Asperger sindromiga birinchi ta’rif 1944-yilda mashxur olim Asperger tomonidan berilgan. Asperger sindromli bolalarda hayotining dastlabki uch yili osuda, qiyinchiliksiz o’tadi. Dastlab kognitiv va nutqiy rivojlanishida orqada qolishlar kuzatilmaydi. Asperger sindromi 140-500 ta yangi tug’ilgan bolaning 1tasida uchraydi. Bu ko’rsatkich 6-8 o’g’il bolaga 1 ta qiz bola nisbatni tashkil etadi.
Asperger sindromining asosiy simtomlari:
Asperger sindromining asosiy simtomlari:
Kasallik bola hayotining uchinchi yilidan zo’rayib boradi;
Chegaralanuvchi qiziqishlar va takrorlanuvchi harakatlar kuzatiladi;
Muloqotda muammolar paydo bo’la boshlaydi.
masalan, so’zlarning tutilib talaffuz etilishi;
Ijtimoiy harakatlarda qiyinchiliklarning ortishi;
Rett sindromi.
Rett sindromi ilk bor 1966-yilda Andreas Rett tomonidan aniqlangan. 1983-yilga kelib, shved tadqiqotchisi B. Xagberg bu sindromni mustaqil birlikka ajratib berdi va uning asosiy diognostik belgilarini shakllantirdi. Statistik ma’lumotlarga ko’ra rett sindromli bolalar har 10000-15000 yangi tug’ilgan bolaning bittasida uchraydi.Bu sindrom faqat qiz bolalarda uchraydi.
Rett sindromining belgilari: - Faqatgina qizlarda kuzatiladi; - Hayotining birinchi uch yilida namoyon bo’ladi; - Qo’l-oyoqlar harakatining buzilishi; - Harakat jarayonida nafas olishdagi - qiyinchilik; - Talvasalar. Oqibatlari. Umurtqa pog’onasinig skolitik qiyshayishi; “ortirilgan” mikrosefaliya;
Tipik autizm
Tipik autizm bevosita ruhiy emotsiyalar bilan bog’liq.
Tipik autizmning belgilari:
Ijtimoiy – emotsional signallarni noadekvat baxolash;
To’liq idrok etolmaslik, tushunmaslik;
Noverbal muloqotdan foydalanmaslik;
Chegaralangan qiziqishlar;
Stress, qo’rquv;
Agressivlik;
O’z-o’ziga shikast yetkazish;
Ovqatlanishdagi buzilishlar;
Uyqudagi buzilishlar.
Atipik autizm bola hayotining dastlabki uch yilligidan so’ng boshlanadi.
Autizmning barcha belgilari kuzatilmaydi.
Autizmning bu turi ko’p hollarda o’ziga xos nutq buzilishlariga ega bo’lgan shaxslarda va chuqur aqli zaif bolalarda paydo bo’ladi.
