Laboratoriya ishi №1 Mavzu: Sodda dasturlar tuzish (Standart va Additional komponentalari yordamida) (6 soat) Ishning maqsadi

TPopupMenu yordamchi menyuni yaratish. Bu menyu sichqonchaning o‘ng tugmasi 
bosilganda ko‘rinadi.
TLabel matnlarni ekranda namoyish qilish uchun qo‘llanadi. Agar siz obyektlar 
inspektorining Font xususiyatiga sichkonchani ikki marta bossangiz, Labelning shrifti, 
rangi, harflar rangi va o‘lchamlarini o‘zgartishingiz mukin.
TEdit – Windowsdagi standart ma’lumot kiritish oynasi. U qisqa matnlarni 
namoyish qilishi va dastur bajarilish vaqtida foydalanuvchiga o‘z matnini kiritish imkonini 
beradi.
TMemo – TEditning boshqacha ko‘rinishi. Katta mantlar bilan ishlashni ko‘zda 
tutadi. TMemo matn qismlarini qatordan qatorga ko‘chirishi, buferda saqlashi, oxirgi 
amallardan voz kechishi, umuman olganda oddiy muxarrir amallarini bajara oladi. TMemo 
32Kb matn hajmi bilan chegaralanadi, bu taxminan 10-20 sahifa matnga tengdir.

---

end;   
TButton dastur bajarilash vaqtida tugma bosilishi bilan biror amal bajarilishini 
ko‘zda tutadi. Delphida hamma narsa oddiy. TButtonni formga ko‘yib, unga ikki marta 
sichqon tugmasini bossak, biz dastur matni muharririda tugma bosilish holatiga dastur 
tuzimiz mumkin bo‘lgan oynaga o‘tamiz. Endi dastur matnini bajariladigan buyruqlar kodi 
bilan to‘ldirish kerak. Masalan:
procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);
begin  
MessageDlg('Ishlaringiz yaxshimi?',mtConfirmation,mbYesNoCancel,0);
  
TCheckBox chap tomonida kichkina darchasi bo‘lgan matn satrini akslantiradi. 
Darchaga uning belgilanganligini bildiruvchi belgi quyish mumkin. Masalan, Worddagi 
Pechat muloqot oynasining Pechat v fayl bo‘limida aynan shu obyekt ishlatilgan.
TRadioButton bir nechta holatlardan birini tanlash imkonini beradi. Masalan, 
Worddagi Pechat muloqot oynasining chop qilinishi kerak bo‘lgan sahifalar oralag‘ini 
tanlash bo‘limida aynan shu obyekt ishlatilgan.
TListBox ro‘yxatli ma’lumotlarni namoyish qilishga mo‘ljallangan masalan 
Worddagi Otkrit buyrug‘i yordamida ochiladigan muloqot oynasidagi fayllar va kataloglar 
ro‘yxati oynan shu obyektga joylashtirilgan.
TComboBox tashqi ko‘rinishidan ListBoxga o‘xshab ketadi, ular orasidagi farq 
ComboBoxning yuqorisida ma’lumot kiritish mumkin bo‘lgan maydoni ham bor. 
ComboBoxning ko‘plab turlari mavjud, ko‘p ishlatiladigani esa, ro‘yxati pastga 
ochiladigan (drop-down combo box)dir.