M Ə cbur I Ə m ə k V
Yüklə 3,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Kazus 1
Linh g ə nc vyetnamlı bir qadındır v ə onun tiki ş çilik üzr ə t
ə hsili var. O, ya ş adı
ğ ı şə h ə rd ə fabrikd
ə i
ş l ə m ə k ist ə yir v
ə bu m
ə qs ə dl ə i şə götürm
ə agentliyin ə müraci
ə t edir. Bu agentlik xarici alıcılar üçün tekstil istehsal ed ə n böyük bir tiki ş fabrikinin sub- kontraktorudur. Lihn müsahib ə d ə n keçir v ə tezlikl
ə i şə d ə v ə t olunur. Agentlik ondan i şə
ə xidm
ə tinin haqqı olaraq 200,000 Donq öd ə m
yi v ə bundan ə lav
ə olaraq
1 million Donq depozit, i ş d ə n çıxdıqdan sonra geri almaq şə rtil
ə , qoyma
ğ ı t
ə l ə b etdi. Linhin bu q ə d
r pulu yox idi v ə bu t ə qdird
ə agentlik ondan şə xsiyy
ə ti mü
ə yy ə n ed ə n s ə n ə dl ə rini bu pulları öd ə yib qurtarana q ə d ə r agentlikd ə saxlama ğ ı t
ə l ə b etdi. Linh t ə l ə b edil ə n kimi d
ə etdi v
ə tezlikl
ə fabrikd
ə i ş l ə m ə y ə ba ş ladı. Amma ə m ə k şə raitinin onun ə m ə k müqavil ə sind
ə göst
ə ril
ə nd ə n xeyli d ə r ə c ə d ə f ə rqli oldu ğ u ortaya çıxdı. Onun i ş günl ə ri çox uzun idi. N ə zar
ə tçi qadınlara hamam otaqlarından lazım oldu ğ u
ə d ə r istifad ə etm ə y ə imkan vermirdi v ə i ş çil
ə r ə çoxlu t ə zyiq edirdi. Bir aydan sonra Linh agentliy ə
ş ikay
ə t el
ə di v
ə i
ş d ə n çıxmaq ist ə diyini bildirdi. Agentlik onun s ə n ə dl ə rini qaytarmaqdan imtina ed ə r ə k onun borcunu öd ə m
si üçün kifay ə t q ə d ə r i ş l ə m ə diyini söyl ə di. Linh fabrik ə geri döndü v ə ikinci aydan sonra yenid ə n i
ş d ə n çıxmaq ist ə diyini bildirdi. Bu d ə f ə agentlik onun s ə n ə dl ə rini qaytardı, çünki o, artıq i şə götürm ə haqqını öd ə mi ş di, amma bu d ə f ə agentlik Linhin ə vv
ll ə r öd ə diyi
depozitin yarısını qaytarmaq ist ə m ə di. Bu zaman Linh bu şə rtl
ə ri q
ə bul etm
ə di v
ə
ə m ə k müf ə tti
ş liyin
ə ged
ə r ə k ş ikay ə t ə riz ə si yazdı. Kazus 2
Den xüsusi pe şə si olmayan bir k ə ndlidir v ə o, Çinin ucqar hiss ə sind
ə yerl
əşə n k ə ndini t
ə rk ed
ə r ə k yaxınlıqdakı şə h ə r ə i ş axtarmaq üçün g ə lir. Ona kims ə demi
ş di
ki, tikinti ş irk ə tl ə ri daim müv ə ə ti i
ş çil
ə r axtarırlar v ə ona bel
ə i
ş çil
ə rin h
ə r gün i
şə
q ə bul edildiyi yerin adını vermi ş dil
ə r. Den tezlikl ə bir h
ə ft ə lik i şə götürüldü v ə
in ş aatda i
ş l ə m ə y ə ba
ş ladı. Ona çox a ğ ır i
ş tap
ş ırılmı
ş dı v
ə onu h
ə r zaman
ə l ə salırdılar. O, gec ə gündüz i ş l ə m ə li idi v ə bel
ə likl
ə h ə ft ə nin sonunda çox yorulmu ş du.
