MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
görmür, hiss etmir. Gözlənilən qiymət özünüqiymətləndir-
mədən xeyli yüksək olur. Halbuki valideynlərin real qiyməti neqativ xarakter daĢıyır. Valideynləri tərəfindən real Ģəkildə
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
254 254 rədd olunduğunu qəbul etməyən yeniyetmə öz mənlik Ģüurunda valideyn münasibətlərini, əgər o, valideynlərinin sevimlisi olsaydı onların münasibətlərinin necə ola biləcəyi formasında dəyiĢdirir. Yeniyetməlik yaĢında əxlaqi şüurun inkiĢafı da baĢ verir. bu dövrdə əxlaqi Ģüurun formalaĢmasında yaĢlılarla müxtəlif fəaliyyət növlərində qarĢılıqlı əlaqəsi mühüm rol oynayır. Yeniyetmələrdə əxlaqi Ģüurun formalaĢmasında Ģagird kollektivinin də müstəsna rolu vardır. Yeniyetmənin əxlaqi Ģüurunda iki yeni xüsusiyyət meydana çıxır: 1) bu dövrdə ictimai davranıĢla bağlı norma və qaydalar, insanların bir-birilə qarĢılıqlı münasibətilə bağlı normalar diqqət mərkəzində olur; 2) yeniyetmədə təsadüfi təsirlərdən asılı olmayaraq nisbətən sabit əxlaqi görüĢlər, hökmlər və qiymətlər əmələ gəlib özünün xüsusiyyətləri ilə təzahür etməyə baĢlayır. Psixoloqlar belə bir qənaətə gəlmiĢlər ki, yeniyetməlik yaĢı dövründə özünəməxsus «əxlaq məcəlləsi» əmələ gəlir (Ə.Ə.Əlizadə). Bu «məcəllə» onların yoldaĢlıq müna- sibətlərini tənzim etdiyi üçün onu «yoldaĢlıq məcəlləsi» adlandırırlar. Bu «məcəlləyə» gorə yoldaĢ yoldaĢının hörmətini saxlamalı, qayğısına qalmalı, müdafiə etməlidir. Professor Ə.Əlizadənin qeyd etdiyi kimi, hörmət, qayğı, müdafiə anlamlarının yeniyetmələr üçün öz yozumu, öz mənası, öz təfsiri var. Bu yozuma görə dərs vaxtı, imtahan zamanı yoldaĢ yoldaĢa Ģpalqalka ötürməlidir, nəyin bahasına olur-olsun onun tərəfini saxlamalıdır. «yoldaĢlıq məcəlləsində» məhz bu cür sərt «sanqsiyalar» əsas yer tutur. Yeniyetmələrdə əxlaqi ideallar formalaĢmağa baĢlayır. Bu ideallar güclü motiv kimi yeniyetmənin özünütərbiyəsinə, öz qüsurlarını aradan qaldırmasına təkan verir. Yüklə 4,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|