MahirəNərimanqızı

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
125 
b u d i l d ə n i t q i q a v r a m a v ə a n l a m a d a o q ə d ə r
ç ə t i n l i k
y a r a t m ı r .
X a r i c i
d i l i n
m ə n i m s ə n i l m ə s i v ə q a v r a n ı l m a s ı i s ə x e y l i
f ə r q l ə n i r .
T a n ı n m ı Ģ
p s i x o l i n q v i s t
A . A . L e o n t y e v i n
q e y d e t d i y i k i m i
1
i k i n c i
d i l i n ö y r ə n i l m ə s i o n u ö y r ə n m ə y ə b a Ģ l a y a n
a d a m ı n
y a Ģ ı n d a n
a s ı l ı
o l a r a q
m ü x t ə l i f
p s i x o l o j i m ə z m u n k ə s b e d i r . O , a n a d i l i n i n
m ə n i m s ə n i l m ə s i i l ə p a r a l e l v ə y a a z a c ı q g e c
b a Ģ v e r ə b i l ə r ; b u c ü r h a l l a r i k i d i l l i a i l ə l ə r
ü ç ü n a d i h a l d ı r . B u r a d a o , p s i x o l o j i c ə h ə t d ə n
a n a d i l i n i n m ə n i m s ə n i l m ə s i i l ə o x Ģ a r d ı r .
Ġ k i n c i d i l i n ö y r ə n i l m ə s i b i r q ə d ə r s o n r a ,
m ə k t ə b ə q ə b ə r y a Ģ d ö v r ü n d ə d ə b a Ģ l a y a b i l ə r .
B u
d ö v r
d i l i ,
o n u n
f o n e t i k a
v ə
q r a m m a t i k a s ı n ı
d ə r k
e t m ə d ə n
b i r b a Ģ a
m e t o d l a m ə n i m s ə m ə k ü ç ü n s ə m ə r ə l i , n e c ə
d e y i r l ə r , s e n z i t i v d ö v r d ü r . L a k i n i k i n c i d i l i n
ö y r ə n i l m ə s i n ə u Ģ a q l a r d a a n a d i l i f a k t l a r ı n a
i x t i y a r i o l a r a q i s t i n a d e t m ə k b a c a r ı ğ ı
y a r a n d ı q d a n s o n r a b a Ģ l a m a q d a h a s ə c i y y ə v i
h a l d ı r . X a r i c i d i l i n v ə ü m u m i y y ə t l ə i k i n c i
d i l i n ö y r ə n i l m ə s i m ə h z h ə m i n b a c a r ı q l a r ı n
ə s a s ı n d a b a Ģ v e r i r . Ə g ə r a n a d i l i « a Ģ a ğ ı d a n
y u x a r ı y a »
d o ğ r u
m ə n i m s ə n i l i r s ə ,
d a h a
d o ğ r u s u , b u r a d a ə v v ə l c ə ə n s a d ə m e x a n i z m ,
b i r n ö v h e c a d ü z ə l t m ə k m e x a n i z m i y a r a n ı r s a ,
s o n r a d i l i n a l i s ə v i y y ə l ə r i m ə n i m s ə n i l i r s ə ,
d a h a
s o n r a
n i t q i n
i x t i y a r i l i y i
m e y d a n a
g ə l i r s ə , b u n u n l a b e l ə d i l v a h i d l ə r i i l ə Ģ ü u r l u
ə m ə l i y y a t ə n a x ı r d a t ə Ģ ə k k ü l t a p ı r s a , i k i n c i
d i l « y u x a r ı d a n a Ģ a ğ ı y a » - d i l v a s i t ə l ə r i n i
t a m i x t i y a r i s e ç m ə k l ə , d i l ü z ə r i n d ə Ģ ü u r l u
ə m ə l i y y a t
a p a r m a q d a n
n i t q i n
a v t o m a t l a Ģ m a s ı n a d o ğ r u m ə n i m s ə n i l i r . B u
c ə h ə t i s t ə r - i s t ə m ə z x a r i c i d i l d ə n i t q i
q a v r a m a q v ə a n l a m a q d a ö z t ə s i r i n i g ö s t ə r i r .
1
Бах, 
Леонтйев А.А.
Нитг вя 
ü
нсиййят
.
Ü
муми психолоэийа. – Бакы, 
1982, сящ. 232-234. 

---