2). Sermateriallikni pasaytirish. M= (mzb - m zya)V,
Bunda:
mzb , m zya - tegishlicha yangi va baza variantidagi tanavorlar massasi;
V - detal chiqarish hajmi, dona.
Yangi texnologik jarayon ishlab chiqishda, detallar chiqarish hajmini anchagacha oshirish M ko’rsatkichning muhimligini orttiradi.
2.Texnologik amallarni ishlab chiqish bosqichida Bu bosqichda quyidagi ko’rsatkichlar qo’llaniladi.
1). Asosiy vaqt koеffisienti. a = ta/ td.b. a qiymati qancha yuqori bo’lsa, stanok shuncha unumdorlik bilan ishlaydi. Кoеffisient jami jarayonni kompleksligicha baholashlik uchun ham qo’llash mumkun. Bu xolda a ishlov berishning hamma amallari bo’yicha sarflanuvchi asosiy vaqtlar yig’indisini, hamma amallar bo’yicha sarflanuvchi donabay vaqtlar yig’indisiga bo’lgan nisbatni bildiradi.
2). Detallarga mexanik ishlov berishning sermehnatliligi Td = td.b., Bunda:
n - shu texnologik jarayondagi amallar soni.
Seriyalab ishlab chiqarishda partiya detallarni tayyorlash sermehnatliligi aniqlanadi .
Tpd = tt.ya + td.b nd,
Bunda:
tt.ya - tayyorlov yakunlovchi vaqt; nd - partiyadagi detallar soni.
Massasi bo’yicha ahamiyatli farq qiluvchi turli tanavorlar va buyumlar uchun, sermehnatlilik va massa orasida ma’lum o’zaro bog’lanish mavjud:
Tpd = Tdb3(mz.ya / mz.b.)2,
bunda Tdya, Tdb - tegishlicha detallarni yangi va bazaviy marshrut bo’yicha tayyorlash sermehnatligi; m , m - yangi va bazaviy (taqqoslanuvchi) variantlar bo’yicha tanavorlar massasi.
3). Amallar uchun vaqt normasini qisqartirish
NVR = (td.b.1 - td.b.2. / td.b.1) 100; Nvr = (Tpart 1 - Tpart 2 / Tpart1 )100;
bunda t d.b.1 , td.b.2 - solishtiriluvchi variantlardagi vaqt normalari;
T part 1 , T part 2 -solishtiruvchi variantlardagi partiya detallarini tayyorlash sermehnatliliklari.
4). Mehnat unumdorligini o’sishi
P = 100 Nvr/ (100-Nvr)
Yuqorida sanab chiqilgan ko’rsatkichlar texnologik jarayon ishlab chiqishning birinchi bosqichlarida qo’llaniladi. Ular texnologik variantlarni baholash uchun mustaqil ahamiyatga еga еmas.
