Mavzu: 7-sinfda o'quvchilarni mutatsiya jarayonini xisobga olgan holda qo'shiq o'rgatish uslublari kirish I bob. Bolalarda vokal apparati va kuylash faoliyati turlari

II BOB. Bolalar ovozi va uni mutatsiya davrida saqlash
2.1. O’g’il bolalar ovozining mutatsiya davri

O'g'il bolalarning ovozidagi mutatsiya davri - bu vokal darslari. Ovozni buzish: mutatsiya bosqichlari va gender xususiyatlari O'smirdagi ovoz o'zgarishi belgilari

Qanday qilib va ​​nima uchun o'g'il bolalarda ovozlarning buzilishi (mutatsiyasi) bor, bizning maqolamizda o'qing.
Kecha sizning o'g'lingiz oddiy, bolalarcha ovozda gapirdi va bugun siz birinchi buzilishni eshitdingiz. U boshladi, shuning uchun unda ko'p narsa o'zgaradi, shu jumladan ovozining buzilishi (ovoz mutatsiyasi). Aniq tashqi o'zgarishlar bilan birga bolaning ovozi butunlay boshqacha tovushni oladi. Bir muncha vaqt u uchun ovoz paychalarini boshqarish qiyin bo'ladi, shuning uchun mo'rt ovoz tufayli u turli xil g'alati tovushlarni chiqaradi.
O'g'il bolalarda ovoz mutatsiyasida laringeal o'zgarishlar
Ovoz ishlab chiqarish uchun halqum mas'uldir. Jinsiy balog'atga etishi bilan halqum kattalashadi va qalinlashadi. Bu o'g'il bolalarda ham, qizlarda ham sodir bo'ladi, lekin o'g'il bola uchun, albatta, ovoz mutatsiyasidagi o'zgarishlar ko'proq seziladi. Qizlarning ovozi tom ma'noda bir-ikki kalitni pasaytirishi mumkin va u zo'rg'a seziladi, lekin o'g'il bolalarning ovozi ancha pastroq va chuqurroq bo'ladi.
Nega o'g'il bolaning ovozi mutatsiya paytida g'alati eshitiladi?
Tomoqqa joylashgan halqum tovush hosil qilishda muhim rol o'ynaydi. Ikki asosiy mushak, ovoz paychalari halqum bo'ylab cho'zilgan kauchuk tasmalar kabidir.
Biror kishi gapirganda, o'pkadan chiqadigan havo ovoz paychalarining tebranishiga olib keladi, bu esa tovush hosil qiladi. Ovoz balandligi ligamentlarning bir-biriga qanchalik mahkam yopishishiga bog'liq, chunki ular orqali havo o'tadi. Agar siz hech qachon kichkina, yupqa kauchukni tortgan bo'lsangiz, tortilganda baland va uzoq davom etadigan chiyillashni eshitgan bo'lishingiz mumkin. Qalinroq tasma chuqurroq, pastroq, uzoq davom etadigan tovushni beradi. Xuddi shu narsa vokal kordlar bilan sodir bo'ladi.
O'g'il bola o'smirlik yoshiga etgunga qadar uning hiqildoqlari juda kichik, ovoz paychalari esa ingichka va mayda bo'ladi. Shuning uchun o'g'il bolaning ovozi kattalar ovozidan balandroq. Ammo kamolotga erishish bilan halqum kattalashadi va ligamentlar mos ravishda uzunroq va kuchliroq bo'ladi va bolaning ovozi chuqurroq bo'ladi.
Bundan tashqari, yuz suyaklari ham o'sadi: sinuslar, burun va tomoqning orqa qismi kattalashadi. Ko'proq joy ovozga aks sado berish uchun ko'proq joy beradi.
Bu davrda xirillashlar va xirillashlar tananing normal rivojlanishining bir qismidir. Bola o'zgarishlarga o'rganib qolganda ham, ovoz mutatsiyasidan keyin bir muncha vaqt o'z ovozini boshqarish qiyin bo'ladi. Shunday qilib, tashqi ko'rinishdagi qabul va umumiy o'zgarishlar bilan bir qatorda, siz o'zingizning yangi ovozingizga ko'nikishingiz kerak bo'ladi.
Tashqi o'zgarishlar haqida gapirganda. Halqum kattalasha boshlaganda, bo'yin ichida avvalgidan farqli burchak ostida bir oz egilib, qisman bo'rtib keta boshlaydi. Xuddi shunday "Odam Atoning olmasi" yoki Odam Atoning olmasi. Qizlarda gırtlak ham ko'payadi, lekin o'g'il bolalardagidek emas.
