Ma’ruza 13 mavzu: Crocodile dasturlari imkoniyatlari bilan ishlash. Reja
Yüklə 253,71 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
MA’RUZA 13 MAVZU: Crocodile dasturlari imkoniyatlari bilan ishlash. Reja: 1. Crocodile dasturlari haqida ma’lumot 2. Crocodile dasturlari imkoniyatlari bilan ishlash. Zamonaviy kompyuterlardagi grafik interfeys, sodda muloqot vositalari va boshqa imkoniyatlarning mavjudligi barcha soha mutaxassislariga kompyuter bilan qiyinchiliksiz muloqot qilish imkonini beradi. Shu nuqtai nazardan ta’lim jarayonida AKTda foydalanishda pedagogik dasturiy vositalardan biri bo’lgan Yenka (Yagona ilmiy konstruktor) dasturiy ta’minotidir. Ushbu dasturiy ta’minot Crocodile Clips kompaniyasining virtual laboratoriyasi majmui umumiy nomi bo‘lib, fan va texnikalarning turli sohalaridagi jarayonlar va hodisalarni modellashtirish uchun mukammal uskunaviy vositadir. Uning tarkibiga kiruvchi Crocodile Physics, Crocodile Technology, Crocodile Mathematics, Crocodile Chemistry va Crocodile ICT dasturlari to‘g’risida to‘xtalib o‘tamiz. Crocodile Physics dasturi fizik jarayonlarni modellashtirish va fizikaning mexanika, elektr zanjirlar, optika va to‘lqin hodisalari bo‘limlariga oid tajribalar yaratish va kuzatish imkoniyatini beruvchi dasturdir. Fizik laboratoriya ikki qismdan iborat: elektrlash va magnetizm, optika va to‘lqinlar. Bu dastur fizik hodisalarni kuzatish, tajribalar o‘tkazish va turli murakkablik darajasidagi jarayonlarni modellashtirish imkoniyatini beradi. Dasturning o‘ziga xos xususiyatlari: fizik hodisalarni namoyish etuvchi optimal dastur bo‘lib, 50 dan ortiq qadamma - qadam o‘rgatuvchi darslar, 150 dan ortiq fizikaning bo‘limlariga oid tayyor modellar va fizik jarayonlarni kompyuterda modellashtirish imkoniyatini beruvchi sodda interfeysga ega. Yer sharoitida o‘tkazish qiyin bo‘lgan tajribalarni amalga oshirish va kuzatish, tajribada qatnashayotgan fizik kattaliklarning qiymatini juda yaxshi aniqlik bilan hisoblash imkoniyati, fizik hodisada qatnashayotgan fizik kattaliklar o‘rtasidagi grafikli bog‘lanishni hosil qilish, yaratilgan modellarni saqlash hamda qog‘ozga chop etish mumkin. Crocodile Technology dasturidan barcha ta’lim muassasalarida “Elektr”, “Elektrotexnika”, “Sxemotexnika”, “Elektr zanjirlar nazariyasi“ fanlaridan qo‘shimcha pedagogik dasturiy vosita sifatida keng foydalanishlari mumkin. Dastur elektron konstruktor bo‘lib, u monitor ekranida elektr tuzilmalarini yig‘ish jarayonini xuddi haqiqiy tajribadagi singari imitatsiya qilish, elektr kattaliklarni multimetrda (uch o‘lchovli), ampermetr va voltmetrlarda o‘lchash imkoniyatini beradi. Dastur imkoniyatlari juda keng bo‘lib, undan amaliy mashg‘ulotlarda (ya’ni masalalar yechishda) ayniqsa, virtual laboratoriya ishlarini bajarishda keng foydalanish mumkin. Crocodile Mathematics dasturi matematik modellarning 3D (uch o‘lchovli) shakllari bilan tajribalarda ishlab, statistika, ehtimollik, geometriya va koordinatalar haqida bilimlarni egallashga yordam beradi. Bu namoyishlarning egiluvchan uskunasi kabi qo‘llaniladi. Masalan, oq doska. Foydalanuvchilar qo‘shimcha holda Yenka dasturini bevosita qo‘llab o‘qishi, uch o‘lchovli fazoda tajriba o‘tkazishi mumkin bo‘ladi. O‘qituvchi o‘z darsida qo‘llashi uchun keng qamrovli tayyor dars va mashqlar ham mavjud. Boshlovchilar uchun dasturdan foydalanishni o‘rgatuvchi video kurslar tavsiya etilgan. Crocodile Chemistry dasturi orqali Mendeleyev davriy jadvalida mavjud barcha elementlarning kimyoviy va fizik xususiyatlarini o‘rganish mumkin. Bu dasturda kimyoviy moddalarning o‘zaro reaktsiyaga kirishish jarayonida molekulalarning dinamikasini kuzatish va kimyoviy jarayonlarni modellashtirish, turli reaksiyalarni o‘tkazishda reaktivlarning rangi, moddalar ulushini, kimyoviy reaktsiya formulalarni maxsus oynada ko‘rish imkoniyati mavjud. Crocodile ICT dasturi – bu dastur yordamida informatika fanida dasturlash jarayonini, aniqroq qilib