Маъруза Тишли узатмалар

---

Umumtexnik fanlar kafеdrasi 
dotsenti 
Ergashev Orifjon 
Akramovich 
Tishli uzatmalar haqida umumiy 
tushunchalar 
MAVZU 
05 
AMALIY MEXANIKA 
FAN: 

---

 
 
 
Maʼruza rejasi:
1. Tishli uzatmalarning tasnifi.
2. Afzallik va kamchiliklari.
3. Ishlatilishi haqida maʼlumotlar. 

---

 
 
 
 
Tishli uzatmalarning tasnifi. 

TISHLI UZATMA - aylanma harakatni bir valdan ikkinchi 
valga ularda joylashgan aylanuvchi qismlar(g‘ildiraklar)dagi 
tishlarning o‘zaro ilashishi xisobiga uzatishga mo‘ljallangan 
mexanizm.
Eng oddiy tishli uzatma o‘zaro 
ilashgan ikkita tishli g‘ildirakdan 
tuzilgan bo‘lib, kichkina tishli 
g‘ildirak SHESTERNYA,
kattasi G‘ILDIRAK
deyiladi. 

---

Tishli uzatmalar quyidagi belgilarga ko‘ra tasniflanadi: 
1. Uzatmadagi vallarning o‘zaro joylashishiga qarab: 
a) vallarining o‘qlari parallel 
joylashgan-silindrsimon tishli 
g‘ildirakli uzatmalar; 
b) vallarining o‘qlari kesishgan - 
konussimon tishli g‘ildirakli 
uzatmalar;. 
v) vallarining o‘qlari ayqash 
joylashgan - chervyakli, vintli va 
gipoidli tishli uzatmalar 

---

2. Tishlarning g‘ildirak geometrik o‘qiga nisbatan joylashishi bo‘yicha: 
b) qiya tishli;
a) to‘g‘ri tishli;
c) shevron tishli; 
d) egri tishli. 

---

3. Tishli g‘ildiraklarning o‘zaro joylashishi bo‘yicha:
a) tashqi ilashishli; 
b) ichki ilashishli.  

---

4. Konstruktiv bajarilishi bo‘yicha:
a) ochiq;
b) yopiq, yaʼni yopiq korpusda
joylashgan (Reduktor);  

---

5. Tishlarning profiliga ko‘ra:  
a) evolventali;
b) sikloidali;
c) Novikov tipidagi 

---

6. Vallar geometrik o‘qlarining nisbiy harakati bo‘yicha: 
a) geometrik o‘qlar qo‘zg‘almas bo‘lgan 
qatorli uzatmalar; 
b) qo‘zg‘aluvchan geometrik 
o‘qli planetar uzatmalar; 

---

7. G‘ildiraklarining aylana tezligi bo‘yicha: 
a) sekin yurar (u = 3¸4 m/s); 
b) o‘rtacha tezlikli (4 m/s < u < 15 m/s); 
c) yuqori tezlikli (u > 15 m/s). 

---

---

---

---