Korxonaning hodimlar bilan ta'minlanganligi tahlili

KORXONANING HODIMLAR BILAN TA'MINLANGANLIGI TAHLILI

Reja:

• Korxonalarning mehnat resurslari bilan ta’minlanganligi tahlili
• Korxonada mehnat resurslarini tahlil qilishning ahamiyati, tahlil vazifalari va axborot manbalari
• Korxonaning mehnat resurslari bilan ta'minlanishini tahlil qilish

Mehnat resurslari tahlilining vazifalari, asosiy yo‘nalishlari va axborot manbalari Iqtisodiyotning zamonaviy rivojlanish bosqichida, reja va o‘tgan davrlarga nisbatan mehnatdan foydalanish jarayonida qanday o‘zgarishlar sodir bo‘lganligini aniqlab olish zarur.
Mehnat resurslari tahlilining asosiy vazifalari quyidagilar hisoblanadi:
Mehnat unumdorligi qismida – rejaning bajarilish darajasi va o‘sish sur’ati (dinamika) ni aniqlash;
ekstensiv va intensiv omillar, xususan, mehnat unumdorligiga yangi texnikani joriy qilish, ish vaqtidan foydalanish, mahsulotlar assortimenti o‘zgarishi va boshqalar ta’sirini aniqlash;
qo‘llanilayotgan ishlab chiqarish me’yorlari sifati va bajarilish darajasining mehnat unumdorligi darajasiga ta’sirini aniqlash.
Mehnat resurslari tahlilining maqsadi zaxiralar va foydalanilmagan ichki imkoniyatlarni aniqlash, ushbu zaxiralarni ishga tushirish bo‘yicha chora-tadbirlar ishlab chiqish hisoblanadi.
Korxonani mehnat resurslari bilan ta’minlanish darajasi.
Ish vaqtidan foydalanish.
Mehnat unumdorlik darajasi.
Mahsulot ishlab chiqarish rejasining bajarilishi korxonani ish kuchi bilan ta’minlanishi va ulardan foydalanish ko’rsatkichlariga ko’p jihatdan bog’liq.
Korxonaning barcha bo’g’inlarida xizmat qiladigan xodimlar ikki guruhga bo’linadi:
1. Sanoat ishlab chiqarish xodimlari
2. Noishlab chiqarish sohasidagi hodimlar.
Ishlab chiqarish jarayonida mehnat qiladigan kategoriyadagi sex uskunalarini kapital ta’mirlash, korxona boshqaruv bo’limi, konstruktor byurosi, yong’indan muhofaza qilish sohasidagi xodimlar sanoat ishlab chiqarish xodimlari deb ataladi.
Transport, uy-joy xo’jaligi, bolalar bog’chasi va yaslisi, madaniy-ma’rifiy sohalardagi xodimlar noishlab chiqarish xodimlari tarkibiga kiradi.
Sanoat ishlab chiqarish xodimlari ishlab chiqarishdagi roliga qarab quyidagi kategoriyadagi xodimlarga bo’linadi:
Ishchilar;
Xizmatchilar;
Rahbar xodimlar;
Mutaxassislar;
Qorovullik xizmati xodimlari.
Mehnat resurslariga aholining tegishli sohada zarur jismoniy ma'lumotlar, bilim va ko'nikmalarga ega bo'lgan qismi kiradi.
Korxonalarni zarur mehnat resurslari bilan yetarli darajada ta’minlash, ulardan oqilona foydalanish; yuqori daraja ishlab chiqarish hajmini oshirish va ishlab chiqarish samaradorligini oshirishda mehnat unumdorligi katta ahamiyatga ega.
Xususan, barcha ishlarning hajmi va o'z vaqtida bajarilishi, asbob-uskunalar, mashinalar, mexanizmlardan foydalanish samaradorligi va natijada ishlab chiqarish hajmi, uning tannarxi, foyda va boshqa bir qator iqtisodiy ko'rsatkichlar ishlab chiqarish xavfsizligiga bog'liq. mehnat resurslari bilan korxona va ulardan foydalanish samaradorligi.
Tahlilning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
- korxona va uning tarkibiy bo'linmalarining umumiy mehnat resurslari bilan, shuningdek, toifalar va kasblar bo'yicha ta'minlanishini o'rganish va baholash;
– kadrlar almashinuvi ko‘rsatkichlarini aniqlash va o‘rganish;
-mehnat resurslari zahiralarini aniqlash, ulardan to`liqroq va samaraliroq foydalanish.
Korxona xodimlarining harakat intensivligini baholash uchun, shuningdek, uzoq vaqt davomida yoki korxonalar o'rtasida xodimlar harakatini qiyosiy tahlil qilish uchun quyidagi nisbiy ko'rsatkichlardan foydalanish kerak:
umumiy aylanma koeffitsienti - kadrlar almashinuvining o'rtacha ishchilar soniga nisbati;
ketishlar aylanmasi koeffitsienti - hisobot davrida tark etganlar sonining o'rtacha ishchilar soniga nisbati;
ishga qabul qilish aylanmasi koeffitsienti - hisobot davri uchun yollangan odamlar sonining o'rtacha ishchilar soniga nisbati;
xodimlarning barqarorligi koeffitsienti - butun hisobot yilidagi ish haqi bo'yicha ishchilar sonining o'rtacha ishchilar soniga nisbati;
almashtirish koeffitsiyenti - yollangan va ketgan xodimlar o'rtasidagi farqning o'rtacha ishchilar soniga nisbati;
xodimlarni to‘ldirish koeffitsiyenti - bu davrda yollangan ishchilar sonining ketgan xodimlar soniga nisbati