Mahsulotlar sifatini aniqlash va sertifikatlash

laming
nomi
Paxtadagi tolaning tipiga oid meyor
la
lb
1
2
3
4
5
6
7
Shtapel vazn 
uzunligi, mm, 
kamida
40,2
39,2
38,2
37,2
35,2
33,2
31,2
30,2
29,2
Chiziqli zichlik, 
mteks, ko„pi 
bilan
125
135
144
150
165
180
190
200
200
dan
or-
tiq
Solishtirma 
uzilish kuchi: 1 
nav asosiy: 
sN/teks
35,3-
35,3
34,3-
35,3
33,3-
34,3
31,4-
32,4
29,4-
30,4
25,5-
26,5
24,0-
25,0
23,5-
24,5
23.0
24.0
(gs/teks)
(36,0
37,0)
(35,0
36,0)
(34,0-
35-0)
(32,0
33,0)
(30,0
31,0)
(26,0
27,0)
(24,5
25,5)
(24,0
25,0)
(23,5
24,5)
II nav kamida: 
sN/teks (gs/teks)
34,3
(35,0)
33,3
(34,0)
32,4
(33,0)
30,4
(31,0)
28,4
(29,0)
25,0
(25,5)
23,5
(24,0)
23,0
(23,0)
22,5
[23,0)
33 

---

14-jadval 
Paxta navi rangi va pishib yetilganlik koeffitsiyentining eng yomon 
ko„rsatkichlari bo„yicha aniqlash. 
Pax
ta
navi
Tip bo„yicha pishib 
yetilganlik 
koeffitsiyenti, 
kamida
Paxtadagi tolaning tiplari bo„yicha rangi va tashqi 
ko„rinishi
la, 
lb, 
1,2,3
4,5,6,
7
la, lb, 1,2,3
4,5,6,7
I
2,0
1,8
Oq yoki tabiiy oq sariq tusli yoki 
seleksion navi yoxud o„stirilgan 
joyiga bog„liq bo„l- gan oq sariq tusli. 
Ko„rinishi yaltiroq va ipaksimon 
Qo„l bilan ushlaganda egiluvcha 
dagi paxta pallaehalarining ust 
mashina teiimidagi paxta esa alo va 
qisman yoyilgan jingalak Ba‟zan 
alohida pallaehalarda o„
Oq yoki seleksion navi va 
o„stirilgan 
nohiyasiga 
bog„liq tabiiy oqsarg„ish 
oq
in va zich. Qo„l terimi- d 
qismi toiqinsimon, hida 
tolah 
chigitlardan 
palladia! ardan iborat ik 
tola uchrab turadi
II
1,7
1,6
Yaltkamaydigan oqdan oqsariq, 
tush va kichik sariq dog„gacha. 
Yaltiroq va ipaksimonligi 1 navga 
nisbatan pastroq Qo„1 bilan 
ushlaganda 1 navga luvchan va 
zichdir. Qo„l term larining ustki 
qismi to'lqinsimc esa alohida tolali 
chigitlardan v galak pallaclialardan 
iborat va nishdagi plastik holda o„lik 
tola
Yaltiramaydigan oqdan 
oqish sariq dog„li oqsariq 
tusgacha
nM>atan kamroq egi- 
lidagi paxta pallacha- >n, 
mashina 
terimidagi 
a 
qisman 
yoyilgan 
jin- 
yaltiroq kichik ko„ri- ilar 
uchmshi mumkin
III
1,4
1,4
Yaltiramaydigan oqdan oqsariq, 
tusgacha yoki sariq note- kis tusdagi 
sariq dog„li kul- rangroq, qariyb 
yaltiramaydi. Qoi terimidagi kichik 
to„lqin. lari, har xil kattalikdagi yaltii 
ko'rinishiga, 
mashina 
terimid 
chigitlardan та cho„zilgan, qis hida 
cho„zilmagan va pishmag; lari, har 
xil kattalikdagi yaltiroc
Xira oqdan oqsariq sariq, 
sarg'ishroq, 
dog„U 
yaltiramaydigan 
kulrangroqgacha 
simon 
paxta 
pallacha- 
x>q 
plastikka o„tuvchi agi esa 
alohida 
tolali 
man 
yoyilgan 
va 
alo- 
an 
aralashma 
pallaclia- 
plastiklaidan iborat
34 

