Makroiqtiodiyot fanidan Fiskal siyosatning umumiy talabga ta'sir etish mexanizmi. Diskret va nodiskret fiskal siyosat

1-rasm. Moliyaviy siyosatning tarkibiy qismlari.

Yuqoridagilarni inobatga olgan holda, moliyaviy siyosatning tarkibiy qismlari hisoblanadigan soliq va byudjet siyosatini ko'rib chiqish maqsadga muvofiqdir.

Soliq siyosati moliyaviy siyosatning eng muhim qismi hisoblanadi. Besh yuz yildan ortiqroq vaqt mobaynida zamonaviy moliya fani soliqlarga nisbatan munosabatini aniq belgilash imkoniga ega bo'lgan. Bu munosabatlar quyidagilardan tashkil topadi⁵:

• 
  soliqlarsiz davlatning faoliyat ko'satishi mumkin emas;
  
• 
  soliqli undirish qat'iy o'sish tendentsiyasiga ega;
  
• 
  oqilona soliq ostonasidan o'tilganidan so'ng tabiiy takror ishlab chiqarish jarayoni buziladi - iqtisodiyotning o'z-o'zidan yemirilishisodir bo'ladi;
  
• 
  tanazzul davrida soliqlar mumkin qadar minimal darajada o'rnatilmog'i lozim. Buning natijasida mamlakatning iqtisodiy mexanizmi ichki investitsion salohiyatni safarbar etish hisobidan tiklanadi;
  
• 
  soliqning yuqori ostonasi kapitalning chetga chiqib ketishiga olib keladi;
  

iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish kerak, albatta. Byudjet tizimi byudjetlari daromadlarining tasnifi daromadlarni ularning turlari va manbalari bo’ycha коdlashdan ibоrat bo’ladi.
Byudj et tas nifi o’z i c higa quyi dagilarni о ladi ;
>byudjet tizimi byudjetlari daromadlarining tasnifini;

• 
  byudjet tizimi byudjetlari xarajatlarining tasnifini;
  
• 
  davlat byudjeti taqchilligini qoplash manbalari tasnifini.
  

Davlat byudjeti daromadlarini shakllantirishda byudjet kodeksining ahamiyati katta bo’lib, unning 9 bobi “Davlat byudj eti daromadlari” deb nomlanadi. Unga ko’ra davlat byudjeti daromadlari:

• 
  soliqlar va bo shqa maj buriy to’lovlar;
  
• 
  davlat aktivlarini joylashtirish, foydalanishga berish va sotishdan olingan daromadlar;
  
• 
  mero s, hadya huquqi b o’yicha davlat mulkiga o’tgan pul mablag’lari;
  
• 
  yuridik va jismoniy shaxslardan, shuningdek chet davlatlardan tushadigan qaytarilmaydigan pul tushumlari;
  
• 
  rezident-yuridik shaxslarga berilgan byudjet ssudalarini va chet davlatlarga aj ratilgan kre ditlarni to’lash hi s o bi dan to’l ovlar;
  
• 
  qonun hujjatlariga muvofiq boshqa daromadlar hisobidan shakllantiriladi.