Onun ə m ə k müqavil ə si yox idi v ə bel
ə i ş l ə m ə sinin qanuni olub-olmamasından ə min
deyildi, amma o, bunları aydınla ş dırma ğ a cür
ə t etmirdi. H ə ft
nin sonunda ona c ə mi 100 RMB öd ə nildi v ə bu da onun i ş yolda
ş larının aldı ğ ında xeyli az idi. O, ş ikay
ə t etm ə k ist
ə di amma i şə götür
ə n bildirdi ki, ona bundan artıq pul verilm ə y
c ə k çünki o, heç bir pe şə si olmayan k ə ndlidir.
49
Manuel Braziliyanın Paranın C ə nubu
Ş tatında, Amazon c ə ng
lliyinin d ə rinlikl ə rind
ə , maldarlıq fermasında köl ə liy
ə ox
ş ar
şə raitd
ə i
ş l ə yirdi. O, h ə ft ə nin 7 günü i ş l
yir, heyvanların içdiyi sudan içir, maa ş almır, ya ş amaq üçün normal şə rait
ə malik deyil v ə
ə uzanıb yatdı ğ ı bir d
ə st paltara malikdir. Ə razini silahlı şə xsl
ə r qoruyur v ə
ə rk etm
ə sin
ə imkan vermirdil ə r. Onun maa ş ını almaq vaxtı çatanda ona dedil ə r ki, o, qazancını “yemi ş dir.” Bel ə ki, o, yem ə k, qalmaq, h ə tta i
ş ini
yerin ə yetirm ə k üçün istifad ə etdiyi al ə tl ə r üçün pul öd ə m ə li imi
ş . Ə razid ə ki yegan ə
ma ğ azanın sahibi el ə onun i
şə götür
ə ni idi v
ə burada qiym ə tl
r h ə dd ə n artıq baha idi. O, maa ş
ə l ə b ed ə nd ə ona bildirildi ki, pul qazanmaq üçün qalıb i ş l
m ə lidir. Bu minvalla dörd il ya ş adıqdan sonra onu S ə yyar
Ə m ə k Müf ə tti ş liyi D
ə st ə si azad etmi
ş di.
Kazus 4
Portuqaliya Ba ş
Ə m ə k Müf ə tti
ş liyi (B
Ə M) çox ciddi bir v ə ziyy
ə ti ara
ş dırmalı idi: Sao Tome v ə
ə n olan bir i ş çi fermada i ş l ə y ə r ə k qeyri-insani yerd ə ya
ş ama
ğ a vadar edilmi ş di. O, daim fermanın qadın sahibi t ə r
find ə n silahla h ə d ə l ə nirdi amma buna baxmayaraq hökum ə t idar ə sin
ə mesajını çatdıra bildi. Sonda n ə hay
ə t Milli
Respublika Qvardiyası v ə Xaricil ə r v
ə S
ə rh ə d Xidm ə ti onu xilas etdi. Hazırda B Ə M h ə min
ə razid
ə ba
ş qa bir i
ş çi il
ə
ə laq ə dar ox ş ar halı ara ş dırır. Qadın odlu silahla i ş çil ə ri h
ə d ə l ə y ə r ə k onları i ş l ə m ə y ə m ə cbur edir v ə kiçik evd ə ya
ş ama
ğ a vadar edir; onlara maa ş öd ə nilmir v
ə b ə z ə n heyvanlarla birg ə ya
ş ama
ğ a m
ə cbur edilirl ə r.
Kazus 5
Frankfurt Mayn şə h ə rind ə yerl əşə n Alman
ə m ə k idar ə si Litvadan olan dörd qadının istismar edici ə m ə y ə c ə lb olundu ğ u gizli tiki ş
m ə liyyatı bar ə d ə m ə lumat verdi. Müf ə tti ş l ə r video kameralarla v ə d ə mir qapılarla müdafi ə olunan gizli emalatxana tapdılar. Ə m ə k müf
ə tti
ş l ə ri özl ə rini mü ş t ə ri kimi q ə l ə m ə ver ə r ə k iç
ə ri daxil ola bildil ə r
ə orada 15-20 ə d
d tiki ş ma ş ını v
ə qorxu içind ə olan 4 litvalı qadını tapdılar. Uzun sür ə n müsahib ə zamanı qadınlar özl ə rinin
ə m ə k şə raitini bel ə izah etdil ə r: onlar gün ə rzind
ə 12-15 saat i ş l
m ə li idil ə r, bunun müqabilind ə onlara altı h ə ft ə üçün 400 evro öd ə n ə c ə kdi, bir saat üçün 1.25 – 1.50 euro. Qadınlar emalatxanadan k ə nara
buraxılmırdılar. İ ki h ə ft ə d ə n bir onlara n ə zar
ə tçi olmadan bazarlıq etm ə y
icaz ə
verirdil ə r. Onlar iddia edirdil ə r ki, onlar ə sl
n İ ordaniya v ə t ə nda ş ı olan i ş
sahibl ə rind
ə n qorxurdular. Emalatxana bir neç ə ildir f
ə aliyy
ə t göst
ə rir v
ə orada 10-12 qeyri-qanuni i ş çi çalı ş ır v
ə bu i
ş çil
ə r tez-tez d ə yi
dirilir. İ stehsalın ümumi d ə y ə ri 1 milyon evroya çatır: heç bir i ş çi qeydiyyata alınmayıb. Ə m ə k müf ə tti ş i qeyd edir ki, bu onun yeddi illik pe şə kar i ş t
ə crüb
ə sind
ə rastla
ş dı ğ ı ə n ciddi insidentdir v ə çox
nadir hallarda z ə r ə rç ə k ə nl ə r ə m ə k müf ə tti
ş l ə ri il ə bel ə yaxın
ə m ə kda ş lıq edirl ə r.
Buna baxmayaraq, bu kazus immiqrasiya orqanlarına bildiril ə n kimi, z ə r ə rç ə k ə nl ə r ölk
ə ni t
ə rk etm
ə k m
ə cburiyy
ə tind
ə qaldılar.
Kazus 6
Landilani Zambiyanın Çipata ə yal
ə tinin Mu
ş oro k
ə ndind
ə n, 7 u
ş aqlı ail
ə d ə böyümü ş
22 ya ş lı bir ki ş idir. Landilaninin 19 ya ş ı olanda, atası onu Çipatadan tanıdı ğ ı v
ə
k ə ndl
ə rin
ə z ə rg ə rlik da ş ı alma
ğ a g
ə l ə n bir i ş qadının yanında i şə düz
ə ltdi. Çipataya çatandan sonra i şə götür ə n v
ə Landilani razıla ş dılar ki, onun maa ş ı ayda 150,000 K olacaqdır. O, yem ə yini yediyi restoranda yerl əş dirildi. Onun i ş v
ə zif
ə l ə rin ə
ə razini
süpürm ə k, t ə mizl
ə m ə k, qabları yumaq, güll ə ri sulamaq, fermada i ş l ə m ə k, k ə rpic
k ə sm ə k v
ə onları bi ş irm
ə kd ə n ibar ə t idi. O, Çipatada üç ay i ş l ə di amma h ə rd ə n bir
paltar üçün aldı ğ ı 10000 K puldan ba ş qa maa
ş almadı. Bir müdd ə t sonra i şə
götür ə nin bacısı o ğ lu onu bu i ş d ə n çıxma ğ a v ə onun yanında Kateted ə ayda 350000 K maa ş a bilyard stollarına n ə zar
ə tçi i
ş l ə m ə y ə t
ə hrik etdi. O, Çipatadakı i ş yerind
ə n qaçaraq bacı o ğ lunun yanında gec ə klubunda i ş l ə m ə y ə ba
ş ladı. O, gec ə klubunda iki il maa ş almadan i ş l ə di. Landilaninin i ş i sahibkarlar i şə g
ə l ə nd ə ba ş layır v
ə gec
ə
gec saatlara kimi davam edirdi. B ə z ə n insanlar bilyard oynayark ə n o, stuldaca yuxlayırdı. Bir günd ə onun ə lin
ə 150000-d ə n 180000-d ə k n
əğ d pul g
ə lirdi. Landilani öz i şə
