Курс иши doc

Mehnatga mahsuliyatli munosabat 

Bu axloqning eng muhim tarkibiy qismlaridan biridir. Mehnatga ma'suliyatli 

munosabatning  asosiy  belgilari:  beg'arazlik,  mehnat  majburiyatlariga  ongli, 

mahsuliyatli  yondoshish,  intizomlilik,  ijodiy  izlanish,  tashabbus,  faoliyat 

natijalarini  oldindan  ko'ra  bilish,  mustaqil  qaror  qabul  qilish,  jamoatchilik 

hamkorligi,  o'rtoqlarga  yordam  ko'rsatishga  tayyorlik,  mehnat  kishisining  qadr-

qimmati va sharafi tuyg'usini rivojlantrish. 

Ongli intizom. 

 

Ongli  intizom  axloqning  tarkibiy  qismi  hisoblanadi.  Intizom  deganda 

burchni  bajarish  –  shaxsiy  va  ijtimoiy,  davlat,  shaxsiy  va  jamoatchilik 

majburiyatlarini  kam-ko'stsiz  bajarish  hamda  ijtimoiy  hayotda  kishilarga, 

mehnatga  va  jamoat  mulkiga  jamiyat  qabul  qilgan  xatti-harakat  meyorlarida  amal 

qilish tushiniladi. 

 

Talabalarda  intizomlilikni  tarbiyalash  ularning  eotiqodini  shakllantirish, 

umumiy  madaniyatini  o'stirish,  muntazam  mehnatga  va  vazifasini  qathiy 

bajarishga o'rgatish bilan bir vaqtda amalga oshiriladi. 

   Ahloqiy tarbiyaning  mazmuni  avvalo  talabalarning amaliy  faoliyatlarida, o'qish, 

mehnat,  jamoatchilik  ishlarida,  ularning  munosabatlari  xarakterida,  o'zaro  taosir 

ko'rsatish usullari, xulq-atvor meyorlarini o'zlashtirishlarida namoyon bo'ladi. 

       Axloqiy  ideali  hayotiy  rejalar  va  xulq-atvor  namunalarida,  hayotiy  nuqtai 

nazarida namoyon bo'ladi, talabalar  tasavvurida barkamol shaxs va uning jamiyat 

bilan  munosabatlarida  amalga  oshiriladi.  Bu  tasavvur  umumlashgan,  saylangan, 

axloqiy faoliyatning dasturi ko'rinishlarida namoyon bo'lishi mumkin. 

 

Axloqiy  ideal  talabalarning  hayotiy  rejalrini  shakillanishida  muhim  rol 

o'ynaydi. Ideal va hayotiy rejalarning o'zaro bir-biriga taosiri talabalarning axloqiy 

tuyg'u  va  irodasi,  o'z-o'zini  anglashning  rivojlanish  darajasi  bilan  bog'liqdir. 

Axloqiy  ideallar  talabalarning  jamiyatning  ijtimoiy  qadriyatlari  to'g'risidagi 

tasavvurlarini  aks  ettirish  barobarida  bevosita  ularning  kasbiy  intilishlari  bilan 

bog'liqdir. 

PDF created with pdfFactory Pro trial version 

www.pdffactory.com

---

25 

 

         Axloqiy  tarbiya  yoshi  va  o'quvchining  to'g'ri  yo'nalishi  olishi  uchun  hal 

qiluvchi taosir ko'rsatadigan muhitni (oila va do'stlar muhiti) ham hisobga olganda 

shaxsning  butun  hayotiy  faoliyati  jarayonida  amalga  oshiriladi.  Axloqiy  bilim 

berish  bir  qancha  tarbiyaviy  vazifalarni  bajaradi:  inson  hayoti  va  madaniyatining 

axloqiy qadriyatlari to'g'risida keng tasavvur beradi. 

 

Axloqiy  tarbiya  tizimida  axloqiy  odatlar  alohida  o'rinni  egallaydi.  Chuqur 

o'zlashtirilgan  axloqiy  me'yorlar  bilan  belgilanuvchi  hatti-hatakat  odatning 

ma'naviy sababiyatining barqaror ko'rsatkichidir. 

 

Axloqiy  tarbiyaning  muhim  vazifasi  hatti-harakatlarni  odatga  aylanishidir. 

Axloqiy odatlarni tarbiyalashga qo'yiladigan pedagogik talab talabaning fe'l-atvori 

va ongining birligi va o'zaro aloqasiga asoslanadi.