Ma’ruza Zamonaviy axborot texnologiyalari va ularning qo’llanilishi. Zamonaviy kompyuterlarning apparat va dasturiy ta’minoti

 
Axborot o’lchovi 
Xar qanday axborot kompyuter xotirasida ma‟lum hajmdagi joyni egallaydi. 
Shundan kelib chiqib axborot hajmini o‟lchash uchun kattaliklar sistemasi 
yaratilgan. 
Axborotlarning eng kichik o‟lchov birligi 
bit
deb ataladi va u xotiraning bitta 
yacheykasi bo‟lib, unga 0 yoki 1 yozilib qo‟yilishi mumkin. 
Bayt
– ketma-ket yozilgan 8 ta bitdan iborat bo‟lib, uning xar birida bittadan 
belgini ifodalash mumkin. Bunday belgilar soni 2
8
= 256 tadan iborat. 
Bundan tashqari axborotlarning hosilaviy o‟lchov birliklari xam mavjud 

---

bo‟lib, ular 
kilobayt(Kb), megobayt(Mb), gigobayt(Gb), eksobayt(Eb)
lardan 
iboratdir: 
1 Kb = 2
10 
= 1024 bayt; 
1 Mb = 2
10 
= 1024 Kb; 
1 Gb = 2
10 
= 1024 Mb; 
1 Eb = 2
10 
= 1024 Gb; 
Misol sifatida 
Ekonometrika 
so‟zi nechta belgidan iborat bo‟lsa kompyuter 
xotirasida shuncha baytni, ya‟ni 12 baytni yoki 12x8 = 96 bitni egallaydi. 
 
3. Zamonaviy kompyuterlarning apparat va dasturiy ta’minoti. 
 
Zamonaviy kompyuterlarning tarixi
Nemis olimi Vilgelm Shikard (1592-1636) tomonidan 1623 yilda ixtiro 
qilingan mexanik moslama mexanik hisoblash mashinalar davrini boshladi. 
Bleyz Paskal 1642 yilda birinchi jamlovchi (qo‟shish va ayirish) mashinani 
yaratdi. 1673 yilda esa boshqa olim nemis Gotfrid Vilgelm Leybnits 4-arifmetik 
amalni bajaruvchi mashinani yaratdi. 1820 yilda Sharl de Kolmar tomonidan 
birinchi kalkulyator - ARIFMOMETR yaratildi. 
1885 yilda amerikalik ixtirochi Uvilyam Barrouz klaviatura va qog‟ozga 
pechatlash uskunalardan iborat arifmometrni yaratdi. 
Universal avtomatik hisoblash mashinani yaratish g‟oyasi va loyihasi 
Kembridj universitetining professori Charlz Beybidjga (1792-1871) mansubdir. 
Uning loyihasi bo‟yicha bu mashina xotira qismi, hisoblash qismi, boshqarish 
qismi va chiqarish qismiga ega bo‟lishi shart edi.