Mаshg`ulоt vаqti-2 sоаt

8-ilova
B/B/BX JADVALI- Bilaman/ Bilib oldim/ Bilishni hohlayman
Mavzu, matn, bo`lim bo`yicha izlanuvchilikni olib borish imkonini beradi. Tizimli fikrlash, tuzilmaga keltirish, tahlil qilish ko`nikmalarini rivojlantiradi.
Jadvalni tuzish qoidasi bilan tanishadilar.
Alohida /kichik guruhlarda jadvalni rasmishashtiradilar. Mavzu bo`yicha nimalarni bilasiz” va “Nimani bilishni xohlaysiz” degan savollarga javob beradilar (oldindagi ish uchun Yo`naltiruvchi asos yaratiladi).
Mustaqil/kichik guruhlarda jadvalning 3 bo`limini to`ldiradilar
B/B/BX jadvali

Bilaman	Bilib oldim	Bilishni xohlayman
Mavzuga oid masalalar to’plami Ionlanish darajasi va Konstantasi. CH3 COOH←→CH3COO^- + H ^+; K = [CH3COO^- ] [H ^+ ] /[ CH3 COOH]; K= α^2c / 1- α yoki K = α^2 /v(1- α) ; Bu erda α o’zida 1 mo0l moddasi bo’lgan eritma xajmi; uni “ suyultirish ”deb ham ataladi . α<1 bo’lganda (1- α ) = 1 deb olish mumkin.; u xolda K= α^2c α =  yoki α =  Demak, elektrolit eritmasini suyultirish, yani uning Konsentrasiyasi ni kamaytirish bilan uning dissotsiyalanish darajasi ortadi.-----Ostvaldning suyultirish qonuni Misol 0,005 M moy kislota C3H7COOH eritmasining dissotsiyalanish daraja si 5,5 %ga teng. Uning dissotsiyalanish Konstantasini hisoblang. Echish. K = α^2c / 1- α = (0,055)^2 0,005 / 1- 0,005 = 1,5 10^-5. 2 – misol. Sulfid kislota 0,05M erimasining dissotsiyalanish Konstantasini birinchi bosqichi 5,7 10 ^-8ga teng. hisoblang.Kislota erimasining dissotsiyalanish darajasini toping . Echish. α =  = √ 5,7 .10^-8/ 0,05 =  ^-4 3-Misol. ^-0,5 M temir (iii)xlorid erimasining dissotsiyalanish darajasi 0,3 ga teng. Eritmadagi temir va xlor ionlari Konsentrasiyasini toping . Echish. Eritmadagi ionlar Konsentrasiyasi C ion Elektrolitning umumiy molyare Konsentrasiyasi Cm, dissotsiya darajasi α va bitta molekula dissotsiyalnganida hosil bo’ladiigan ionlar Coni ko’paytmasiga teng bo’ladi va 1l eritmadagi molar Coni bilan ifodalanadi C ion = Cm x α x n . FeCl3 ←→ Fe^3+ + 3Cl^-. BundaFeCl3 ning bitta molekulasi 1 ta temir va 3 ta xlor ioniga dissotsiyalngani uchun CFe = 0,5 * 0,3 * 1 = 0,15 mol/l C Cl = 0,5 * 0,3 * 3= 0,45 mol/l ←→ 4- misol Nitrit kislotaning dissotsiyalanish Konstantasi K =4. 10 ^-^4ga teng. 0,05 M erimasidagi dissotsiyalanish darajasini toping . Echish. α =  = √¯¯ 4 .10^-4/ 5. 10^-2 =  ^-1 α = 0,1 (10%) 5-misol Sirka kislotaning dissotsiyalanish Konstantasi K =1,8 . 10 ^-5ga teng. 0,2 M erimasidagi dissotsiyalanish darajasini hamda vodorod ionlari Konsentrasiyasi ni toping . Echish. α =  = √¯ ¯1,8 .10^-5/ 0,2. = √¯¯ 9 . ^-5 = 0,0095 yoki 0,95 % Cion = α. C =0.095.0,2=0,0019 mol/l . Demak , vodorod ionlari Konsentrasiyasi 1,9 .10 ^-3 ga teng ekan. 6- misol Sirka kislotaning 0,1 M erimasidagi dissotsiyalanish darajasi 1.32* 10 ^-^2ga teng. dissotsiyalanish Konstantasi toping . Echish. K = α^2c / 1- α = (1,32*10^-2)^2 0,1 / 1- 0,0132 = 1,77 10^-5.

