Laboratoriya mashg’uloti Mavzu Jarayon matematik modelini tuzis
1,8
3
3,9
4,8
5,5
5,7
7
8,1
9,4
Bu yerda x va y o’rtasida chiziqli bog’liqlik bor deb faraz qilinadi. y=kx+b chiziqli regressiya parametrlarini eng kichik kvadratlar usuli bilan toping. Avtomobilning yonilg’i sarfini 160 km/soat uchun baholang.
21
Quyidagi jadvalda avtomobilning orqa g’ildiraklarining protektor chuqurligi avtomobilning masofani bosib o'tish (x, ming km) qiymatiga qarab mm (y) da ko'rsatilgan.
xi
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
yi
9,0
8,2
7,4
6,6
5,8
4,9
4,1
3,3
2,5
1,8
Bu yerda x va y o’rtasida chiziqli bog’liqlik bor deb faraz qilinadi. y=kx+b chiziqli regressiya parametrlarini eng kichik kvadratlar usuli bilan toping. Avtomobil g’ildiragining minimal mumkin bo’lgan tezligini protektor chuqurligi 1,6 mm dagi qiymat uchun toping.
22
Quyidagi jadvalda yengil betonning zichligiga(x, kg/m3) bog’liq bo’lgan issiqlik o’tkazuvchanligi(y, Vt/(m*C0)) berilgan.
xi
800
900
1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600
1700
yi
0,2
0,22
0,24
0,28
0,33
0,38
0,4
0,42
0,44
0,47
Bu yerda x va y o’rtasida chiziqli bog’liqlik bor deb faraz qilinadi. y=kx+b chiziqli regressiya parametrlarini eng kichik kvadratlar usuli bilan toping. 1800 kg/m3 zichlik uchun betonning issiqlik o’tkazuvchanligini baholang.
23
Jadvalda talabaning oʻquv semestrida darslarga qatnashmaganligi (x) soni va imtihon natijalari (y,%) koʻrsatilgan.
xi
1
2
4
6
8
10
12
13
15
17
yi
85
75
70
60
50
40
20
15
10
5
Bu yerda x va y o’rtasida chiziqli bog’liqlik bor deb faraz qilinadi. y=kx+b chiziqli regressiya parametrlarini eng kichik kvadratlar usuli bilan toping. Darsga qatnashmaslik holatlari yo’qolganda o’zlashtirish natijasi qanday bo’lishini bashorat qiling.
24
Jadvalda ma’lum bir tumandagi ishsizlik darajasi (x) va o’g’riliklar sodir bo’lish darajasi (y) berilgan.
xi
0,5
1,2
2
3,1
4
5,2
5,9
6,1
6,2
6,3
yi
4,25
4,32
4,4
4,51
4,6
4,72
4,79
4,9
5,0
5,2
Bu yerda x va y o’rtasida chiziqli bog’liqlik bor deb faraz qilinadi. y=kx+b chiziqli regressiya parametrlarini eng kichik kvadratlar usuli bilan toping. Tumanda ishsizlik yo’qolganda o’g’rilik darajasi qanday bo’lishini bashorat qiling.
25
Jadvalda qaysidir mamlakatning so’nggi 10 yildagi (x - yil) yalpi mahsulot (y, mln so’m) dinamikasi ko'rsatilgan.
xi
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
yi
178
182
190
199
200
213
220
231
235
242
Bu yerda x va y o’rtasida chiziqli bog’liqlik bor deb faraz qilinadi. y=kx+b chiziqli regressiya parametrlarini eng kichik kvadratlar usuli bilan toping. Keyingi yildagi mumkin bo’lgan yalpi mahsulot hajmini toping.
26
Quyidagi jadvalda korxonaning ma’lum bir vaqt oralig’idagi daromadlari (mln. so’m) keltirilgan.
Yil ti
1
2
3
4
5
Daromad yi
3,9
4,9
3,4
1,4
1,9
Bu yerda t va y o’rtasida chiziqli bog’liqlik bor deb faraz qilinadi. y=kt+b chiziqli regressiya parametrlarini eng kichik kvadratlar usuli bilan toping. 6-yildagi kutilayotgan daromadni bashorat qiling.
27
Quyidagi jadvalda o’tkazgichning temperaturaga (t,0C) bog’liq holda qarshiligini o’lchash natijalari berilgan:
ti
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
Ri
15
19
23
27
31
34
37
39
42
45
Bu yerda t va R o’rtasida chiziqli bog’liqlik bor deb faraz qilinadi. R=kt+b chiziqli regressiya parametrlarini eng kichik kvadratlar usuli bilan toping. O’tkazgichning 60 0C harorat uchun mumkin bo’lgan qarshilikni toping.
28
Quyidagi jadvalda moddiy nuqtaning t (sek) vaqtga bog’liq joylashuvi y (metr) berilgan.
ti
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
yi
6,3
9,9
14,1
18,2
21,9
26,1
29,8
33,8
37,9
41,9
Bu yerda t va y o’rtasida chiziqli bog’liqlik bor deb faraz qilinadi. y=kt+b chiziqli regressiya parametrlarini eng kichik kvadratlar usuli bilan toping. Moddiy nuqtaning 11-sekunddagi mumkin bo’lgan joylashuvini toping.
29
Jadvalda ba'zi mahsulotlarga bo'lgan talab hajmi (y, dollar) va ushbu mahsulotlarning narxi (x, ming so’m) haqida ma'lumot mavjud.
xi
10
10,6
11
12
12,5
12,8
13
13,2
13,3
13,7
yi
68
64
59
52
45
42
38
37
35
34
Bu yerda x va y o’rtasida chiziqli bog’liqlik bor deb faraz qilinadi. y=kx+b chiziqli regressiya parametrlarini eng kichik kvadratlar usuli bilan toping. Mahsulot narxi 14 ming so’m bo’lganda mumkin bo’lgan talab hajmini bashorat qiling.
30
Savdo korxonasi 10 ta do‘kon tarmog‘iga ega, ularning faoliyati to‘g‘risidagi ma‘lumotlar: yillik aylanma (y, million so‘m) va savdo maydoni (x, ming m2) jadvalda keltirilgan.
xi
0,25
0,42
0,57
0,59
0,79
0,95
0,99
1,23
1,29
1,33
yi
21,9
40,1
43,2
44,3
58,3
70,6
77,2
91,2
93,2
93,4
Bu yerda x va y o’rtasida chiziqli bog’liqlik bor deb faraz qilinadi. y=kx+b chiziqli regressiya parametrlarini eng kichik kvadratlar usuli bilan toping. Agar savdo maydoni 1 ming m2 bo’lsa, mumkin bo’lgan yillik mahsulot aylanmasini toping.
