M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

Klinik kechishiga 
q a r a b yengil, o 'r t a c h a va o g 'i r darajali 
e n d o m e t r io z kuzatiladi. 
Kasallik yengil d a r a ja d a k e c h g a n d a
b e m o r sh ik o y at qilmasligi h a m m u m k in . K a sa llik n in g klinik 
b e lg ila ri u n c h a l i k k o 'z g a t a s h l a n m a y d i .
K a sa llik o ' r t a c h a
o g 'i r l i k d a k e c h g a n d a
e n d o m e t r i o z belg ilari k o 'z g a y a q q o l
t a s h la n a d i, o g ' i r d a ra ja sid a b e m o r n i n g ah v o li a n c h a o g 'i r
b o 'lib , kasallik u z o q
v aq t d a v o m e ta d i, q a y t a - q a y t a xunij
bo 'lad i.
T a sh x isi. 
K a s a llik n in g r iv o jla n is h ta r ix i, u n i n g k lin ik
belgilari, q in orq a li tek sh irish ( b a c h a d o n b o 's h l i g 'i n i qirib 
gistologik te k s h iris h d a n s o 'n g ) , g iste ro sk o p iy a , la p o ro sk o p iy a , 
u ltra to v u s h , gisterosalpingografiya ( b a c h a d o n n i va b a c h a d o n
n a y c h a la rin i r e n tg e n d a k o 'r is h ) va b o s h q a u sullarga asoslanib 
tashxis q o 'y ila d i.
Jinsiy a ’zolarning tashqi en dom etriozi — qorin b o ‘sh lig ‘i-
dan tashqarida joylash gan endom etriozlar:
Qin endom etriozi
— k o 'p i n c h a , b a c h a d o n b o 'y n i e n d o ­
m e trio z i bilan b irgalikda u c h r a y d i, e n d o m e t r i o z tu g u n c h a la r i 
d u m a l o q va n o t o 'g 'r i shakldagi k o 'k i m t i r ra n g d a b o 'lib . h a y z
k o 'r g a n d a bu t u g u n c h a l a r d a n h a m q o n ajralib c h iq a d i.
B achadon b o 'yn i endom etriozi
so 'n g g i y illa rd a k o 'p u c h r a -
m o q d a . Bu asosan e r o z iy a la rn i d a v o la s h d a d ia te r m o k o a g u la -
t siy a n in g k e n g q o 'lla n ilish i tufayli rivojlanib, hosil b o 'lg a n yara
148

---

yu z a sig a h a y z q o n i orqali ajralib c h i q q a n e n d o m e t r iy h u ja y - 
ra la rin in g jo y la s h ib o ‘sishi n atijasida kelib c h iq a d i. Bu holat 
h a y z n in g ik k in c h i y a r m i d a d ia tc r m o k o a g u ly a s iy a q i lin g a n d a
s o d ir boNadi. C h u n k i d io te r m o k o g u la ts iy a d a n keyin hosil boN ­
g a n oNik t o ‘q i m a ajralib t u s h g a n d a n s o ‘ng, to z a la n a y o tg a n
y ara yuzasi o c h ilib , hali bitib u lg u r m a s d a n , ik k in ch i m a r t a
h a y z kunlari t o ‘g ‘ri k e lg a n d a e n d o m e t r i o z rivojlanadi. B a c h a ­
d o n b o lyni e n d o m e t r io z i s u n ’iy a b o r td a , b a c h a d o n shilliq 
qavati d ia g n o s tik m a q s a d d a to z a l a n g a n d a , b a c h a d o n b o ‘yni 
s h ik astlan ish i n atijasida y u z a g a kelishi m u m k in . E n d o m e t r i o z
o ‘c h o q la r i qizil ra n g d a boNib, h a y z d a n 1—2 k u n o ld in k o ‘ki- 
m t ir ra n g g a a y la n a d i va hajm i kattalash a d i. H a y z d a n o ld in
va keyin q o n n i n g k a m m iq d o r d a kelishi b a c h a d o n b o ‘yni 
k a n a lin in g y u q o ri qism i shilliq q a v a tin in g sh ik a stla n is h id a n
d a r a k b e r a d i .
E n d o m e t r i o z p s e v d o e r o z i y a v a s u r u n k a l i
e n d o se rv itsitg a h a m o ‘x s h a b ketadi.
Bachadon 
n aylari 
endom etriozi
b a c h a d o n va t u x u m d o n
e n d o m e t r io z i bilan birga u c h ra y d i. E n d o m e t r i o z tu g u n c h a la ri 
b a c h a d o n n a y c h a s in in g se ro z va serozusti q a v a tid a joy lash ib , 
j u d a kichik boNadi.