---

14-jadvalning davomi 
IV
1,2
1,2
Sariq yoki oqish sariq notekis 
kulrangroq va qo„ng„ir dog„li.
Yaltiramaydigan 
Qoi 
bilan ushlanganda e asosiy 
qismi cho„zilga pallachalar, 
shuningdek 
pallachalar, 
alohida 
tolali 
darajada 
yoyilgan 
pallach 
yaltiroq 
plastikko„iinishic
Xiia oq va oqsariqdan 
sarg„ish - oqsariq kulrang va 
qo „ng„ ir dog„U
giluvchan va zich emas, n, 
qisman 
aralashgan 
;ho„zilmagan 
pishmagan 
chigitlari guruhi har xil 
lalardan ko„pchilik qismi agi 
o„lik tolalaidan iborat
V
1,2
1,2
Qo„ng„ir dog„li sariqqacha 
Kulrang
Qo„l bilan ushlaganda zich 
emas, paxta pal qismini 
tashkil 
qiluvch 
tolalar 
yaltiroq plastikni
Xira oq yoki xixa oq-
sariqdan qo„ng„ir dog
!
li 
yaqqol sariqqacha Kulrang 
iimuman 
egiluvchan 
va 
achalaming ko„pchilik i 
pishmagan va oiik losil 
qiladi
3.6.
 
Paxta namligini aniqlash 
Materialning namligi deb,
uni quritishda yo„qotishi mumkin bo„lgan namlik 
miqdori tushuniladi. Material namligini yuqori issiqlikda doimiy quruq 
massagacha quritish yo„li bilan aniqlanadi. 
Namlikning massaviy nisbati - namlik massasining quruq modda massasiga 
nisbati (foizlarda). 
Meyorlangan (hisobiy) namlik - xomashyo yoki mahsulotning konditsion 
massasini aniqlash uchun meyoriy hujjat bilan belgilanadigan namlikning 
massaviy nisbatida (yoki namlikning massaviy ulushida) meyoriy namlik 
ifodalanadigan shartli namlik. 
Namlik - paxtadagi suv miqdori (foizlarda). 
Namlikning cheklangan meyori - yuqori namlikka ega bo„lgan xomashyoni 
qabul qilishni yoki mahsulot ishlab chiqarishni cheklovchi meyoriy hujjat bilan 
belgilanadigan namlik meyori. 
Paxta tozalash sanoatida paxta va uning mahsulotlari namligini quritish 
shkaflarida (Uz-7M, ShSX-1) (110±1,5)°S da va tezkor usulda USX-1, VXS, 
VXS-M1 va "Sifat" tezkor aniqlovchi o„lchash uskunalarida (195±2)°S da 
namunani quritish yo„li bilan aniqlanadi. 
35 

---

Namlikni aniqlashdan maqsad - quritish shkaflari va tezkor aniqlovchi 
o„lchash qurilmalarini qoilash yo„li bilan paxta namligining massaviy nisbatini 
aniqlashdir. 
Namlikni aniqlash uchun paxtadan namunalar olinadi. Namunani olish va 
tanlash tartibi va usullari 0„zDSt 644-standartida aniq ko„rsatib o„tilgan. 
Ushbu standart talablari qo„llanilish sohasi bo„yicha majburiydir. 
Namlikni tezkor aniqlovchi oichash qurilmalarida namlikni aniqlashda 
quyidagilar qoilaniladi; 
-
USX-1, VXS-1 va VXS-MI o„lchash qurilmalari byukslar bilan. o„xshash 
metrologik tavsiflarga ega bo„lgan boshqa quritish shkaflarini qo„llashga ruxsat 
etiladi; 
-
Aniqligi 4 chi sinfga mansub yuqori tortish cheklanishi 500 g va har bir 
bo„linmasi 10 mg dan yuqori bo„lmagan umumiy qoilaniladigan laboratoriya 
tarozisi; 
Quritish shkaflarida namlikni aniqlashda quyidagilar qoilaniladi: 
-
tarkibiga metall byukslar, shuningdek GOST 9871 bo„yicha shkala bo„limi 
2°C boigan kontaktli termometr, GOST 28498 bo„yicha shkala boiimi 0,5°C dan 
oshmagan nazorat termometri kiritilgan tabiiy havo almashtirgichli UZ-7M tipidagi 
yoki majburiy havo almashtirgichli SHXS tipidagi quritish shkafi, yoki 
termoregulyatorli UZ-8 tipidagi qurilma. Ushbu standart talablarini qoniqtiruvchi 
boshqa oichash qurilmalarini qoilashga ruxsat etiladi. 
-
xlorli kalsiyga ega bo„lgan GOST 25336 bo„yicha eksikator; 
-
aniqligi 2-chi sinfga mansub yuqori tortish cheklanishi 200g boigan 
laboratoriya tarozisi; 
-
valiklari oraligi (2,0 ±0,2) mm boigan paxta chigitini maydalash 
moslamasi.