pH ni aniqlashga doir masalalar Misol Eritmadagi vodorod ioni Konsentrtsiyasi 4*10 ^-3mol/l gat eng. Eritmaning pHini hisoblang. pH = -lg (4*10^-3) = -lg 4 +lg 10^-3= -(-3 +0,60)= 2,40 Misol pH=4,6 bo’lgan eritmadagi vodorod ionlari Konsentrtsiyasini hisoblang. Echish. –lg[H^+ ]=4,6 ; lg[H^+]= -4,6 = 5,4 Misol. 1. H^ 10^^5 moll. Yeritmani OH^ va pH ni aniqlang. Yechish. moll. pH -lg10^-55 Misol.2 Yeritmanig pH4,60 vodorod ionlarini Konsentratsiyasini aniqlang. Yechish. -lgH^4,60, demak lgH^-4,605,40, H^2,510^-5moll Misol.3. Chumoli kislotasining 1%li eritmasini zichligi g1 gsm^3, dissotsilanish Konstantasi K2,210^^4 eritmasining pH ni hisoblang. Yechish. 1 litr 1 %li eritmada (g1 gsm^3) 10 g HCOOH bor, bu 0,22 moll ga to‘g‘ri keladi. H^ moll. pH-lg 6,8  10^-3-lg 6,8-lg10^-33-0,832,17 Misol. 4 Kuchsiz, bir asosli kislotaning 0,2n eritmasida dissotsilanish darajasi 3 % ga teng. Yeritmadagi H^, OH^ va pH larni hisoblang. Yechish. Bir asosli kislotaning dissotsilanish tenglamasi quydagicha: HA  H^  A^ Kislota bir asosli bo‘lganligi tufayli uning normalligi molyarligiga teng, ya’ni HA  0,2 n  0,2 m. Demak, H^  0,2 M  0,03  0,006 M  610^^3 moll l pHlg(610^^3)3 lg62,22

pH ni aniqlashga doir masalalar Misol Eritmadagi vodorod ioni Konsentrtsiyasi 4*10 ^-3mol/l gat eng. Eritmaning pHini hisoblang. pH = -lg (4*10^-3) = -lg 4 +lg 10^-3= -(-3 +0,60)= 2,40 Misol pH=4,6 bo’lgan eritmadagi vodorod ionlari Konsentrtsiyasini hisoblang. Echish. –lg[H^+ ]=4,6 ; lg[H^+]= -4,6 = 5,4 Misol. 1. H^ 10^^5 moll. Yeritmani OH^ va pH ni aniqlang. Yechish. moll. pH -lg10^-55 Misol.2 Yeritmanig pH4,60 vodorod ionlarini Konsentratsiyasini aniqlang. Yechish. -lgH^4,60, demak lgH^-4,605,40, H^2,510^-5moll Misol.3. Chumoli kislotasining 1%li eritmasini zichligi g1 gsm^3, dissotsilanish Konstantasi K2,210^^4 eritmasining pH ni hisoblang. Yechish. 1 litr 1 %li eritmada (g1 gsm^3) 10 g HCOOH bor, bu 0,22 moll ga to‘g‘ri keladi. H^ moll. pH-lg 6,8  10^-3-lg 6,8-lg10^-33-0,832,17 Misol. 4 Kuchsiz, bir asosli kislotaning 0,2n eritmasida dissotsilanish darajasi 3 % ga teng. Yeritmadagi H^, OH^ va pH larni hisoblang. Yechish. Bir asosli kislotaning dissotsilanish tenglamasi quydagicha: HA  H^  A^ Kislota bir asosli bo‘lganligi tufayli uning normalligi molyarligiga teng, ya’ni HA  0,2 n  0,2 m. Demak, H^  0,2 M  0,03  0,006 M  610^^3 moll l pHlg(610^^3)3 lg62,22