aytganda algoritmlash bo‘limini o‘quvchiga aniqroq yetkazib berish mumkin. Ob’yektga yo‘naltirilgan dasturlashni o‘qitishda juda qo‘l keladigan Crocodile ICT ning oddiy interfeysi va blok sxemalari yordamida yaratilayotgan dastur orqali har bir buyruqni animatsiya ko‘rinishda tasvirlash mumkin. Crocodile ICT o‘zining yaratgan dasturlarini hozirda uy sharoitida o‘qituvchi va o‘quvchilar bepul foydalanishlari uchun imkoniyat yaratdi. Crocodile ICT dasturi matematik va fizik jarayonlarni modellashtirish chiziqli, tarmoqlanuvchi, takrorlanuvchi va proseduralarni o‘rganish kuzatish imkoniyatini beruvchi dasturdir. Bu dastur algoritmning blok sxemalarni o‘rganish kuzatish, tajribalar o‘tkazish va turli murakkablik darajasidagi jarayonlarni modellashtirish imkoniyatini beradi. Ushbu dastur Crocodile ClipsLtd tomonidan 1994 yildan beri takomillashtirilib kelinmoqda. Dasturdan masala echishda, virtual laboratoriya ishlarini va namoyish tajribalarini tashkillashtirishda keng foydalansa bo‘ladi. Dastur dasturlash faning barcha bo‘limlari bilan ishlash, jarayonlarni chuqur o‘rganish imkoniyatini yaratadi. 1-virtual tajriba. Misol funksiya bajarilish va sikl orqali ko‘rsatilgan bu erda qiz yoki o‘g‘il bolaning raqs orqali keltiriladi raqslarni turli ko‘rishigga keltirish qiymatlarni turli berish bilan bir xil. Start boshlandi qiz bir marta raqs tushadi va siklga o‘tiladi bunda bajarilish 4 marta takrorlanadi. Buning uchun berilgan qiymatlar quyida keltirilgan. Tajriba davomida kuzatiladiki, sharchaga ta’sir etuvchi kuchlar vaqtning har bir paytida ikkita kuchning o‘zaro qiymatlaridagi o‘zgarishlar ta’sirida ro‘y beradi. Sharcha pastga xarakatlanayotganda og‘irlik kuchining ta’siri kamayib, elastiklik kuchining ta’siri ortib boradi, aksincha sharcha yuqoriga harakatlanganda elastiklik kuchining ta’siri kamayib og‘irlik kuchining ta’siri ortib boradi. Dasturning o‘ziga xos xususiyatlari: dasturlashning algoritm (blok sxemalarni) hodisalarni namoyish etuvchi optimal dastur, qadamma-qadam o‘rgatuvchi darslar,algoritm bo‘limlariga oid tayyor modellar, matematik va fizik jarayonlarni kompyuterda modelashtirish imkoniyati, mustaqil modellashtirish imkoniyatini beruvchi sodda interfeys, tajribalarni amalga oshirish va kuzatish, dasturning kuchli instrumentariyasi, tajribada qatnashayotgan qiymatini juda yaxshi aniqliq bilan hisoblash imkoniyatini beradi va grafikli bog‘lanishni hosil qilish, yaratilgan modellarni saqlash va qog‘ozga chop etish mumkin. Bu dasturdan o‘rta maktab o‘quvchi va o‘qituvchilari, akademik listey, kollej talabalari va oliy ta’lim muassasalarining talaba, professor-o’qituvchilari “chiziqli”, “takrorlanuvchi” , “tarmoqlanuvchi”, “murakkab prosedura” dasturlash fanlarida qo‘shimcha pedagogik dasturiy vosita sifatida keng foydalanishlari mumkin. Bu dastur, kasbi kim bo‘lishidan qat’iy nazar foydalanuvchini izlanuvchanlikka, ijodiy fikr yuritishga, ish natijalarini tahlil qilishga o‘rgatadi. Dastur imkoniyatlari juda keng bo‘lib, undan amaliy va tajriba mashg‘ulotlarda (ya’ni masalalar echishda) ayniqsa, virtual tajriba ishlarini bajarishda keng foydalanish mumkin. Xulosa qilib aytganda, hozirgi vaqtda mamlakatimiz ta’lim tizimida sodir bo‘layotgan ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy hayotning yangi voqeliklari bilan bog‘liq o‘zgarishlar ta’lim muassasalari pedagoglarini an’anaviy o‘qitish doirasidan tashqariga chiqishga hamda ta’lim jarayoniga yangicha yondashishlarni topish yo‘llari haqida o‘ylashga majbur qiladi. Ushbu ro‘y berayotgan tub yangilanishlar har bir ta’lim muassasasida o‘quv jarayoni metodik ta’minotini rivojlantirishni talab etadi. Zamonaviy axborot va kommunikatsiya texnologiyalari yaqin yillar ichida pedagogik innovatsiyalarning asosiy manbai bo‘lib qoladi. Nazorat savollari: 1. Crocodile dasturlari haqida ma’lumot bering. 2. Crocodile dasturlari imkoniyatlari bilan ishlashni tushuntiring. Yüklə 253,71 Kb. Dostları ilə paylaş:
|