107
bunday xizmatlarni bepul iste’mol qiladi. Bularni moliyalash-
tirishning yagona manbai bo‘lib davlat byudjeti mablag‘lari
hisoblanadi, lekin shuni yoddan chiqarmaslik kerakki, bu mablag‘lar
xizmat ko‘rsatayotgan xodimlarni to‘laligicha ijtimoiy-iqtisodiy
hayotini qondira olishi va hech ham tijorat asosida faoliyat
ko‘rsatayotgan muassasa va tashkilotlardagi o‘rtacha ish haqidan
kam bo‘lmasligi lozim. Aks holda bu sohada xizmat ko‘rsatayotgan
xodimlar ichida xizmatiga nisbatan loqaydlik, korrupsiya kabi salbiy
illatlar tomir otishi tabiydir.
Yuqorida keltirganimizdek, ayrim muassasa va tashkilotlar
notijorat asosida faoliyat ko‘rsatayotgan bo‘ladi, ammo keng
ommaga pullik xizmat ko‘rsatadilar. Jumladan, teatr, kinoteatr,
advokatlar, notarial idora va boshqalar. Zero, mazkur xo‘jalik
subyektlariga byudjetdan mablag‘ ajratilsada, u e’tiborli xususiyatga
ega emas.
Iqtisodiyotning notijorat sohasiga ijtimoiy-madaniy xizmatlar
kiradi. Ular iste’molchilarga pulli va bepul xizmatlar ko‘rsatish,
keyinchalik moliyalashtirishning turli manbalariga ega bo‘ladi.
Ijtimoiy-madaniy
talablar
uchun
yo‘naltirilgan
moliyaviy
resurslarning aniq tarkibi avvalo, talab xususiyatiga ega bo‘ladi. Bu
talabni uch guruhga ajratish mumkin: jamiyat uchun muhim
ahamiyatga ega bo‘lgan talablar - har bir fuqaro oladigan daromadga
bog‘liq bo‘lmagan, davlat tomonidan kafolatlangan talab. Bu
xarajatlar byudjet va byudjetdan tashqari fondlardan ajratiladigan
umumdavlat moliyaviy resurslari hisobidan qoplanadi.
Dostları ilə paylaş: