3.5. Paxtaning tiplarga bo„linishi Paxtani tiplarga bo„lishdan maqsad - paxta tolasining fizik- mexanik
ko'rsatkichlari: shtapel vazn uzunligi, chiziqli zichlik va solishtirma uzilish kuchi,
paxta rangi, tashqi ko„rinishi, pishib yetilganlik koeffitsiyenti bo„yicha navlarga
ajratishdan iborat.
Ushbu maqsadga muvofiq belgilangan talablarni bajarish 0„zDSt615-2008
standartga asoslanib olib boriladi.
Paxta
tayyorlov
maskanlaridagi
paxtani
qabul
qilish
dastlabki
klassifikatsiyasi, miqdorining hisobi va saqlash uchun muayyan sharoitlarini
yaratish qismi talablarini belgilaydi.
Paxta yakuniy iste‟mol xususiyatlari paxta tozalash korxonalarida qayta
ishlangandan keyin 0„zDSt604 ga muvofiq tolaning sifat ko„rsatkichlari bo„yicha
aniqlanadi. Standart talablari urugiik paxtaga joriy etilmaydi.
Paxta tozalash korxonalarida qayta ishlashga mo„ljailangan paxtani quyidagi
texnik talablarga asosan tiplarga bo„linadi.
1.
Paxta - tolasining fizik-mexanik ko„rsatkichlari: shtapel vazn uzunligi,
chiziqli zichlik va solishtirma uzilish kuchiga (I va П nav) ko„ra 13-jadvaldagi
meyorlarga muvofiq to„qqizta: la, lb, 1, 2, 3, 4,
5,
6 va 7 - tipga bo„linadi. Bunda paxtadagi paxta tolasining tipi shtapel vazn
uzunligi yoki chiziqli zichlikning eng yomon ko„rsatkichi bo„yicha aniqlanadi.
la, lb, 1,2 va 3 tipdagi tolalarga ega bo„lgan paxta uzun tolali,
4,5,
6 va 7 tipdagi tolalarga ega bo„lgan paxta esa o„rta tolali paxta navlariga
kiradi.
2.
har bir tipdagi paxta rangi, tashqi ko„rinishi, pishib yetilganlik
koeffitsiyenti bo„yicha 14-jadvaldagi talablarga va belgilangan tartibda
tasdiqlangan namunalarga muvofiq beshta navga bo„linadi. I, П, Ш, IV, V.
32
