“Maktabgacha yoshdagi bolalarning nutq kamchiliklarini bartaraf etish metodikasi

Magistrlik dissertatsiyasining maqsadi. Maktabgacha yoshdagi bolalarning nutqiy nuqsonlarini bartaraf etishda artikulyatsion motorikani rivojlantirishga oid yangi o’yinlardan foydalanish, logopedlar uchun o’yin metodikasi qo’llanma ishlab chiqish (Logopedik korreksion ishlar “Quvnoq tilcha ” to‘garagi misolida)”
Magistrlik dissertatsiyasining vazifalari: Belgilangan maqsaddan kelib chiqib qo’yidagi vaziflarini belgilab oldik:
Muammoning logopedik–metodik jihatlarini tavsiflash;
Tadqiqotga oid adabiyotlarni o’rganib chiqish va tahlil qilish;
Ilg’or tajriba-sinov ishlarini o’rganib ishga tadbiq etish;
Bolalar nutqiy nuqsonlarini bartaraf etishda artikulyatsion motorikani rivojlantirishga oid o‘yinlar, texnologiyalarini qo’llashning afzalliklarini aniqlash, metodikalarni ishlab chiqish va tajriba-sinov ishlarida tahlil qilish.
Mavzuning о‘rganilganlik darajasi. Ushbu nutq buzilishlari bilan shug’ullangan chet el va rus olimlari nutq buzilishlarini turli yо’nalishlarda kо’rib chiqqanlar. Psixologik- pedagogik tomondan R.Ye. Levina; psixologik – lingivistik tomondan V.K. Orfinskaya, Ye.F. Sobotovich, V.A. Kovshikov; tibbiy – pedagogik tomondan S.S.Lyapidevskiy; Ye.M.Mastyukova va boshqalar о’rganganlar.V.I.Oltushevskiy nutq kamchiliklarini o‘rganib, adabiyotda o‘rgatilgan ma’lumotlarni umumlashtirib nutq kamchiliklarini tasniflagan va talaffuz kamchiliklarini tegishli guruhlarga ajratgan. U artikulyatsion apparat tuzilishining buzilishi natijasida kelib chiqqan tug‘ma yoki hayot davomida orttirilgan kamchiliklarni mexanik dislaliya deb atagan.
Bogdanova, V.A. Vishnevskiy, B.A. Voskresenskiy, T.A. Dobrovolskaya, A.I. Zaxarova, I. Yu. Levchenko, E.M. Mastyukova, A.R. Sharipova, A.G. Moskva. Ota-onalarning pedagogik faoliyat orbitasiga jalb etilishi, ularning korreksiya va pedagogik jarayonda manfaatdor ishtiroki o'z farzandlarining rivojlanishi uchun muhimdir. Nutqda nuqsoni bo'lgan bolani tarbiyalayotgan oilaga maxsus yordam ko'rsatish muammolari hali ilmiy adabiyotlarda keng yoritilmagan. Interfaol usullar haqida ko’p fikr-mulohazalar bo’lmasa-da, ammo maktab yoshdagi bolalarni maktab ta’limiga nutqiy tayyorlash texnologiyalarini qo’llash kengroq tadqiq qilinmagan
Tadqiqot obyekti –Bolalar nutqiy nuqsonlarini bartaraf etishda artikulyatsion motorikani rivojlantirishga oid o’yinlardan foydalanish “Quvnoq tilcha” to’garagi misolida .