M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

Bachadon naylari 
(T u b a
uterina, salpinx)
b a c h a d o n n i n g
o ' n g v a c h a p
b u r c h a k l a r i d a n
b o s h l a n i b ,
y o n
t a r a f g a
c h a n o q n i n g y o n d evorlari to m o n ig a q a r a b b o ra d i. U la r n in g
uzunligi o 'r t a c h a 10— 12 s m , y o 'g 'o n lig i 0,5 sm . B a c h a d o n
n a y l a r i n i n g d e v o r la r i u c h q a v a t: b i r q a v a tli s i l in d r s im o n
hilpillovchi epiteliy bilan q o p l a n g a n shilliq p a r d a , o ' r t a — 
m u s k u l va tashqi — s e ro z q a v a td a n tashkil to p g a n . B a c h a d o n
n a y l a r i n i n g b a c h a d o n d e v o r i b a g 'r i g a o 't u v c h i in te rs its ia l 
q is m i, k o 'p r o q to ra y g a n o 'r t a q ism i, istmik qism i va v o r o n k a
h o lid a tu g a lla n a d ig a n ken g — a m p u l a r qism i tafo v u t qilin a d i.
T u x u m d o n la r
( O v a r i u m )
— 
a y o l l a r n i n g j u f t j i n s i y
bez la rid ir. U la r b o d o m s i m o n s h a k ld a va o q is h - p u s h ti ra n g d a
b o 'l a d i . V oyaga yetgan ayolda tu x u m d o n uzunligi o 'r ta c h a 3,5 
sm ni, eni 2—2,5 sm , qalinligi 1,1—5 sm , massasi 6 — 8 g 
ni tashkil qiladi. T u x u m d o n l a r b a c h a d o n n i n g ikkala t o m o n i d a ,
s e r b a r b o y la m la r o rq a s id a jo y la s h g a n b o 'lib , u la rn in g o r q a
varaq larig a birikkan. T u x u m d o n m u r ta k epiteliy qav a ti bilan
q o p l a n g a n , u n in g o stid a b irik tiru v ch i t o 'q i m a d a n ib o rat oqsil 
p a r d a jo y la s h g a n b o 'la d i. Y a n a d a c h u q u r r o q d a p o 's tlo q qavat 
j o y l a s h g a n , u n d a b ir t a la y b i r l a m c h i f o llik u la la r, rivojla- 
n is h n in g h a r xil b o s q ic h la rid a tu r g a n follikulalar, sariq t a n a l a r
to p ila d i. T u x u m d o n n i n g ichki q ava ti asosan b irik tiru v c h i t o ‘- 
q im a l a r d a n tashkil to p g a n m iya qavati b o 'lib , u n d a n b ir talay

---

T u x u m d o n
Bachadon 
(Fallo piy nayi)
Siydik pufagi
Simfiz
Siydik kanali 
Klitor
Kichik jinsiy 
lablar 
K atta jinsiy 
lablar 
Q inga kirish 
qismi
Siydik yo'li
T o ' g ' r i ichak
Bachadon
A n a l t e s h i g i
Qinning 
I 
pastki 
gumbazi
Bachadon 
bo'y n i
5-rasm .
A y o l l a r i c h k i j i n s i y a ' z o l a r i
( s a g i t a l
k e s i m i ) .
q o n to m ir la r va n erv la r o 'ta d i. Jin siy j i h a t d a n yetuklik d a v rid a
tu x u m d o n la r d a oy sari tu x u m h u ja y ra la r ritm ik ravishda yctilib 
bo rib , u ru g 'la n is h g a yaroqli b o 'lib q o la d i va q o rin b o 's h lig 'ig a
c h iq ib tu rad i. T u x u m d o n l a r ichki sekrctsiya bezlaridir, ular, 
jin siy g o r m o n l a r ishlab c h iq a r ib tu rad i.
B a c h a d o n naylari, t u x u m d o n l a r va b a c h a d o n b o y la m la ri 
b a c h a d o n o rtiq la ri 
(Adnex)
d e b ataladi.