Matematika o‘qituvchilar uchun metodik qo‘llanma Yangi nashr

3. 
Yig‘indi va ayirmalarni topamiz, ularni o‘zaro taqqoslaymiz. 
4. 
Ruchka uzunligi necha santimetr? 14 cm.
Sizning ruchkangiz uzunligi necha santimetr? 
Narsalar uzunligini o‘lchashda chizg‘ichdan foydalanish qoidalariga e’tibor 
beramiz. Quyidagi gapda xatolikni toping: “Do‘stim menga narsalarni chizg‘ich
-
da o‘lchaganda 1 sonidan boshlab o‘lchashni aytdi”. Sizningcha, shu to‘g‘rimi?
5. 
Rasmda qanday shakl-
lar bor? (Doira, kvadrat, uchbur
-
chak) Topshiriq shartiga ko‘ra bir 
xil shakldagi sonlar yig‘indisi ham-
da ayirmasini topish kerak. Demak, 
birinchi shakl – doiradagi 12 va 35 
sonlarining yig‘indisi va ayirmasi-
ni topamiz. Yig‘indilarni topishda 
qo‘shishning o‘rin almashtirish xos-
sasidan foydalanishimiz mumkin. 
Ayirmalarni topishda kamayuvchi 
ayriluvchidan kichik bo‘lishiga e’ti-
bor beramiz. 
12 + 35 = 47 
 
35 + 12 = 47
35 – 12 = 23 
 
31 + 47 = 78 
47 + 31 = 78
47 – 31 = 16
33 + 64 = 97 
64 + 33 = 97
64 – 33 = 31
@edurtm_uz

---

A
b
D
14
1-BOB. 100 ICHIDA QO‘SHISH
1-DARS: 
SONLAR NURI
1. 
1-sinfda o‘tilgan mavzuni eslaymiz. Sonlarni qo‘shish va ayirishda, 
taqqoslashda, tartiblashda sonlar nuri bizga yordam beradi. Buning uchun 
sonlar nurini chizamiz. Unda 0 dan bizga kerak bo‘ladigan sonlargacha bel-
gilaymiz. 
1-misol. 90 dan 100 gacha bo‘lgan sonlarni joylashtiramiz. 
Har bir qalamdonda nechtadan qalam bor? Qalamdonlar nechta? O‘nta
-
lab sanaymiz. Qalamlar soni nechtadan ortib boryapti? Sonlar o‘qidagi son
-
lar nechtadan ortib boryapti? Tushuntiramiz. 
2. 
Sonlar nurida qaysi sonlar tushirib qoldirilgan? Bo‘sh katakchalar va 
sonlar nuridagi chiziqchalarga mos sonlarni topamiz. Sonlar nurini chizamiz 
va nurda 0, 3 sonlari joylangan. Bu sonlar orasida 3 birlik bor. Demak, 1-katak
-
cha o‘rniga 6, 2-katakcha o‘rniga 9 soni mos keladi.
3. 
O‘quvchilarga masala tuzish topshirig‘ini beramiz. Tikuvchi 54 metr 
matoning 12 metridan liboslar tikdi. Necha metr mato qoldi?
Bor edi: 54 m.
Ishlatildi: 12 m.
Qoldi: ? metr. 
Yechish: