Maks Plank. Kvant nazariyasi. Mikrodunyodagi inqilob
Yüklə 3,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Harorat ( selsiy darajasi )
- Yuqoridagi suratda
|
I
n t e n s i v l i k ( n i s b i y b i r l i k l a r ) Harorat ( selsiy darajasi ) -20 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1 2 3 4 5 6 7 8 Vin Reley y Tajriba natijalari Rubens va Kurlbaumlarning qora jism nurlanish intensivligining 51.2 mkm to‘lqin uzunligigacha bo‘lgan nurlanishlarda haroratga bog‘liqligi yuzasidan o‘tkazgan tajribalarining natijalari Reley qonuniga muvofiq kelardi. Bunda Vin qonuni bajarilmagan. 52 Keyingi sanada Plank Rubensga quyidagi yangi formula yozilgan ochqich- tabriknoma xat jo„natdi: Bir necha kundan keyin Rubens yana Plank qoshida hozir bo„ldi va uning formulasi amaliyot bilan to„la muvofiqlikka erishayotganini ta‟kidladi. Yuqoridagi suratda : Imperial fizika- texnologiya instituti. Aynan shu dargohda Maks Plankning kvant gipotezasini shakllanishiga olib kelgan fizik hodisa -qora jism nurlanishini tadqiq qilingan. Berlin, Sharlottenburg hududi. Pastdagi rasmda: Imperial fizik –texnologiya instituti professori Genrix Rubens laboratoriyada ish jarayonida. U qora jism nurlanishini spektrning infraqizil sohasiga tegishli qismi intensivligini katta aniqlik bn o‘lchashga muvaffaq bo‘lgan. Uning tadqiqotlari Plank ning ilmiy ishlari uc hal qiluvchi kalit bo‘lib xizmat qilgan. 53 ε Plank zudlik bilan yangi fizik qonunning nazariy poydevorini barpo etishga kirishdi. Ikki oylik qattiq mehnatdan keyin, 1900 yilning 14-dekabr kuni Olmon fizika jamiyati majlisida uning nutqi tinglandi. Bu kunni ko„pchilik kvant fizikasining tavallud kuni deb hisoblaydilar. O„z nutqida Plank, qonunning garchi shaklan o„xshash bo„lsa-da, mohiyatan turlicha bo„lgan ikkita muqobil isbotini topganini ma‟lum qiladi. Uning har ikkala talqindagi isbotlashlarida ham kvant gipotezasi ishtirok etgan. Biz Maks Plankning «Fizika solnomalari» (« Annalen der Physik ») jurnalida 1901 yilda chop etilgan va qora jism nurlanishi qonuni xulosalaridan biri yuzasidan bayon qilgan muhim fundamental g„oyalarini bayon qilamiz. Kirish nuqtasi sifatida ossilyator energiyasi Yüklə 3,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|