MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

267 

267 

267 

267 

267 

267 

267 

267 

267 

Bu  dövrdə  özünüdərketmənin,  mənlik  Ģüurunun  inkiĢafı  bir 

neçə istiqamətdə baĢ verir. 

Birinci  növbədə  gənclərin  öz  daxili  aləmləri  açılır.  

Gənc  oğlan  və  qızlar  öz  emosiyalarını  ətrafda  baĢ  verən 

hadisələrin doğurduğu hal kimi deyil, öz «mən»inin vəziyyəti 

kimi  qavramağa  baĢlayırlar.  Öz  xüsusiyyətlərini,  baĢqalarına 

oxĢamamalarını  hiss  etmək  baĢ  verir,  eyni  zamanda  təklik 

hissi özünü göstərir. 

Tədricən,  həyata  keçirilə  bilən  bütün  arzuları  və  çox 

vaxt həyata keçirilə bilməyən idealları əsasında bir neçə az və 

ya  çox  real  fəaliyyət  planlarını  hazırlamağa  baĢlayır  və 

bunlardan  birini  seçməli  olurlar.  Gənclərin  həmin  həyati 

planları  onların  bütün  özünütəyin  sahələrini:  mənəvi 

simalarını,  həyat  tərzlərini,  iddia  səviyyələrini,  peĢə  və 

həyatda  öz  yerlərini  seçmələrini  əhatə  edir.  Öz  məqsədlərini, 

həyati  niyyətlərini,  həyati  planlar  qurmalarını  dərk  etmələri 

onların  özlərini  dərk  etmələrinin,  mənlik  Ģüurlarının  mühüm 

elementini təĢkil edir. 

Bunlarla  yanaĢı  olaraq bu dövrdə  gənclərdə özləri  haq-

qında  tam  təsəvvür  formalaĢır.  Ġnsanın  özünə  münasibəti, 

birinci  növbədə  onun  öz  bədəninin  xüsusiyyətlərini,  xarici 

görkəmini,  cəlbediciliyini  dərk  etməsi,  sonra  isə  özünün 

əxlaqi-psixoloji,  əqli,  iradi  keyfiyyətlərini  dərk  etməsi 

əsasında  yaranır.  Gənclərin  özünüqiymətləndirməsi  çox  vaxt 

ziddiyyətli olur. 

Müxtəlif  fəaliyyət  növlərində  əldə  edilmiĢ  nəticələrin 

təhlili,  onun  haqqında  baĢqa  adamların  fikirləri  və 

özünümüĢahidə,  özünün  keyfiyyət  və  qabiliyyətlərini  təhlil 

etmək  sayəsində  gənclərdə  özünəhörmət  kimi  ümumiləĢmiĢ 

münasibət yaranır. 

Ġlk  gənclik  dövründə  iddia  səviyyəsinin  yüksəlməsi 

özünü qeyri-real yüksək qiymətləndirməyə gətirib çıxara bilir.