MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
290 290 malikdir. Özünütərbiyə bir növ özünüidarə deməkdir. Həm də özünütərbiyə özünüidarənin ən ali forması kimi özünü göstərir. Ġnsan hər bir yaĢ dövründə özünütəkmilləĢdirməyi, özündə yüksək hisslər aĢılamağı, öz Ģəxsiyyətində təzahür edə biləcək birtərəfliliyi aradan qaldırmağı, xeyir və Ģəri bir- birindən ayırmağı bacarmalıdır. Özünütərbiyə insanın kamilləĢməsi ilə, özünü istər mənəvi, istərsə də fiziki cəhətdən cəmiyyətdəki mövqeyilə və yaxud cəmiyyətdə tutmaq istədiyi mövqeyə uyğunlaĢdırmaq meyli ilə əlaqədardır. Özünütərbiyə özünüidarə prosesində həyata keçir. Burada insanın özünütəyini mühüm rol oynayır. Özünütəyin insanın özünün həyat yolunu, məqsədlərini, əxlaq normalarını, peĢə və həyat Ģəraitini Ģüurlu olaraq seçməsi deməkdir. Özünütərbiyədə özünüdərketmə, özünü ələ almaq, özünüstimullaĢdırma xüsusi rol oynayır. Özünüdərketməyə özünümüĢahidə, özünütəhlil, özünü- qiymətləndirmə, özünümüqayisə daxil olur. Özünü ələ ala bilmək özünəinama, özünənəzarətə, özünütəlqinə, özünü məcburetməyə əsaslanır. ÖzünüstimullaĢdırma isə özünütəsdiqi, özünübəyən- məni, özünürəğbətləndirməni, özününümayiĢi, özünüməhdud- laĢdırmanı nəzərdə tutur. Ġnsanda özünütərbiyə tələbatının yaranması göstərir ki, o, həyata, qarĢısında duran vəzifəyə kor-koranə deyil, Ģüurlu Ģəkildə yanaĢır, öz fəaliyyətində müvəffəqiyyət qazanmaq üçün özündə müəyyən keyfiyyətlər tərbiyə etmək zərurətini dərk edir. Buradan isə aydın olur ki, özünütərbiyə insanın yüksək Ģüurluluğu ilə, hər Ģeydən əvvəl, insanın özündə müəyyən müsbət əlamətləri inkĢaf etdirmək, mənfi əlamətlərin isə qarĢısını almaq meylinin yaranması ilə bağlıdır. Bəs özünütərbiyə nə üçün baĢ verir? Ġnsanı özünütərbiyəyə təhrik edən səbəblər-motivlər hansılardır? Bu sahədə aparılmıĢ psixoloji tədqiqatlar özünütərbiyənin bir sıra |