Maks Plank. Kvant nazariyasi. Mikrodunyodagi inqilob


yil 23 aprelda Germaniyaning Kil  shahrida Maks Karl Lyudvig Plank  dunyoga keldi. 1889



Yüklə 3,93 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/79
tarix26.12.2023
ölçüsü3,93 Mb.
#197780
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   79
Plank. Mikrodunyodagi inqilob

1915
yil 23 aprelda Germaniyaning Kil 
shahrida Maks Karl Lyudvig Plank 
dunyoga keldi.
1889
yil Myunxen va Kil shaharlarida 
qayd etilgan ilm-fan sohasidagi ilk 
muvaffaqiyatlaridan so„ng, Maks 
Plank Berlin Universitetida nazariy 
fizika professori sifatida Gustav 
Kirgofning merosxo„riga aylandi. 
Ikki yil o„tib u kafedra mudiri 
bo„ldi. 
1895
yil Mashhur «Annalen der Physik» 
(«Fizika solnomalari») jurnalining 
bosh muharriri etib tayinlandi. 
Ushbu jurnal sahifalarida 1910-1920 
yillar mobaynida, relyatvistik fizika 
va kvant fizikasi bo„yicha qator 
qimmatli maqolalar e‟lon qlingan.
1900
yil Berlin fizika jamiyati yig„inida 
Plank o„zining mutlaq qora jism 
nurlanish spektrida energiyaning 
taqsimlanishi haqidagi qonuniyatini 
bayon qildi (o„shandan buyon u 
Plank nurlanish qonuni deyiladi). 
Ikki oy o„tib, 14 dekabr kuni o„sha 
muassasada Maks Plank kvant 
nazariyasini bayon qildi 
1913
yil Plank Berlin universitetining 
rektori etib tayinlandi. 
1914
yil Urush boshlanishidan to„rt oy 
o„tib, boshqa 92 nafar olmon 
ziyolilari bilan birgalikda, 93-lar 
manifesti nomi orqali yaxshi tanish 
bo„lgan va Germaniya va uning uing 
harbiy 
nizodagi 
pozitsiyasini 
himoyasiga qaratilgan «Taraqqiy 
etgan dunyoga chorlov» nomli 
millatchilik manifestni imzoladi.
1916
yil Verden yaqinidagi jangu-
jadalda olimning to„ng„ich o„g„li 
Karl Plank halok bo„ldi. Keyingi 
yili uning ikki qizidan birinchisi - 
Greta ham olamdan o„tdi. 
1919
yil Plank kvant nazariyasini 
ochilishiga qo„shgan xissasi uchun, 
fizika bo„yicha Nobel mukofoti 
bilan taqdirlandi. Plankning ikkinchi 
qizi Emma ham vafot etdi.
1945
yil Plankning yana bir o„g„li Ervin 
Plank natsistlar tomonidan qatl 
qilindi. Olimning faqat bitta, kenja 
farzandi German Plank hayot qoldi 
xolos. 
1933
yil 
ilm-fanni 
rivojlantirish 
bo„yicha kayzer Vilgelm Jamiyati 
raisi sifatida Plank, Germaniyaning 
yangi kansleri adolf gitler bilan 
uchrashdi va unga antisemitizmning 
olmon ilm-faniga yetkazayotgan 
zarari 
haqida 
tushuntirmoqchi 
bo„ldi. Oqibatda, hamkasbi Vener 
Geyzenberg 
bilan 
uchrashuvda 
Plank quyidagicha hitob qilgan edi: 
«
Bunday 
odamga 
gap 
uqtirsa 
bo„ladigan tilning o„zi yo„q
...» 
1946 
yil 
kayzer 
Vilgelm 
Ilmiy 
Tadqiqotlar Jamiyati, Maks Plank 
ilmiy tadqiqotlar Jamiyati tariqasida 
qayta tashkillandi va nomlandi.

Yüklə 3,93 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   79




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin