Ma’ruza-1 : Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning hozirgi zamon mazmuni tarkibiy tuzilishi va vazifalari

 Ijtimoiy geografiyaning muxim vazifalariga quyidagilar kiradi: 

1) ijtimoiy geografiya  «tarmoq»larini rivojlantirish, ya’ni aholi geografiyasi va 

joylashuvi, xizmat ko’rsatish sohalari, iste’mol, rekreatsiya va boshqalar; 

2) yirik  masshtabli sotsial — geografik tadqiqotlarni olib borish; 

3) ijtimoiy geografiyaning xorijiy mamlakatlarda rivojlanishini o’rganish; 

4) ijtimoiy  geografiyaning  barcha  yo’nalishlariga tegishli    bo’lgan    o’ziga    

xos    vazifasi,    ya’ni    ilmiy tadqiqotlarning    natijalarini    amaliyotga    tadbiqini 

kuchaytirish. 

---

 

30 

Hozirgi davrda  ijtimoiy geografiya shakllanish jarayonlarini boshidan 

kechirmoqda. SHu sababdan, aynan shu davrga xos bo’lgan eng dolzarb muammolar 

jumlasiga quyidagilar kiritiladi: 

·   ijtimoiy  —  geografik  rayonlashtirish   (printsiplari,  mezonlari,    

ko’rsatkichlar    tizimi,    tadqiqot   usullari, iqtisodiy va boshqa turdagi 

rayonlashtirish turlari bilan nisbati); 

·  aholining turmush tarzi va darajalaridagi, ijtimoiy tuzilmalar va ularning 

tadrijidagi, ijtimoiy sohalarni hududiy  tashqi etishdagi rayonlararo 

tafovutlar); 

·  umumlashtiruvchi        va        maxsus        ijtimoiy  —geografik  tipologiyalar    

(geodemografik vaziyat,  shaharlar va aholi  joylashuvi tizimlari, qishloq 

joylar va boshqalar); 

·  tibbiy  —  geografik            tadqiqotlar            va            ularning  dolzarbligini  

yetarlicha baholanmaslik va x.k. 

Mazkur muammolarning har biri ijtimoiy geografiyani to’la shakllanishi va 

rivojlanishida muxim ahamiyattlar kasb etadi. 

           Mavzuni mustahkamlash uchun savollar:  

 

1.  Sotsial geografiyaning predmeti nima? 

2.  Sotsial geografiyaning fanlar tizimida tutugan o’rni aniqlang. 

3.  Sotsial — geografik  tadqiqotlar   nimalarni   o’z ichiga oladi? 

4.  Sotsial geografiyani tarkibini tushuntiring.  

5.  Sotsial geografiya fanining rivojlanish bosqichlarini tushuntirng? 

6.  O’zbekistonda ijtimoiy geografiya fanini rivojlanishiga hissa qo’shgan olimlar 

tadqiqotlarini tushuntiring?