Texnologiya – bu birlamchi materialni (xox odamlar, axborot, moddiy buyumlar bulsin) muvofik maxsulot yoki xizmatga aylantirish jarayon ketma-ketligi. Texnologiya va vazifa uzaro boglik. Vazifani bajarish ma’lum texnologiyani kullashni talab etadi (3.3. rasm).
3.3. rasm. Texnologiyalar, vazifalar, struktura va maksadlarning uzaro boglikligi.
Ushbu uzgaruvchining boshkaruvga ta’siri texnologiyadagi uch burilish bilan bilan aniklangan: sanoat revolyusiyasi, standartlashtirish va mexanizatsiyalashtirish, konveyerlarni joriy kilish.
Standartlashtirish, mexanizatsiyalashtirish va konveyerlarni kullash nafakat lavozim majburiyatlari va vazifalarga, ish mazmuniga, balki tula boshkarishga xam katta ta’sir kursatdi. Ular va undan keyingi innovatsiyalar natijasida texnologiya va vazifalar tashkiliy samaradorlikka katta ta’sir kursatdi.
Djoan Vudvord buyicha texnologiya klassifikatsiyasi:
Yakka, kam seriyali yoki individual ishlab chikarish, unda bir vaktning uzida bir xil maxsulotlarning fakatgina bir yoki kam seriyasi ishlab chikariladi.
Ommaviy yoki yirik seriyali ishlab chikarish. Bu bir-biriga juda uxshash bulgan katta mikdordagi maxsulotlarni ishlab chikarishda kullaniladi.
Tuxtovsiz ishlab chikarish, avtomatlashtirilgan jixozlardan foydalaniladi.
Djeyms Tompson buyicha texnologiya klassifikatsiyasi:
Kup zvenoli texnologiyalar – ketma-ket bajarilishi kerak bulgan vazifalar bilan xarakterlanadi. Masalan, ommaviy ishlab chikarishning yiguv liniyalari.
Vositali texnologiyalar – odamar guruxi uchrashuvlari (mijozlar, xaridorlar) bilan xarakterlanadi. Masalan, bank ishi – bu vasitali texnologiya.
Intensiv texnologiya – ishlab chikarishda ishlatiladigan materialga ma’lum uzgarishlarni amalga oshirish uchun maxsus uslub va xizmatlarni kullash. Masalan, filmni taxrirlash.
Texnologiyalarning biron bir turi xam mukammal sanalmaydi, xar biri ma’lum afzalliklarga ega va ayrim maksadlarni amalga oshirishda samarali bulishi mumkin.
Odamlar uz tanlovi bilan u yoki bu texnologiyaning loyikligini aniklab berishadi. Korxona ichida odamlar ma’lum vazifa va tanlangan texnologiyaning mosligini aniklashda muxim omil xisoblanadi.
Dostları ilə paylaş: |