Lobaratoriya №4

961-20 guruh talabasi
Sapayeva Azizaning
O’rnatilgan tizimlar fanidan


Lobaratoriya №4


Mavzu: Potensiometr. Arduino orqali yorug'lik diodini yorug'lik darajasini o'zgartirishini namoyish etish.
Ishdan maqsad: Tinkercad simmulyatori orqali o’zgaruvchan qarshiliklardan foydalanishni o’rganish.
Kerakli jihozlar:

• 
  Arduino plata qurilmasi.
  
• 
  Breadboard.
  
• 
  O’zgaruvchan qarshilik
  
• 
  Kerakli ehtiyot qismlari.
  
• 
  Potensiometr
  

Potensiometr ( lotincha potentia - "kuch" va yunoncha métséʼn "men o'lchayman") - degan ma’noni bildiradi. Turli xil kuchlanishlarni aniqlash uchun mo'ljallangan o'lchash moslamasi. Kuchlanishlardan biri ma'lum bo'lganda, u ikkinchi kuchlanishni aniqlash imkonini beradi. Tarixiy jihatdan potensiometr birinchi aniq kuchlanish o'lchagichlaridan biri - voltmetrlar. 1841 yilda nemis fizigi Iogann Poggendorf tomonidan ixtiro qilingan.
Potansiyometr oddiy rezistorlarga o'xshash, ammo o'zgaruvchan qiymatga ega bo'lgan elektron komponent hisoblanadi.
Parallel ravishda ulangan kontaktlarning oqimini boshqarish yoki ketma-ket ulanishda kuchlanishning pasayishini nazorat qilish imkonini beradi.
Bir necha turdagi potansiyometrlar , garchi hammasi ham keng tarqalgan ilovalarda ishlatiladi. Eng keng tarqalgan turlaridan:
• Rampa potentsiometri : Bu qarshilik chiziqli ravishda, ya'ni aylanish burchagiga mutanosib ravishda o'zgaradigan tur. Boshqacha qilib aytganda, ushbu turdagi potentsiometrda, ishga tushirishning yarmi o'tganda, qarshilik 50% bo'ladi. Ushbu turdagi eng keng tarqalgan va tez-tez Arduino bilan va ko'pgina sxemalarda boshqalarda qo'llaniladi.
• Log-variatsiya potensiometri : Bunday holda, u burilish burchagi bilan logarifmik tarzda o'zgaradi, shuning uchun o'sish avvalgisidan kattaroq bo'ladi. Ular ko'pincha audio sxemalar uchun ishlatiladi.
Arduino taxtasi va potansiyometr har qanday analog pinlardan foydalanish mumkin. Masalan, Arduino UNO da A0 dan A5 gacha foydalanish mumkin.
Ular 10 bitli ruxsatga ega bo'lgani uchun sizda 1024 ta mumkin bo'lgan qiymatlar (0000000000-11111111111) mavjud va mavjud kuchlanish diapazoni 0V dan 5V gacha qabul qiladi.


5-rasm.Potensiometr.O’zgaruvchan qarshilik.
Topshiriq



Kodi
// C++ code
//

int Led1=7;
int Led2=6;
int Led3=5;
int Led4=4;
int Led5=3;
int Led6=2;
int Pot=A0;


void setup()
{
pinMode(Led1, OUTPUT);
pinMode(Led2, OUTPUT);
pinMode(Led3, OUTPUT);
pinMode(Led4, OUTPUT);
pinMode(Led5, OUTPUT);
pinMode(Led6, OUTPUT);
pinMode(Pot, INPUT);
}

void loop()
{
int x=analogRead(Pot);
if(x<170)digitalWrite(Led1,HIGH);
else digitalWrite(Led1,LOW);

if(x>=170 && x<340)digitalWrite(Led2,HIGH);
else digitalWrite(Led2,LOW);

if(x>=340 && x<510)digitalWrite(Led3,HIGH);
else digitalWrite(Led3,LOW);

if(x>=510 && x<680)digitalWrite(Led4,HIGH);
else digitalWrite(Led4,LOW);

if(x>=680 && x<850)digitalWrite(Led5,HIGH);
else digitalWrite(Led5,LOW);

if(x>=850 && x<1024)digitalWrite(Led6,HIGH);
else digitalWrite(Led6,LOW);

}