Mamlakatimizning aksariyat mintaqalaridagi iqlim sharoitlari odamlar uchun maqbul termal qulaylikni ta'minlash uchun atrof-muhit havosini isitish va sovutishni talab qiladi
Konditsioner va shamollatish tizimini tekshirish Isitish, shamollatish va havoni tozalash tizimlarining asosiy maqsadi (qisqasi HVAC deb ataladi) havoni filtrlash, etarli shamollatish orqali ichki havo sifatini saqlashga yordam berish va termal konforni ta'minlashdir. Konditsioner va ventilyatsiya tizimlarini loyihalashtirish va tanlash akustika, energiya sarfi va texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash xarajatlari kabi ko'plab yuqori maqsadlarga ta'sir qiladi.
Mamlakatimizning aksariyat mintaqalaridagi iqlim sharoitlari odamlar uchun maqbul termal qulaylikni ta'minlash uchun atrof-muhit havosini isitish va sovutishni talab qiladi. Buning uchun tegishli isitish, shamollatish va havoni tozalash tizimini tanlash kerak. Binolarni isitish, sovutish va ventilyatsiya qilish uchun asbob-uskunalarni tanlash - bu juda ko'p omillarni muvozanatlashtirishi kerak bo'lgan murakkab dizayn qarori, shu jumladan: isitish va sovutish ehtiyojlari, energiya samaradorligi, namlikni boshqarish, tabiiy shamollatish salohiyati, standartlarga muvofiqligi, tashqi havo miqdori va sifati, ichki havo sifati va xarajat.
Yashash joylarida va ayniqsa ish joylarida ventilyatsiya zarurati katta ehtiyoj hisoblanadi. Qaerda ishlatilishiga qarab, shamollatish tizimlarini loyihalash va amalga oshirish faqat muhandislik yondashuvlarini talab qiladi. Bu erda asosiy narsa restoran, kafe, kinoteatr va teatr zallari, konferents zallari, do'konlar va odamlar birgalikda bo'lgan boshqa ko'plab joylarni zarur toza havo bilan ta'minlashdir. Bugungi kunda shamollatish tizimlari va havoni tozalash moslamalari barcha yopiq joylar uchun majburiy bo'lib qoldi. Ayniqsa, to'xtash joylari, savdo markazlari, restoranlar va aeroportlar kabi joylarda, albatta, malakali shamollatish tizimi talab qilinadi.
Ba'zi bir ish muhitida ichki havo tashqi havodan bir necha barobar ko'proq ifloslangan bo'lishi mumkin. Ko'pgina isitish, shamollatish va havoni tozalash tizimlari tashqi havo ta'minotining ko'paygan miqdori odatda yaxshiroq ekanligini tushunadi va shunga mos ravishda ishlaydi. Konditsioner va shamollatish tizimini tekshirish bo'yicha xizmatlar, shuningdek, bizning tashkilotimiz tomonidan o'rnatish tizimlarini tekshirish xizmatlari doirasida taqdim etiladi.
Markaziy konditsioner va shamollatish tizimlari alohida xonalarga xizmat ko'rsatadigan fanatlar va issiqlik nasoslari bilan taqqoslaganda juda ko'p afzalliklarga ega. Masalan, markazlashtirilgan tizimlar jim, namlikni va zich namlikni evakuatsiya qilishni boshqarish uchun samaraliroq, birliklar atrofida ko'proq joy, kamroq sarflanadigan materiallar, kam qismlar va kirish uchun kam birliklar.r va shu bilan parvarish qilish va ta'mirlash osonroq, yuqori samaradorlikdagi havo filtrlaridan foydalanadi va ko'proq sirt maydonini ta'minlaydi va tashqi havo ta'minoti miqdorini bilmasdan kamaytirishi mumkin emas.
Shamollatish tizimlari bugungi kunda farovon hayot uchun zaruratdir. Odatda, konditsionerlar shamollatishsiz isitish va sovutish vazifasini bajaradilar. Biroq, toza havo olmasdan, kislorod kiradi va Shamollatish tizimi bilan ichidagi yomon havoni chiqarmasdan qulaylikni ta'minlash mumkin emas.Bugungi kunda korxonalarda sog'lom ish muhitini yaratish uchun, isitish va sovutish bo'lmasa ham, shamollatish tizimi mavjud bo'lishi kerak.Shamollatish tizimlarida ichidagi yomon havoni tortadigan aspirator va shamollatish kanallari ishlatiladi. Boshqa tomondan, konditsionerlar - bu ishchi muhitning havosini sovitadigan yoki isitadigan, havoni namsizlantiradigan va ba'zi turlari havodagi chang va zarrachalarni filtrlaydigan qurilmalar bo'lib, xodimlar ish samaradorligini oshirishlari kerak. Shamollatish va havoni tozalash moslamalari akkreditatsiyadan o'tgan inspektsiya organlari tomonidan tekshiriladi.
Ventilatsiya va havoni konditsiyalash tizimlari binolarni toza havo bilan ta’minlash, havo almashtirish va talab qilinadigan havo muhitini yaratish uchun xizmat qiladi. Ventilatsiya tizimi orqali xonalardan gazlar va zararli moddalar, ortiqcha suv bugiari, issiqliklar chiqarib yuboriladi, tashqaridan esa toza havo beriladi. Tashqi havo tozalanib, isitib yoki sovutib, kerak bo‘lsa namlab yoki quritib xonalarga uzatiladi.
Ventilatsiya va havoni konditsiyalash tizimlarini rivojlanishi texnologik jarayonlarning rivojlanishiga bog‘liq. Hozirgi zamondagi texnikaning keskin rivojlanishi, ishlatilayotgan asbob-uskunalar va jihozlarning oz fursatda m a’naviy eskirib qolishiga olib keladi. Bu holatni oldindan ko‘ra bilish va o ‘z vaqtida zamonaviy uskunalarga almashtirish faqatgina o‘z ishini mukammal bilgan hamda o‘z ustida ishlab bu sohadagi jahon standartiga mos yangiliklardan xabardor bo‘lgan mutaxassisning qo‘lidan kelishi mumkin.
Ventilatsiya tizimini loyihalashda ichki va tashqi havoning hisobiy parametrlarini tanlash Havoning hisobiy ichki parametrlari binoning turiga, yil fasliga va ishlash jarayoniga qarab m e’yorlanadi. Ular havo harorati. nisbiy namligi va harakat tezligidir. Qurilish me’yorlari, qoidalarida va sanitar me’yorlarida keltirilgan. Ichki shart-sharoitlar me'yorlari 3 xil bo‘ladi: 1. Optimal 2. Chegaraviy 3. Ruxsat etilgan. Talab etilgan parametrlar xonadagi ish zonasida poldan 2 metr balandlikka yaratilib berilishi shart. Ichki havoning parametrlari deb, harorat t, °C, nisbiy namlik (P. %, tezlik v, m/s lami tushuniladi. Ularning qiymati binoni turi, ish kategoriyasi, yil davriga qarab QMQ 2.04.05-97*, ShNK 2.08.02 - 09* ilovalaridan tanlanadi. Ventilatsiya tizimlarini loyihalashda ichki havoni hisobiy parametrlari deb ruxsat etilgan parametrlarini qabul qilinadi
Ventilyatsiya turlari
1. Aralash ventilatsiya tizimlari asosan sanoat ishlab chiqarish xonalarida ishlatiladi, ular mahalliy va umumiy havo almashinuvli tizimlarni o‘z ichiga oladi. 2.Avariyali ventilatsiya tizimlari faqat to‘satdan ko'p miqdorda zararli moddalar bug'lari va gazlar ajrab chiqish mumkin bolgan xonalarda ishlatiladi. Bu uskunalar tezda zararli moddalar bug4 larini vagazlarni chiqarib yuborish kerak bo'lgan paytda ishga tushuriladi. 3..Tutungaqarshi ventilatsiya yong‘inni boshlang‘ich bosqichida odamlarni xonalardan evakuatsiya qilishini ta’minlash uchun ishlatiladi.
Ventilatsiyaning sanitar-gigiyenik talabi - bu xonalarda sanitar talablarini qoniqtirishda va bir xilda tutib turishini, havo muhitining ahvoli, assemilatsiya orqali ortiqcha issiqlik va namlik, bundan tashqari gazlar bug’lar va changlarni chiqarib yuborishdan iboratdir. Sanitar-gigiyenik talablardan tashqari ventilatsiyaga texnologik talablar qo‘yiladi. Ular texnologik jarayonining mohiyatidan kelib chiqadigan tozalik, harorat, namlik va havo harakati tezligini ta’minlashdan iboratdir. Bu talablarga rioya qilmasdan turib ko‘p hollarda radiotexnika, elektrovakuum, to‘qimachilik korxonasi, kimyo-farmatsevtika sohasida va boshqalarda zamonaviy texnologik jarayonlarni amalga oshirib bo'lmaydi.