O‘zbekistonda demokratik huquqiy davlat barpo etish jarayonida ko‘plab vazifalar belgilangan edi.
O‘zbekiston Konstitutsiyasi qabul qilinguncha mahalliy vakillik organlarining uch bo‘g‘inli tizimi mavjud bo‘lib hisoblanadi, ular:
2) 1) 3) viloyatlar hamda Toshkent shahar xalq deputatlari Kengashlari (Sovetlari) – yuqori bo‘g‘in; tuman, shahar xalq deputatlari Kengashlari – o‘rta bo‘g‘in; qishloq, posyolka, ovul xalq deputatlari Kengashlari – quyi bo‘g‘in.
Mahalliy vakillik organlariga – xalq deputatlari Kengashlari kiradi. Ular o‘z faoliyatini jamoaviy (kollegial) asosda olib boradi.
Xalq deputatlari Kengashlari ishining asosiy tashkiliy-huquqiy shakli sessiya hisoblanadi.
Mahalliy davlat hokimiyat organlari
Mahalliy vakillik organlari Viloyatlar xalq deputatlari Kengashlari Shahar, tuman xalq deputatlari Kengashlari Ijroiya hokimiyati Viloyatlar hokimliklari Shahar, tuman hokimliklari
“Xalq deputatlari viloyat, tuman va shahar Kengashlariga saylov to‘g‘risida”gi qonunga ko‘ra, vakillik organlariga 21 yoshga to‘lgan fuqarolar saylanadi.
Ijroiya hokimiyatiga – hokim va uning ijroiya apparati kiradi.
Hokim tegishli hududda oliy mansabdor shaxs hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 101-moddasiga ko‘ra hokimlarning vakolat muddati – 5 yil.
Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari.
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi qabul qilingach, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish tizimining huquqiy zamini mustahkamlandi. Fuqarolar yig‘ini Shaharchalar fuqarolar yig‘ini Qishloq va ovullar fuqarolar yig‘ini Mahallalar fuqarolar yig‘ini
Prezidentning 2017-yildagi farmoni asosida fuqarolar yig‘inlarining uyushmasi sifatida fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish bo‘yicha Respublika kengashi tashkil etildi.
O‘zbekistonda ko‘ppartiyaviylik tizimining yuzaga kelishi.
Mustaqillik davrida tashkil topgan ilk siyosiy partiya bu – O‘zbekiston Xalq demokratik partiyasidir. Partiyaga 1991-yilning noyabrida asos solindi. Xalq demokratik partiyasi belgisi
Mustaqillikning dastlabki yillarida tashkil topgan partiyalardan yana biri bu – O‘zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasidir. U 1995-yil fevralda tuzilgan.
“Adolat” sotsial-demokratik partiyasi belgisi
Mustaqillik yillarida tashkil topgan partiyalardan yana biri – bu O‘zbekiston Milliy tiklanish demokratik partiyasidir.
Ushbu partiya 1995-yili iyunda tuzilgan.
O‘zbekiston siyosiy tizimida o‘ziga xos o‘ringa ega bo‘lib ulgurgan O‘zbekiston Liberal-demokratik partiyasi (O‘zLiDeP) 2003-yil noyabrda tashkil topgan.
O‘zbekiston ekologik harakati o‘z faoliyatini fuqarolarning hozirgi va kelgusi avlodi qulay atrof-muhit sharoitida yashashi, aholi salomatligini yaxshilash, barcha tabiiy resurslarni muhofaza qilish jarayonlarini yanada chuqurlashtirishda jamiyatning bor kuch va salohiyatini safarbar qilishga qaratgan. O‘zbekiston ekologik harakati 2008-yil avgustda tashkil topgan.
Savol va topshiriqlar:
1. Mahalliy davlat hokimiyati organlarini sanang. Ular o‘z faoliyatini qaysi qonunlar asosida yuritadi?
2. Saylov tizimidagi so‘nggi o‘zgarishlar haqida nimalarni bilasiz?
3. Mahalliy hokimiyat va mahalliy vakillik organi o‘rtasida qanday farq va bog‘liqliklar bor?
4. Siyosiy partiyalar faoliyati bo‘yicha quyidagi jadvalni to‘ldiring.