ə nind
ə n onun maa ş ının verilm ə sini t
ə l ə b ed ə nd ə ona dedil ə r ki, o, i ş ini
dayandıra bil ə r, çünki onun yerin ə ba
ş qa adam götürülüb v ə ona t
ə klif etdil ə r ki, onu k ə nd ə apara bil ə rl
r. Dolana bilm ə k üçün Landilani ara i ş l ə ri görm ə y ə ba
ş ladı v
ə
dostlarından köm ə k ist
ə di. O, h
ə mçinin öz geri qalan maa ş ını ala bilm ə k üçün polis ə
ə m ə li idi. Amma polis il ə i şə götür
ə n dost olduqlarından bu i ş d
ə
alınmadı. İşə götür
ə n iddianın l əğ v olunması üçün c ə mi 100000 K öd ə di. Landilani üçün t əə ssüf edici o oldu ki, h ə min polis i ş çisi Kateted ə çoxlu adamı aldadaraq ş irk
ə tin öd
ə diyi pulların hamısını götür ə r
k qaçıb getdi. 50
51
N Musalli (Müs ə lman
Ş eyxi) qadındır, t ə hsili yoxdur, evlidir v ə Pakistanda Z.-in villasında çalı ş ır, Z N-in evinin sahibidir, baxmayaraq N evi özü tikmi ş dir. Evd
ə
elektrik enerjisind ə n ba
ş qa heç bir komunal vasit ə l
r yoxdur. Onun dörd qızı v ə iki o ğ lu vardır. Onun ə ri M d
ə Z-in evind ə çalı
ş ır. Onların iki qızı Multanda ya ş ayır. N v ə
onun qızı T, G-in evind ə dö
şə m ə l ə ri t ə mizl
ə yir, paltarları v ə qabları yuyur. Onun ə ri
heyvanlara baxır o ğ lanları is ə tarlaları suvarırlar. Onlar s ə h
r saat 5-d ə n ax ş am saat
8-d ə k i ş l ə yirl ə r. Onların öz evl ə ri villanın düz yanındadır buna gör ə d
ə i
ş görm
ə k lazım g ə l ə nd ə onlar tez bir zamanda g ə l ə bilirl ə r. Z-in arvadı çox q ə ddardır v ə onları
ayaqqabıları il ə döyür. Onlar dö şə m ə l ə ri t ə mizl
ə y ə rk ə n o, onların ba ş larının üstünd ə
ə onları vuraraq gileyl ə nir ki, onlar yava ş i
ş l ə yirl ə r v ə yaxud
yax ş ı i ş l ə mirl ə r. O, h ə mçinin öz ə ri v
ə o ğ lanlarını da döyür amma N bunun s ə b ə bini
bilmir. N bura altı il önc ə g ə lmi
ş dir. Bundan ə vv
l o, bir k ə ndd ə ya
ş ayırdı, v ə burada
torpaq sahibi Çaudri ona 80000 rupi borc vermi ş di ki, N o ğ lu v
ə qızını evl ə ndirsin. Bu borcu öd ə m ə k çox ç
ə tin idi v ə ona gör
ə d ə yerd ə qalan 60000 rupiy ə yenid
ə n “faiz
hesablandı.” Bel ə ki, Z bu m ə bl əğ i dostu olan Çaudriy ə öd ə di.
Ə slind
ə bu o dem ə k
ə m ə kl ə onları pul il ə aldı v
ə onlar g
ə lib onun üçün i ş l
m ə li oldular. T deyir ki, ə g ə r t
ə mizl
ə m ə zamanı gül qabı sınırsa, v ə onun qiym ə ti 25 rupidirs ə , onda
onun d ə y ə ri 500 rupi hesablanır v ə borcun üstün ə g ə linir. Ə g ə r heyvan ölürs ə , onun
da d ə y ə ri borcun üstün ə g
linir. Bel ə likl ə borc 60000 rupid ə n 300000 rupiy ə d ə k artır. H ə r xarab v ə ya m ə hv olan
ş ey ə gör ə m ə vacibd
ə n k
ə silm
ə si sistemi parçi çarhana adlanır. Kompensasiya yolu il ə h ə r bir adama 200 rupi v ə bir kis
ə bu
ğ da verilir. Onlar bu ğ
ə r v
ə bu yolla borclarını azaltmaq ist ə yirl
ə r. Burada böyr ə k v
ə göz
probleml ə ri çoxalıb. T ə r ə getmi ş di amma o, bo ş anmı
ş dır v
ə buna gör ə o da geri g ə lib. Z-in içkili olan ki ş i dostları vardır v ə onlar Musalli qızları haqda fikirl əş mirl
ə r.
|