O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA ORTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MADANIYAT VA SPORT ISHLARI VAZIRLIGI
TOSHKENT DAVLAT MILLIY RAQS VA XOREOGRAFIYA OLIY MAKTABI
“AXBOROT TEXNALOGIYALARI” FANIDAN
Mavzu:
Lokal kompyuter tarmoqlari va ularning bazaviy texnologiyasi
BAJARDI: IV bosqich “xor.jamoa.rax” talabasi
Samanandarova Shahnoza
QABUL QILDI: Dotsent Nurmuxamedov T.
TOSHKENT-2011
Amaliy dasturiy ta’minot foydalanuvchining aniq bir vazifalarini
ishlab chiqish va
bajarish uchun mo’ljallangan.
Amaliy dasturiy ta’minot tizimli DT, xususan, operasion tizimlar boshqariluvi
ostida ishlaydi. Amaliy DT tarkibiga quyidagilar kiradi:
- turli vazifalardagi amaliy dasturlar paketlari;
- foydalanuvchi va AT umumiy ish dasturlari;
Amaliy dasturlar paketlari (ADP) foydalanuvchi
xal etayetgan vazifalarni
avtomatlashtirishning kuchli kurolidir, u axborotni kata ishlash bo’yicha kompryuter
biror ishni qanday bajarayetganini bilish zaruriyatidan amalda tulik ozod etish.
Hozirgi paytda o’z funksional imkoniyatlari va amalga
oshirish usullariga kura
farqlanuvchi ADPning keng spektori mavjud
Amaliy dasturlar paketi (ADP) - bu muayyan (funksional tizim osti, biznes ilova)
sinf vazifalarini xal etish uchun mo’ljallangan dasturlar majmuidir.
ADP quyidagi turlari farqlanadi:
- umumiy vazifadagi ( universal);
- uslubiy yo’naltirilgan;0
- global tarmoq;
- hisoblash jarayoni tashkilotlari (ma’muriylashtirish).
Umumiy vazifadagi ADP - foydalanuchi va umuman axborot tizimi funksional
vazifalarini ishlab chiqish va foydalanishni avtomatlashtirish uchun mo’ljallangan.
Bu ADP sinfiga quyidagilar oiddir:
- matnli (matnli prosessorlar) va grafik muharrirlar;
- elektron jadvallar;
- ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (MBBT);
- integrasiyalangan paketlar;
- case - texnologiyalar;
- eksport tizimlar qobiqlari va sunpiy intellekt tizimlari.
Muharrirlar
deb matnlar, grafik ma’lumotlar va illyustrasiyalarni yaritish va
o’zgartirishlar uchun mo’ljallangan ADP ga aytiladi.
Ular asosan firmada xujjat aylanishini avtomatlashtirish uchun mo’ljallangan.
Muharrirlarni o’z funksional imkoniyatlariga kura matnli, grafik, nashriy tizimlarga
bo’lish mumkin.
Tekstli (matnli) muharrirlar matnli axborotni qayta ishlash uchun mo’ljallangan va
asosan quyidagi vazifalarni bajaradi:
- matnni faylga yezish;
- qo’shimcha kiritish,
chiqarib tashlash, ramzlar, katorlar, matn parchalarini
almashtirish;
- orfografiyani tekshirish;
- matnni turli shriflarda bezash;
- matnni tekslash;
- boblarni tayyorlash, matnlarni saxifalarga bo’lib tashlash;
- so’z va jumlalarni izlash vaalmashtirish;
- matnga sodda bezaklar kiritish;
- matnni terib tayyorlash;
Microsoft Word, Word Rerfect (hozida Corel firmasiga tegishli ) ChiWrite, Multi-
Edit(American Cybernetics) va boshqalarning matnli muharrirlari keng tarqagan.
Grafik
muharrilar diagramma, illyustrasiya (bezaklar), chizma va jadvallarni o’z
ichiga olgan grafik xujjatlarni qayta ishlash uchun mo’ljallagan. Figura va shriftlarni
o’lchamini boshqarish, figura
va xujjatlarni kuchirish, turli tasvirlar xosil qilishga yul
quyilgan.
Ancha mashxur grafik muharrirlaridan RC Raintbrush,
Boieng Graf, Fantovision
va boshqalarni keltirish mumkin.
Nashriy tizimlar o’zida matnli va grafik muharrirlari imkoniyatlarini birlashtiradi,
grafik materiallardan saxifani shaklga keltirish va uni bosishga tayyorlash bo’yicha
rivojlangan imkoniyatlarga ega. Bu tizimlar nashriy ishlarda foydalanishga yo’naltirilgan
va saxifalash tizimlari deb ataladi. Shunday tizimlardan
Adobe firmasining RageMaker
va Corel korporasiyasining Ventura Rublisher maxsulotlarini misol tarikasida keltirish
mumkin.