Tuzilmaviy va
≪notuzilmaviy≫ dasturlash
Tuzilmaviy algoritmlar bayoni vositalari Ishlab chiqilayotgan dasturiy ta ’minlash
texnologiklashning yuqori darajasini ta ’minlash usullaridan biri tuzilmaviy
dasturlashdir.
Dasturlar ijobatlaydigan hisoblash jarayonining uch xili farqlaniladi: yo‘nalishli,
tarmoqli va siklik. Hisoblash jarayonining yo‘nalishli tuzilmasi natija olish uchun
ayrim operatsiyalarni muayyan ketma-ketlikda bajarish zarurligini nazarda tutadi.
Hisoblash jarayonining tarmoqli tuzilmasi operatsiyalarning muayyan ketma-
ketligi bir yoki bir necha o‘zgaruvchanlar ifodalariga bog‘liqligini nazarda tutadi.
Dasturlarda ko‘rsatilgan hisoblash jarayonlarini amalga oshirish uchun tegishli
boshqaruvchi operatorlardan foydalaniladi.
Yuqori darajadagi dasturlashning FORTRAN kabi birinchi protsedurali tillari
≪hisoblash jarayoni tipi≫ tushunchasi bilan operatsiyalar qilmasdi. Ularda
operatorlarning yo‘nalishli ketma ketligini o‘zgartirish uchun quyi darajadagi
tillardagi singari boshqaruvni berishning shartli (ayrim sharoitlarni bajarishda) va
shartsiz buyruqlaridan foydalanilardi. Shu boisdan ushbu tillarda yozilgan dasturlar
hozirgi paytda faqat quyi darajali (mashina) tillariga xos chigal tuzilmaga ega
bo‘lardi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Ramez Elmasri, Shamkant B.Navathe. Fundamentals of Database Systems
(7th Edition). Pearson. USA, 2015.
2. M.T.Azimjanova, Muradova, M.Pazilova. Informatika va axborot
texnologiyalari. O'quv qo'llanma. Т.: “O'zbekiston faylasuflari milliy
jamiyati”, 2013 y.
3. Holmatov T.X., N.I.Tayloqov. Amaliy matematika, dasturlash va
kompyuteming dasturiy ta’minoti. 0‘quv qo’llanma. Т.: “Mehnat”, 2000 y.
4. S.S.Qosimov Axborot texnologiyalar O’quv qo’llanma. T.:“Aloqachi”,
2006 y.
5. M Aripov, B.Begalov va boshqalar. Axborot texnologiyalari. O’quv
qo’llanma. T.:, “Noshir”, 2009 у.
6. A.Sattorov. Ma’lumotlar bazasini boshqarish sistemasi Access (Windows
9x/2006) O’quv qo’llanma. Т.: “Fan va texnologiya”, 2006 y.
7. Axborot xavfsizligi asoslari, I.M.Karimov Tashkent, 2019
8. Информационная безопасность телекоммуникационных систем
(технические аспекты), Кулаков М.В., Гарашин А.В. Учеб. Посбие для
вузов. М.: Радио и связь, 2014
9. Информационная безопасность государственных организаций и
коммерческих фирм. Справочное пособие. М.: 2017.
10. Зегжда Д.П. Основы безопасности информационных систем: Учеб.
пособие для студ. вузов. – М.: Горячая линия – Телеком, 2016.
Dostları ilə paylaş: |