Maktabgacha yoshdagi bolaning maktab ta’limiga tayorlash ibragimova Gulchehra Anvarovna
Yüklə 271,7 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Научный импульс » Октябрь , 2022 131 talaffuz qilishini, ularni so‘zlardan ajrata bilishni ta’min etish va «Uchinchi ming yillikning bolasi» dasturi‘‘ gakiritilgan savodxonlik bo‘yicha oddiy bilimlarni, matematik tasavvurlarni egallashiga erihsishdir. Agar bolada qo‘l mushakchalari etarli darajada rivojlangan bo‘lsa u maktabda 1- sinf ta’lim jarayonida 2 - 3 davomida o‘qish va yozish texnikasini qi yinchiliksiz egallab oladi. Maxsus tayyorgarlikning asosiy ko‘rsatkichlari, bu – faoliyatning tushinib etilishi va erkinligi, ijodiy tasavvurning rivojlanganligi hisoblanadi. Bu sifatlar bolada maktabgacha yosh davrining so‘ngida savodxonlik, matematik, o‘ziga xos faoliyatning, ya’ni o‘yin, konstruksiyalash(qurish -yasash), chizish kunikma-malakalarini egallash asosida paydo bo‘ladi. Maktablarning 1- sinflari o‘qituvchilari maktabgacha yoshdagi bolani qabul qilishda shuni unutmaslik lozimki, 6, hatto, 7 yoshli bola 1-sinfga kirishda uning oiladami bog‘chadami maktabgacha ta’limni to‘liq olganligidan qatiy nazar, o‘ quv faoliyatining ma’lum bir ko‘nikmalariga ega bo‘lsa - da, baribir ma’lum muddatgacha bolamaktabgacha yoshdagi davrning o‘ziga xos xususiyatlarini saqlab turadi. U hali o‘quv faoliuyati uchun kerakli bo‘lgan sifatlar va uddaburonlikka ega emas. U bu hislatlarni o‘quv jarayoni davomida egallashni davom ettiradi. Maktabgacha yoshdagi bolalarni ilk o‘qitish bosqichida bog‘chada ham, maktabda ham ularga o ‘qishda birdan qat’iy belgilangan talablarni qo‘yish mumkin emas, faqat maktab - dars tizimidagi ta’limni qo‘llash kerak. Namuna uchun bolalar bog‘chasida va maktabda ta’lim shakli mutanosibligi taqsimotini keltiramiz. - bolalar bog‘chalarining katta va ta yyorlov guruhida – 80 foyiz o‘yin –20 foiz mashg‘ulot; • birinchi sinflarda (1-yarim yillikda) – 60 foiz o‘yin – 40foyiz dars; • birinchi sinflarda (2-yarim yollikda) – 30 foyiz o'yin – 70 foyiz dars ; Katta va tayyorlov guruh tarbiyachilari va 1- sinf o‘quvch ilari-ning asosiy vazifasi – ta’limning birinchi bosqichida bola hayoti va metodlarini ta’min etish. O‘yin fa oliyati bolalar uchun malum muddat etkchi bo‘lib qolishi va metodlarini ta’min etish. O‘yin faoliyati bolalar uchun ma’lum muddat etakchi bo‘lib qo lishi va bundan birdan voz kechmaslik, balki u sekin- asta tabiiy holda o‘z o‘rnini boshqa, yani o‘quv faoliyatiga bo’shatib berishini nazarda tutish kerak. Bolalarni maktabda о‘qitishning samaradorligini kо‘p jixatdan ularning tayyorgarlik darajalariga bog‘liq bо‘ladi. Maktabda о‘qishga tayyorgarlik – maktabgacha ta’lim muassasasi va oilada maktabgacha tarbiya yoshidagi bolaga q о‘yadigan talablar orqali aniqlanadi. Bu talabalarning о‘ziga xos tomoni о‘quvchining yangi ijtimoiy psixologik о‘rni, u bajarishga tayyorlangan b о‘lishi lozim. Aqliy tayyorgarlik bola obrazli va mantikiy fikrlashi, tasavvurning, odamiylikning , bilimga qiziqishning, mustaqilligining, о‘zini - о‘zi nazorat qilishga, xamda о‘quv faoliyatini kuzatish, eshitish, eslab qolish, solishtirish kabi asosiy turlarini bilishni о‘z ichiga ola di. |