MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
326 326 Ģagird öyrəndiyini anlasın, həm də bu cür anlama təkcə müəllimin Ģərh etdiyi materialların öyrənilməsi zamanı deyil, Ģagirdin hər cür materialı öyrənməsi zamanı səmərəli yol olaraq qalsın. Bunun üçün isə materialın özünün anlaĢıqlı olmasının rolu böyükdür. Lakin bununla yanaĢı olaraq, nəzərə almaq lazımdır ki, materialın anlaĢıqlılığı mənimsəmə subyektindən asılı olmayan təcrid edilmiĢ keyfiyyət deyildir. Materialın anlaĢıqlı olması eyni zamanda Ģagirdin həmin materialı anlaması üçün zəruri anlayıĢ və iĢlərə nə dərəcədə yiyələnməsindən də asılıdır. Bununla yanaĢı anlaĢıqlılığın səviyyəsi də müxtəlif ola bilər. Bütün bunlar müəllimin həmin prosesi idarə etməsini tələb edir. Təcrübə göstərir ki, bəzən Ģagird müəllimin izahında müstəqil oxuyub öyrəndiyi materialda hər hansı bir cəhəti anlamadıqda, onu müəllimdən xəbər almayıb baĢa düĢmədən mexaniki olaraq öyrənir ki, bu da biliyin keyfiyyətinə mənfi təsir göstərir. Ona görə də müəllim öz Ģagirdlərinə baĢa salmalıdır ki, aydın olmayan, az anlaĢılan məsələlərin üstündən keçməmək, onları tamamilə anlayıb öyrənmək vacibdir. Ən düzgün və səmərəli yol fikirləĢə-fikirləĢə öyrənməkdir. Məhz buna görə də L.N.Tolstoy haqlı olaraq yazmıĢdır ki, bilik yalnız o zaman bilikdir ki, o, təkcə hafizə ilə deyil, həm də adamın öz fikirlərinin gücü ilə qazanılmıĢ olsun. Tədris materialının strukturu, quruluĢu da onun öyrənilməsinə, yaxĢı və ya pis mənimsənilməsinə öz təsirini göstərir. Materialın bu xüsusiyyəti onun anlaĢıqlılığı ilə sıx bağlıdır. Materialın anlaĢıqlılığı yeni ilə köhnə, məlum olmayanla məlum olan arasındakı əlaqəyə, materialın strukturu isə bu əlaqənin necə, hansı yollarla yarandığına əsasən müəyyən edilir. Materialın həcmi də onun mənimsənilməsinə təsir edən mühüm xüsusiyyətlərdəndir. Materialın həcmi dedikdə ona daxil olan ünsürlərin miqdarı nəzərdə tutulur. Mənasız materialda yadda saxlanılacaq ünsürlərin miqdarını müəy- |