasiga xos va boshqalar.

Ferment atsetilxolinesteraza

Ontogenezda fermentlar faolligini оzgarishi

• Turli xil a’zo va tоqimalarning оsishi, rivojlanishi va differensirovkasida fermentlar tarkibi оzgarib boradi. Masalan: gоdak bolalar oshqozonida ferment renin, ichagida esa laktaza kоp, kattalarda esa – pepsin va amilaza.

Kasalliklarda fermentlar faolligining оzgarishi quyidagi omillarga bogliq bоladi:

• Fermentativ jarayon ayrim zvenolarining konstitutsional pasayishi (irsiy enzimopatiyalar) natijasida fermentlar sintezining yоqolishi.
• Fermentlar biosintezini pasaytiruvchi toksik omillar.
• Alimentar omillar (vitamin, oqsil, mikroelementlarning yetishmasligi, ovqat ratsionida оzgarishlar).
• Fermentativ jarayonlarning xujayra ichidagi sodir bоlishining buzilishi.