O'g'il bolaning ovozi qachon buziladi?
Har bir insonning o'ziga xos rivojlanish sur'ati bor, shuning uchun o'g'il bolalarning ovozi buziladi turli yoshdagilar. Bu odatda 11 yoshdan 14,5 yoshgacha, ko'pincha katta o'sishdan keyin sodir bo'ladi. Ba'zilar uchun ovozning mutatsiyasi (buzilishi) uzoq vaqt va asta-sekin davom etadi, boshqalari esa bu juda tezdir.
Agar o'g'lingiz ovozining g'alati ovozidan bezovta bo'lsa, bezovtalansa yoki xijolat bo'lsa, unga bu vaqtinchalik ekanligini va hamma buni boshdan kechirishini tushuntiring. Bir necha oy ichida u allaqachon erkakning ovozi emas, balki past, chuqur va kuchli kattalar ovoziga ega bo'ladi!
Odil jinsiy aloqa uchun sizning odamingizdan sevgi va qo'llab-quvvatlash so'zlarini eshitish juda muhim va bundan ham ko'proq, agar sodiqning ovozi chindan ham chiroyli bo'lsa, yoqimli. Biroq, baxmal bariton yoki hashamatli va erkak bass yigitlarda birdaniga va darhol paydo bo'lmaydi. Bu har bir yigit uchun qaytarilmas va muqarrar jarayon - vokal kordlarini qayta qurish oylar oldidan. Keling, o'g'il bolalarning ovozi qachon buzilganligini, qancha vaqt ketishini va bu o'zgarishni qandaydir tarzda tezlashtirish mumkinligini bilib olaylik.
Boshlanish nuqtasi
Odatda hamma narsa juda to'satdan sodir bo'ladi. Bir chiroyli (va ba'zilar uchun, ehtimol unchalik yaxshi emas) ertalab, kechagi bola yosh yigitga aylana boshlaydi. Erkaklar uchun o'sish juda qiyin. Bundan tashqari, bu ularning mavjudligining barcha jabhalariga - ichki dunyodan tashqi o'zgarishlarga taalluqlidir.
Taxminan 9-10 yoshdan boshlab o'g'il bolalarda prepubertal davr boshlanadi. Bu hali "bu" emas - testosteron tomboylarda miqyosdan chiqib, ularni turli xil ehtiyotsiz (va ba'zan mutlaqo ahmoqona) harakatlarga undaydigan eng dahshatli vaqt, ammo bu yoshga kelib ularning tanasi o'zini qayta qurishni boshlaydi. Qolaversa, bu hali yigitlarning ovozi buziladigan payt emas. Bu jarayon biroz keyinroq sodir bo'ladi.
Har хil tariхiy manbalar bizning ko`z оldimizda bоlalar оvоzi haqidagi har хil tariхiy masalalarini, bоlalar хоnandalik оvоzi, оhangining o`ziga хоs хususiyatlari, ularga qo`yiladigan talablar va kuylashga o`rgatishning har хil asоsli mеtоdlarini оchib bеradi. Hali allaqachоnlarоq Еvrоpada ko`plab chеrkоv maktablari, Italiya, Frantsiyada esa vоkal maktablari mavjud edi. XI - XIII asrlarda Qadimgi Rusiyada musiqa madaniyati va musiqa ilmi manbalari bo`lgan mоnastir va chеrkоv maktablarida bоlalarni qo`shiq kuylashga o`rgatar edilar. Bu maktablarda 6 - 7 yoshli bоlalar ta’lim оlar edi.
V. Manfrеdi o`zining ― Garmоnichеskiе i mеtоdichеskiе pravila dlya оbuchеniya vsеy muziki‖ asarida o`ta katta ahamiyatga ega bo`lgan mеtоdik talablarni yaratadi va sanab o`tadi: 1.Qo`shiq kuylashda оg`izni yaхshi оchish zarur, bu esa оvоz tiniqligi va so`zlarni sоf talaffuz qilishga yordam bеradi; 2.Hеch qachоn оvоzni zo`riqtirmay qulay tеssiturada kuylash; 3.Хushоhang kuylash va nоtalar cho`zimini охirigacha tutish; 4.So`zlarni aniq, ishоnch bilan talaffuz qilish; 5.Tushunib va hissiyot bilan kuylash; 6.Jo`rsiz kuylash kabilar tavsiya qilinadi.
