Ma’ruza №3. Mavzu: Puxtalik xaqidagi asosiy ma`lumotlar Reja

tamirlanuvchanlikni oshirish qurilmalarni ishlab chiqarish harajatlarini va 
buyumning tannarxini oshishiga olib keladi. 

---

Ba’zan yuqori darajada puxta bo’lgan qurilmani yaratish maqsadga muvofiq 
bol’masligi mumkin, bunga sabab uning ma’naviy eskirishi va unga qilingan 
xarajatning bir qismini oqlamasligidir. 
Puxtalik ko’rsatkichlarini ma’lum miqdordagi buyumlarni stendlarda 
sinovdan o’tkazish yoki haqiqiy ekspluatatsiya jarayonida kuzatishlar olib borish 
orqali aniqlanadi. 
Ta’mirlanmaydigan buyumlarning puxtalik ko’rsatkichlarini aniqlash uchun 
n dona buyumdan iborat gruppani sinovdan o’tkaziladi. Bunda 

t
1
, 

t
2
,…

t
i
vaqtning bir xil intervalidagi ishlamay qolishlar soni 

m
1
, 

m
2
,…

m
i
ni royhatga 
olinadi. Sinov davomida ishdan chiqqan buyumlar yangisi bilan almashtirilmaydi. 
Ta’mirlanuvchi buyumlar (sovitish mashinalari, apparatlar, kompressorlar) 
ayrim birikmalari almashtirilgandan so’ng ishlashni davom ettiradilar, shuning 
uchun butun sinov vaqti davomida buyumlar soni n o’zgarmaydi. 
Sovitish qurilmalarining ishdan chiqmasligining asosiy ko’rsatkichlari: 
nuqsonsiz ishlash vaqti (narabotka na otkaz); nuqsonlar oqimining parametri 
(ta’mirlanuvchi qurilmalar uchun); nuqsonlar intensivligi (ta’mirlanmaydigan 
qurilmalar uchun). 
Nuqsonsiz ishlah vaqti – o’rtacha nuqsonsiz ishlash vaqtini aniqlaydi, 
buyumlarning ishlash vaqti yig’indisini nuqsonlar umumiy soniga nisbati orqali 
statistika ma’lumotlariga ko’ra aniqlanadi. 
Sovitih mashinalari kompressorlarining normativ nuqsonsiz ishlash vaqti 
(1000 soat): vintli – 3,5; unumdorligi 116 kVt dan yuqori bo’lgan ammiakli – 2,3; 
unumdorligi 116 kVt gacha bo’lgan ammiakli – 5,4; unumdorligi 36 kVt gacha 
bo’lgan freonli - 10,3.