SCENARIUSZ
LEKCJA WYCHOWAWCZA I
NARKOTYKI ZABIERAJĄ CI WOLNOŚĆ
Temat lekcji: Mój system wartości – poznaję aby wybrać
Założenia ogólne (organizacyjne)
Scenariusz przeznaczony jest do realizacji w grupie klasowej szkoły gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej. Ponieważ będzie realizowany w toku lekcji wychowawczych musi uwzględniać ograniczenia czasowe oraz znaczną liczebność klas (powyżej 20 osób). Pierwsza lekcja wychowawcza, której ten scenariusz dotyczy, ma stanowić podstawę do realizacji założeń drugiej lekcji.
Cel główny: ustalenie osobistej hierarchii wartości przez uczniów z wyodrębnieniem
wartości ważnych dla danej grupy klasowej, ogólnoludzkich
C e l e szczegółowe: uczeń
- odkrywa preferowane przez siebie wartości
- hierarchizuje swój system wartości,
- wyodrębnia wartości wspólne, ważne dla członków grupy klasowej
Czas trwania: 45minut
Uczestnicy: uczniowie klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Materiały i środki dydaktyczne do realizacji zajęć:
duże arkusze papieru, flamastry, małe kartki z klejem, zestaw obrazków - materiał nr 1,
Piramida wartości - materiał nr 2, Typologia wartości - materiał nr 3
Metody, formy i techniki pracy:
wizualizacja, burza mózgów, miniwykład, praca indywidualna i grupowa
Przebieg zajęć
1. Wprowadzenie do zajęć (10 min.)
-
Prezentacja tematu zajęć i krótkie wprowadzenie
Nauczyciel informuje uczniów, że cykl zajęć pt. Narkotyki zabierają Ci wolność będzie się składał z dwóch lekcji. Zajęcia są realizowane we wszystkich klasach w szkole, prowadzone przez wychowawców klas. Odbędą się wszystkich szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych województwa lubuskiego w ramach Programu Zapobieganie narkomanii w lubuskich gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych.
Nauczyciel przedstawia temat pierwszych zajęć: Mój system wartości – poznaję aby wybrać.
Nauczyciel przedstawia cel: Po co te zajęcia? – po to, by przyjrzeć się jasnej i ciemnej stronie mocy - narkotyków.
Ćwiczenie - „Obrazki” (materiał nr 1)
Nauczyciel przed lekcją wiesza w klasie w widocznym miejscu obrazki. Prosi, by uczniowie przyjrzeli się obrazkom i spróbowali odkryć, co będzie przedmiotem dzisiejszych zajęć. Daje czas na uruchomienie skojarzeń (1 min).
Następnie uruchamia burzę mózgów zbiera i zapisuje skojarzenia uczniów w formie słów -haseł na dużych arkuszach papieru.
Proponowany komentarz nauczyciela: To co zapisaliśmy na dużym arkuszu, to wszystko co jest ważne, a często najważniejsze dla ludzi. Pytanie do uczniów: Jak można jednym słowem nazwać to, co jest dla ludzi ważne? Nauczyciel czeka chwilę na odpowiedź uczniów, jeżeli się nie pojawi,wtedy sam proponuje by to, co jest zapisane nazwać wartościami.
Kolejną czynnością będzie zdefiniowanie pojęcia wartości. Jest wiele definicji wartości. Według Władysława Tatarkiewicza - "Zdefiniowanie wartości jest trudne, jeśli w ogóle możliwe (...). To co wygląda na definicje wartości, jest raczej zastąpieniem wyrazu przez inny wyraz mniej więcej to samo znaczący na przykład dobro” (źródło: O szczęściu). Na ogół przyjmuje się, iż pojęcie wartość stanowi podstawową kategorię aksjologii (nauki o wartościach) i że oznacza ona (wg M. Sobockiego) „to wszystko, co uchodzi za ważne i cenne dla jednostki i społeczeństwa oraz jest godne pożądania, co łączy się z pozytywnymi przeżyciami i stanowi jednocześnie cel dążeń ludzkich".
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że wartość to coś, co jest dla Ciebie ważne.
2. Część główna zajęć – realizacja założeń (30 min)
-
Ćwiczenie „Piramida wartości”
Każdy uczeń otrzymuje kartę ćwiczeniową (materiał nr 2).
Instrukcja dla uczniów: w każdym okienku znajdującym się w górnej części karty wpisz to, co dla ciebie jest cenne, co uważasz na ten moment swojego życia za wartość, wypisz 6 wartości, po jednej w kratce. Uczniowie pracują ok. 5 minut.
Po wypełnieniu pierwszej części karty ćwiczeniowej nauczyciel przedstawia dalszą część instrukcji: Zhierarchizuj czyli ułóż swoje wartości według stopnia ich ważności dla Ciebie. Na szczycie piramidy w dolnej części karty powinna znaleźć się wartość najważniejsza. W tym czasie nauczyciel przypisuje rozwieszonym obrazkom (materiał nr 1) nazwę wartości. Pod obrazkiem zamieszcza nazwy. Może posłużyć się typologią wartości według Brenta B. Geary (materiał nr 3).
Uczniowie otrzymują małą kartkę z klejem i przepisują na nią wybraną przez siebie najważniejszą wartość ze szczytu swojej piramidy. Następnie przyporządkowują kartkę do obrazka i przyklejają ją pod obrazkiem.
-
Komentarz i informacje stanowiące podstawę poznawczą zajęć
Wykonaliście dzisiaj ważną pracę, przywołaliście swój system wartości, uporządkowaliście, wyodrębniliście w nim to, co dla Was najważniejsze. Wartości tworzą system, każdy z nas ma swój osobisty system i to on właśnie wpływa na nasze działanie, myślenie, ocenianie, odczuwanie, przyjmowanie opinii i przekonań. System wartości uruchamia się w sytuacji podejmowania decyzji i dokonywania wyborów. Świadomość własnych wartości pozwala na dokonywanie lepszych wyborów w życiu.
Dzisiejsze zajęcia pozwoliły nam również wyłonić wartości powtarzające się u wielu osób w klasie – ważne dla większości z Was. Można powiedzieć, że istnieją pewne ogólnoludzkie wartości, które są wspólne dla wielu ludzi.
3. Podsumowanie (5 min.)
-
Runda zamykająca zajęcia: Co szczególnie zwróciło Twoją uwagę podczas tych zajęć? Kto chciałby się podzielić swoimi przemyśleniami?
-
Komentarz podsumowujący prowadzącego
Ludzie na ogół nie różnią się pragnieniem dobra, piękna, miłości, szczęścia, sprawiedliwości i sukcesu (można wymienić inne wartości, które zostały określone przez klasę). To, co ich różni, to stopień zaangażowania w urzeczywistnienie tych wartości oraz sposób, w jaki to robią. Czasem okazuje się, że droga realizacji pożądanej, cenionej wartości staje się trudna.
Pomyślcie, co mogłoby naruszyć, zburzyć czy utrudnić realizację waszych wartości. Czy jest coś takiego w świecie, co mogłoby stanąć na drodze realizacji waszych wartości? (chwila refleksji) Ale o tym porozmawiamy na kolejnej lekcji.
SCENARIUSZ
LEKCJA WYCHOWAWCZA II
NARKOTYKI ZABIERAJĄ CI WOLNOŚĆ
Temat lekcji: Indywidualny bilans zysków i strat wiążących się z używaniem
narkotyków
Założenia ogólne (organizacyjne)
Scenariusz przeznaczony jest do realizacji w grupie klasowej szkoły gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej. Ponieważ będzie realizowany w toku lekcji wychowawczych musi uwzględniać ograniczenia czasowe oraz znaczną liczebność klas (powyżej 20 osób).
