Ma’ruza№3 Mavzu: Foydali qazilma konlarining shakllari va yotish elementlari



Yüklə 36,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/2
tarix25.12.2023
ölçüsü36,01 Kb.
#194990
1   2
Ma’ruza¹3 Mavzu Foydali qazilma konlarining shakllari va yotish

Qatlamning yotish elementlari

15


qiya, o‘ta qiya va tik guruhlarga ajratiladi (4.1 jadval). 
4.1-jadval 
Foydali qazilma yotqiziqlarini oo’ish burchagi bo’yicha tasnifi 
Og‘ish burchagi buyicha qatlam 
ko‘rinishi (tipi). 
Og‘ish burchagi, gradus 
Ko‘mir qatlamlari 
Ruda konlari 
Yer osti usulida qazish 
Ochiq usuldaQazish 
Gorizontal 
Qiyaroq(yotiq) 
Qiya 
O‘ta qiya 
Tik 
0-3 

3-18 
10gacha 
19-35 
10-30 
36-55 

56-90 
31-90 

25 gacha 
25-45 

46-90 
Tasnifdagi tafovutlar qatlam va foydali qazilma yotqiziqlarini qazib olish usuli va 
texnologiyasiga bog‘liqdir. 
Foydali qazilma qatlami (yotqizig‘ining) qalinligi deganda, qatlamni chegaralovchi 
tekisliklar orasiga tik o‘tkazilgan chiziq uzunligi tushuniladi. Bunday qalinlik (m) haqiqiy qalinlik 
deyiladi. Qatlam shifti bilan asosi o‘rtasidagi gorizontal chiziq bo‘yicha masofa qatlamning 
gorizontal qalinligi (m
g
), vertikal chiziq bo‘yicha masofasi esa, vertikal qalinlik (m
v
) deyiladi. 
Qatlam qalinligi ko‘pincha o‘zgaruvchan bo‘ladi, ya‘ni bir joyda qalin bo‘lsa, ikkinchi 
joyda yupqaroq, uchinchi joyda esa, yanada yupqaroq bo‘lishi mumkin. Shu sababli konchilik 
amaliyotida o‘rtacha qalinlik (m
o‘r
) atamasidan foydalaniladi. 
Ko‘mir qatlamlari va ruda yotqiziqlarining qalinlik bo‘yicha tasnifi 4.2 jadvalda 
keltirilgan. 
4.2- jadval. 
Foydali qazilma yotqiziqlarining qalinlik bo’yicha tasnifi 
Qalinlik, m 
Qalinlik bo‘yicha qatlam 
(yotqiziq)rusumlari 
Yer osti usulida 
qazishda 
Ko‘mir qatlamlari 
Ochiq usulda qazib olishda 
Gorizontal va yotiq 
Qiya va o‘ta qiya 
Ruda 
konlari 
Juda yupqa 
Juda kichik qalinlik 
Yupqa 
Kichik qalinlik 
O‘rtacha qalinlik 
Qalin 
Juda qalin 
Katta qalinlik 
0,7gacha 

0,71-1,2 

1,21-3,5 
>3,5 



3-5gacha 

6-20 
20-40 


>40 

15-20 gacha 

25-75 
75-100 


>100 
0,6 gacha 

0,6-2 

2-5 
5-20 
>20 



Foydali qazilma yotqiziqlarining yotish elementlari o‘ta o‘zgaruvchan 
bo‘lib, ko‘mir konlarida ular ruda konlariga nisbatan sezilarli darajada kamroq 
o‘zgaradi, ruda konlarida esa, yotish elementlari keng miqyosda o‘zgaradi. 

Yüklə 36,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin