M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

T uxu m d on o ^ m a la r i
Tuxumdon o'sm alari
a y o ln in g turli y o sh d a v r la rid a u c h r a b ,
g in e k o lo g ik kasalliklarning 6 —8 
% n i tashkil e tadi. Bu kasallik 
j u d a xavfli, c h u n k i a s ta - s e k in o ‘sib, h e c h q a n d a y belgi b e r ­
m aydi. A so ra tla r q o ‘s h ilg a n d a n keyin belgilar p a y d o b o d a d i, 
afsuski b u p a y td a d a v o la s h n in g foydasi boN m aydi. K o ‘p in c h a
t u x u m d o n o ‘sm alari 20 d a n 40 y o s h g a c h a u c h r a y d i, 2 0 —25 
% h o lla rd a xavfli o ‘sm a la rg a ay lanadi.
T u x u m d o n o ‘sm alari kelib c h iq ish i va t u r l i - t u m a n tuzilishi 
ji h a t id a n o ‘s m a la r o ra s id a b irin c h i o ‘rin n i egallaydi. Sababi: 
t u x u m d o n t u r l i - t u m a n t o 'q i m a l a r d a n tu z ilg a n , t u x u m d o n d a
h a m i s h a b ir q a n c h a r u d i m e n t a r (da stlab k i, k u rta k holidagi) 
tu z ilm a la r b o 'lib , b u la r t u x u m d o n n i n g e m b r io n a l rivojlanish 
d a v r i d a n s a q l a n i b q o l g a n
b o ' l a d i . T o ' p l a n g a n d a l i l la r g a
a s o s la n ib , o r g a n iz m d a g o r m o n l a r a l m a s h i n u v i n i n g buzilishi 
t u x u m d o n o 's m a l a r in i n g kelib ch iq ish i va riv o jlan ish id a k atta 
rol o 'y n a y d i, d e b aytish m u m k in .
T a s n ifi. 
T u x u m d o n n i n g c h i n
o ' s m a s i n i
„ k i s t o m a " ,
re te n s io n ta rk ib to p g a n in i esa „ k is ta " d e b yuritiladi.
Retension (orqaga qaytadigan) kista
sekret tu tilib qolishi 
b o ' l i b ,
b u o ' s m a s i m o n
k i s t a l a r t o ' q i m a l a r p a r c h a l a n i s h i
n atijasida p a y d o b o 'l g a n b o 's h l i q d a su y u q lik to 'p l a n i s h i tufayli 
v u ju d g a keladi va kistalarn in g 34% ini tashkil e ta d i ( o ' s m a ­
s im o n ) . B u n d a y o 's m a s i m o n k a tta la sh g a n b o 's h l i q l a r y a llig '­
la n ish , h a y z siklining b u zilishi, t u x u m d o n e n d o m e t r io z la r i
(10% ) va b o s h q a kasalliklar rivojlanishiga olib kelishi m u m k in .
F o llik u la r kista (7 5 % ), sariq ta n a kistasi ( 5 % ) , tu b o o v a ria l, 
parao v aria l (1 0 % ), G a r t n e r y o 'li, q in kistasi va e n d o m e t r i o z
kistalari ( tu x u m d o n d a ) u c h ra y d i. F o llik u la r k istalar k o 'p i n c h a
m i o m a b o 'l g a n d a , lyutein k istalar esa y e l b o 'g 'o z va x o r io n e p i-
t e lio m a d a u ch ray d i. F o llik u la la r e r im a y , sariq t a n a o rq a g a
q a y tm a y d i, y a 'n i j a r a y o n t o 'x t a b qolishi tufayli h a y z siklining 
izd an ch iq ish i kuzatiladi. Bu kistalar y u m a l o q shaklli, aylanasi 
6 — 8 sm d a n o s h m a y d i va k o 'p i n c h a klinik belgilarsiz kec h ad i.
150

---

K istalar o y o q c h a la ri b u ra lish i tufayli k a m d a n k a m h o lla rd a
o ' t k i r q o r i n belgilari k u za tilad i. 
R e te n s io n k ista la r o d a t d a
k o n serv ativ u s u ld a d a v o la n a d i (yallig‘lan ish ja r a y o n ig a qarshi 
p r e p a r a tl a r , i m m u n o k o r r e k t o r l a r ) .