“maliYYƏ” fənnindən mühazirə mətnləri

Plan-direktiv  maliyyə  siyasəti  idarəetmənin  inzibati  amirlik  sistemini  istifadə  edən 
ölkələrdə  tətbiq  edilirdi.  Dövlət  mülkiyyətinə  əsaslanan  planlı  idarəetmə  sistemi 
iqtisadiyyatın  bütün  sferasına  və  sosial  həyata  birbaşa  rəhbərliyi  həyata  keçirməyə  imkan 
verir.  Bu  şəraitdə  maliyyə  siyasətinin  əsas  məqsədi  maliyyə  resurslarının  dövlətin  əlində 
maksimum  toplanmasını  təmin  etmək  olmuşdur.  Təbii  ki,  dövlət  maliyyə  planına  müvafiq 
olaraq bu vəsaitin yenidən bölgüsü aparılır.  
Belə maliyyə siyasəti demək olar ki, bütün sosialist ölkələrində tətbiq edilirdi.  Bu da 
dövlətin  fövqəladə  xərclərinin  maliyyələşdirilməsinin  tələb  edildiyi  illərdə  öz  səmərəsini 
vermişdir.  
Təsir obyektlərindən asılı olaraq dövlət və bələdiyyə, təsərrüfatçılıq sferasında maliyyə 
siyasəti  fərqləndirilir.  Müxtəlif  meyarları  nəzərə  alaraq  aşağıdakı  qaydada  təsnifləşdirmə 
aparmaq olar:  
- ərazi əlamətinə görə: dövlət, regional və yerli maliyyə siyasəti;  
- məqsədli istiqamətləndirmə üzrə: stimullaşdırıcı və ləngidici;  
- maliyyə  tənzimlənməsi  obyektinin  qarşılıqlı  əlaqəsinə  görə:  iqtisadiyyatı  tənzimləyən 
dövlət maliyyə siyasəti və sosial maliyyə siyasəti;  
- maliyyə bazarının strukturuna görə:  pul-valyuta, kredit, sığorta və fond siyasəti;  
- maliyyə  sistemi  həlqələrinə  görə:  büdcə  və  büdcədənkənar  maliyyə  siyasəti,  dövlət 
borclanması və dövlət maliyyə ehtiyatlarının idarə edilməsi siyasəti;  

---

22 
 
 
 
- ölkənin gömrük sərhədləri vasitəsilə  tənzimlənməsi xarakterinə  görə:  proteksionist və 
preferesional siyasət;   investisiya siyasəti.  
Dövlət  maliyyə  siyasəti  hər  bir  ölkənin  iqtisadi  və  sosial  inkişafında  mühüm  rola 
malikdir.  Çünki  o,  həm  makrosəviyyədə  və həm  də  mikrosəviyyədə  həyatə  keçirilən  bütün 
iqtisadi  fəaliyyəti  əhatə  edir.  Dəvlət  maliyyə  siyasəti  regional  və  yerli  maliyyə  siyasətinin 
formalaşmasında baza rolunda çıxış edir.  
Bu və ya digər tip maliyyə siyasətinin tətbiqi iqtisadiyyatın və sosial sferanın inkişafının 
mövcud  mərhələsinin  xüsusiyyətləri  ilə,  hakim  partiyanın  və  sosial  qrupların  maraqları  ilə 
müəyyən edilir.