Cel główny: Uświadomienie uczniom wpływu narkotyków na realizację ich osobistych
wartości ze szczególnym uwzględnieniem wolności
C e l e szczegółowe: uczeń
- ma świadomość tego, że narkotyki ograniczają możliwość realizacji osobistych
wartości
- dysponuje wiedzą niezbędną w dokonywaniu wyborów konstruktywnych form
urzeczywistniania wartości
Czas trwania: 45minut
Uczestnicy: uczniowie klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Materiały i środki dydaktyczne do realizacji zajęć:
duże arkusze papieru, flamastry, Historia Bartka (materiał nr 4), ankieta ewaluacyjna (Wzór 1)
Metody, formy i techniki pracy:
wizualizacja, burza mózgów, miniwykład, opowiadanie, praca indywidualna i w grupach
Przebieg zajęć
1. Wprowadzenie do zajęć (10 min.)
-
Prezentacja tematu zajęć i krótkie wprowadzenie
Dzisiejsza lekcja będzie kontynuacją poprzedniej. Jej tematem jest indywidualny bilans zysków i strat wiążących się z używaniem narkotyków. Spróbujemy dokonać bilansu, przyjrzeć się jasnej i ciemnej stronie narkotyków, obalić kilka mitów, tak by przeważyć szalę na stronę – Życia.
Ostatnią lekcję zakończyliśmy pytaniem, co może być przeszkodą na drodze realizacji waszych wartości? Jakie przeszkody przyszły wam do głowy, o czym pomyśleliście?
Nauczyciel zbiera odpowiedzi i zapisuje je na tablicy.
Proponowany komentarz nauczyciela: Wymieniliście bardzo różne rzeczy, zjawiska. Na wiele z nich nie mamy wpływu (choroby, wypadek itp.), ale na część z nich na pewno tak. Sami decydujemy, mamy wolność wyboru. Jedną z tych rzeczy których możemy nie wybierać to narkotyki.
2. Część główna zajęć – realizacja założeń (30 min)
-
Ćwiczenie „ Wybór Bartka”
Instrukcja dla uczniów: Posłuchajcie historii Bartka. (nauczyciel odczytuje materiał nr 4). Następnie zadaje uczniom pytanie: Jak myślicie, co jest dla Bartka ważne, jakie on ma wartości? Nauczyciel wypisuje na tablicy podane przez uczniów hasła – wartości.
Potem dzieli uczniów na tyle grup, ile wartości zapisano na tablicy. Każda z grup otrzymuje duży arkusz papieru i pisak. Zadanie polega na zapisaniu odpowiedzi na pytanie:
Jak wybór Bartka – to, że bierze narkotyki wpłynie na realizację konkretnej przydzielonej danej grupie wartości? Przedstawiciel każdej grupy omawia wyniki wspólnej pracy, prezentując swój zapis na forum klasy.
-
Komentarz i informacje stanowiące podstawę poznawczą zajęć
Bartek miał określony system wartości. Ważna dla niego była rodzina, przyjaźń, miłość, ….. (należy przytoczyć hasła wypisane na tablicy). W pewnym momencie swojego życia dokonał wyboru, zaczął brać narkotyki. W ćwiczeniu pokazaliście jak narkotyki ograniczyły możliwość realizacji wartości Bartka. Jak zabrały mu wolność.
3. Podsumowanie (5 min.)
-
Runda zamykająca zajęcia: nauczyciel rozdaje arkusz ewaluacyjny (Wzór 1) prosząc uczniów o anonimową ocenę zajęć, zaznacza, że na odwrocie arkusza mogą znaleźć się uwagi i komentarze dotyczące zajęć.
-
Komentarz podsumowujący prowadzącego: (komentarz powinien zwierać informacje dotyczące wpływu narkotyków na realizację osobistych wartości ze szczególnym podkreśleniem wolności).
Zawsze gdy sięgasz po narkotyk dokonujesz wyboru, który ograniczy lub uniemożliwi Ci realizację wartości – tego co dla Ciebie najważniejsze. Wielką naiwnością jest myślenie, że narkotyki pomagają, na chwilę tak, ale prędzej czy później i tak stajesz się niewolnikiem. Czy marzy Ci się los niewolnika?
