Kurs ishi Qabul qildi : M. Akramov Topshirdi : Nazarova. Y toshkent-2021

Optika fanining rivojlanish tarixi
Optika ya'ni yoruģlik haqidagi birinchi ta'limot nima uchun odam òz atrofidagi narsalarni kòradi degan savolga javob berishga urinishlar natejasida vujudga kelgan.
Yoruģlik tabiati haqidagi boshlanģin tasavvurlar qadimgi asrlarda paydo bòlgan.

• 
  Qadimgi induslar kòz ,, olov tabiat" ga ega deb òylaganlar.
  
• 
  Grek faylasufi va matematigi Pifagor (er.av. 582-580 yy) kòzdan buyumlarga qarab ,, qaynoq buģlanishlar” chiqadi va shu sababli kòrish sezgilari paydo bòladi, deb hisoblaganlar.
  
• 
  Empedokl ( er.av. 492-432 yy) – nurlanuvchi jismlardan kòzga, kòzdan nurlanuvchi jismlarga qarab nurlanish oqimi yònaladi va ular uchrashib kòrish sezgisini uyģotadi, deb qaragan.
  
• 
  
  Epikur ( er.av. 341-270 yy.), Aristotel (er.av. 384-332 yy.) lar ham kòrish sezgisining sababi inson kòzidan tashqarida yotadi, deb hisoblaganlar.
  

• 
  Evklid ( er.av 300 y.) - ,, Kòrish nurlar nazariyasi" ni yaratdi. Bu nazariyaga asosan kòzdan ,, kòrish nurlari" tarqalib, ularning uchlari jismlarga borib tegib, ular tòģrisida kòzda sezish tuyģularini uyģotadi. Evklid – yoruģlikning tòģri chiziq bòyicha tarqalishi haqidagi ta'limotning asoschisi.
  

• 
  Arximed ( er.av 287-212 yy.)- botiq kòzgular tizimi yordamida Rim kemalarini yondirgan.
  

• 
  Ptolomey ( er.av 170-147 yy.) – yoruģlikning sinish qonunini òrganishga doir kòp tajribalarni amalga oshirgan.
  

• 
  Arab fizigi Alxazen( 1038 y. ) – kòzning kòrish sababini, yoruģlikning sinishini, botiq kòzgularda yoruģlikning qaytishini òrgandi. U yoruģlikning chekli tezlikka ega bòlishini, Quyosh va Oyning gorizantga zenitdagiga nisbatan katta bòlib kòrinishi kòzning aldanishi deb tòģrj fikr yuritdi.
  

• 
  R.Bekon (1214-1294)-parabolik kòzgular, linzalar va botiq kòzgularning fokus masafalarini aniqlash bòyicha qator ishlarni amalga oshirdi. Shu ishlar asosida kòp òtmay 1285 yilda kòzaynak ixtiro qilindi.
  

• 
  Italiyalik Port ( 1538-1615)- obskur kamerani ixtiro qildi.Bu fotoapparatning yaralishiga asos bòldi.
  

• 
  Golland Z.Yansen 1590 yilda mikroskopni ixtiro qildi. Golland V.Snellius (1591-1628) va fransuz R.Dekart (1596-1650)-yoruģlikning sinish qonunini hozirgi ta'rifini berishgan.
  

• 
  Fransuz P.Ferma (1601-1665)- yoruģlikning tòģri chiziq bòylab tarqalish tamoyilini yaratdi. Grimald (1618-1663) yoruģlik difraksiyasini kashf etdi.
  

• 
  Issaak Nyuton(1643-1727) yoruģlikning prizmadagi dispersiyasini kuzatdi. U yoruģlikning korpuskulyar nazariyasi asoschisidir.
  

• 
  Ingliz Robert Guk (1645-1703) va golland X. Gyugens(1629-1695) yoruģlikning tòlqin nazariyasini ishlab chiqdilar
  

• 
  T.Yung -yoruģlik tòlqinlarini interferensiyasuning asosiy qoidalarini ishlab chiqdi. Nemis fizigi Froungofer (1787-1829)- difraksion panjarani yaratdi. M. Faradey (1791-1867)- elektromagnit induksiyani ixtiro qildi. J. Maksvell (1831-1879)-òzining nomi bilan ataluvchi tenglamalarni yaratdi va yoruģlikning elektromagnit tòlqin nazariyasiga asos soldi.
  

• 
  P.N.Lebedov (1866-1912)- yoruģlikning bosimini aniqladi. G.Gers (1857-1894)-fotasamara hkdisasini kashf etdi. M.Plank (1858-1947)-yoruģlikning kvant nazariyasini yaratdi.
  

• 
  Yoruģlik tabiati haqidagi keyingi tadqiqotlar A. Eynshteyn, N. Bor, Zommerfeld, A.Kompton, L.B.Broyl, Raman, P.Cherenkov, I. Tamm, N.Basov, A.Proxonov, Ch. Tuans va boshqa olimlarning nomi bilan boģliiqdir.
  

Òrta Osiyolik olimlar va mutafakkirlardan Farobiy, Xorazmiy, Beruniy, Uluģbek, Ali Qushchi asarlarida optikaga doir ilmiy maqolalar uchraydi.