Można posłużyć się następującym cytatem: Kijowski napisał na krótko przed swoją śmiercią: „Człowiek […] jest jedynym w świecie istnieniem, któremu nie wystarczyło czasu, aby nauczyć się żyć. Mrówka, która wylęgnie się z jajka, wie już wszystko, co ma czynić i nigdy się nie omyli; ptak wylatujący z gniazda jest dojrzałym ptakiem; a starzec umiera płacząc, że nie zrozumiał swojego powołania” (A. Kijowski, 1986 s.155) Po tych słowach trzeba nam nawzajem życzyć sobie codziennego odkrywania prawdziwych wartości, od których tak wiele zależy. By nie być tym płaczącym starcem, lecz tym człowiekiem, który zawoła, że wygrał życie.
Materiał nr 3
OBSZARY WARTOŚCI WG BRENTA B. GEARY
Władza:
-
władza społeczna
-
autorytet
-
dobrobyt
-
podtrzymywanie własnego wizerunku
-
uznanie społeczne
Osiągnięcia:
-
odnoszący sukcesy
-
zdolny
-
ambitny
-
wpływowy
-
inteligentny
Hedonizm:
Stymulacja:
-
odwaga
-
urozmaicone życie
-
pasjonujące życie
Kierowanie sobą:
-
ciekawość
-
twórczość
-
wolność
-
wyznaczanie własnych celów
-
niezależność
-
szacunek do samego siebie
Uniwersalizm:
-
ochrona środowiska
-
jedność z naturą
-
świat piękna
-
otwartość
-
sprawiedliwość społeczna
-
mądrość
-
równość
-
pokój dla świata
-
wewnętrzna harmonia
|
Życzliwość:
-
niesienie pomocy
-
uczciwość
-
przebaczenie
-
lojalność
-
odpowiedzialność
-
życie duchowe
-
prawdziwa przyjaźń
-
dojrzała miłość
-
sens życia
Tradycja:
-
akceptacja własnego losu
-
pobożność
-
pokora
-
poszanowanie tradycji
-
umiarkowanie
-
bezstronność
Konformizm:
-
posłuszeństwo
-
szanowanie rodziców i starszych
-
uprzejmość
-
samodyscyplina
Bezpieczeństwo:
-
czystość
-
bezpieczeństwo narodowe
-
odwzajemnianie się
-
porządek społeczny
-
bezpieczeństwo rodziny
-
poczucie przynależności
-
zdrowie
|
Materiał nr 4
HISTORIA BARTKA
Poznajcie Bartka, ucznia ..................... klasy, szkoły...........
Chłopak jest wzorowym uczniem. Świetny z matmy, ale także przedmiotów humanistycznych. Od kilku lat trenuje kosza. Na swoim koncie ma nie jeden sukces, a kilka miesięcy temu trener mianował go kapitanem drużyny. Wysoki, wysportowany. Marzy o nim nie jedna z koleżanek, także tych ze starszych klas. On jednak (z wzajemnością) kocha się w Monice, szkolnej piękności. Po lekcjach zawsze wspólnie z nią słucha muzyki, chodzi na spacery. W weekendy zaś spotyka się z przyjaciółmi. Zazwyczaj chodzą na mecze, koncerty, albo do pizzerii. Bartek jest przy kasie. Rodzice są dość ustawieni, no i rozpieszczają swojego jedynaka, jak tylko się da. W końcu kochają go nad życie.
Był poniedziałek. Cała szkoła zebrała się na hali, by kibicować swoim koszykarzom. Mimo wszelkich starań, Bartek przegapił kilka dobrych akcji, i drużyna przegrała. Kumple, kibice, wszyscy byli zawiedzeni. Liczył, że znajdzie pocieszenie w Monice. Niestety nie było jej, a gdy dzwonił nie odbierała. Gdy wrócił do domu, nie zastał nikogo. Nie mogąc pozbierać myśli, postanowił się przespacerować.
Już przed domem spotkał Grześka, kumpla z podwórka, starszego o kilka lat. Ten wysłuchawszy opowieści o ciężkim dniu kolegi zaprosił go do siebie. W mieszkaniu było już kilka osób. Palili trawę, a jeden z nich, siedzący przy stole właśnie coś wciągał do nosa. Bartek przyłączył się do nich. Od tej pory był tam częstym gościem. …………….
Dostları ilə paylaş: |