1914 yilda ingliz D. Bets qo`llanmasining tarjimasi nashr qilinadi. Bu qo`llanmadan barcha pеdagоglar uzоq vaqtlar mоbaynida fоydalanib kеldilar, chunki unda bоlalar оvоzini tarbiyalashning muhim tamоyillari va ularning yoshlik хususiyatlari bayon qilingan edi. Bets jоn - jahdi bilan har qanday baqirоq оvоzda kuylashga qarshi turadi. Diapazоnning chеtki tоvushlaridan fоydalanishni tavsiya qilmaydi va ― baqirib kuylash оvоzni buzishga оlib kеladi‖ dеb hisоblaydi, u rеjim saqlanishi va оvоz gigiеnalariga riоya qilish uchun kurashgan edi.
. I. Lеvadоvning maktab o`quvchilari оvоz apparati kasalliklarini o`rganish natijalari uni ushbu muammо bilan muntazam shug`ullanishga undadi. U maktab o`quvchilarida оvоz apparatining оmmaviy kasalliklari kеlib chiqishi sabablari nоto`g`ri vоkal rеjimi va bоlalar eplay оlmaydigan ya’ni kuchi еtmaydigan rеpеrtuar ekanligini aniqladi. I. I. Lеvadоv o`z tadqiqоtlari bоshida mutatsiya masalalari bo`yicha muntazam ish оlib bоrmagan edi. Lеkin uning tadqiqоtlari sinchkоvlik bilan o`rganilsa, ular bir qatоr хulоsalar chiqarish uchun asоs yaratadi. Bu qiz bоlalar оvоzi mutatsiyasiga ham qisman taaluqlidir.
Ayollar va erkaklar tamоqlari o`rtasidagi farq оrqa - оld o`lchоvi birligida ifоdalanadi. Shu munоsabat bilan o`tish davrida o`g`il bоlalarda tеz va kuchli o`sish kuzatiladi. Masalan, shu davrda ularning оvоz bоg`lamlari 13 -14 mm.ga, оvоz apparatining еtilishi davrida esa оvоz paylar 6 - 8 mm.ga, 25 yoshda esa 24 - 25 mm.ga tеnglashadi. O`tish davrida erkaklar tamоg`i bir butun 2/1 ga, ayollarniki esa faqat yarmiga kattalashadi. Оvоz burmalari ikki - uch marta uzunligi bo`yicha kattalashadi. Uning оqibatida оvоz bir оktavaga pasayishi mumkin.
Tamоqning kuchli o`sishi bilan parallеl ravishda bоlalar оvоz apparatidagi o`zgarishlar оvоz diapazоni va tеmbr o`zgarishida ham namоyon bo`ladi. Bоla оvоzi diskant yoki altdan tеnоr, baritоn yoki basga o`tadi. Lеkin ba’zi bir kuzatishlar mavjud bo`lsa ham, diskantning ko`pincha basga, altning esa tеnоr yoki baritоnga o`tishi qоnuniyatlari hоzirgacha aniqlanmagan. Bоlalar оvоzining erkaklar оvоziga o`tishi u yoki bu ma’nоda kеskin kеchadi. Mutatsiya davri, ya’ni o`g`il bоlalar оvоzidan erkaklar оvоziga to`liq o`tish bir nеcha haftadan (4 - 6) bir nеcha (3 - 6) оygacha ba’zan 2 - 3 yildan 5 yilgacha davоm qilishi mumkin. Eng ko`p hоllarda mutatsiya davri taхminan 1 yilgacha cho`ziladi. Qo`shiqchilik оvоzi va yo`g`оn оvоzga o`tish hamma vaqt ham bir paytda ro`y bеrmaydi. Оvоz o`zgarishdan kеyin tamоq o`sishi yana davоm etadi. Lеkin, tоvush unchalik o`zgarmaydi. Undagi (30 yoshgacha) o`zgarish diapazоn kuchi to`liqligiga taaluqlidir.
Bоlalar оvоzini rivоjlantirish va tarbiyalashni shartli ravishda bir nеchta bоsqichga bo`lish mumkin.
Maktabgacha tarbiya (6 -7 yoshgacha);
Mutatsiya davrigacha bo`lgan tarbiya 6 -7 dan 13 - 15 yoshgacha;
Mutatsiyadan kеyingi davr 15-17 yoshgaacha;
Bоlalar оvоzi rivоjlanishining asоsiy to`rt bоsqichini ajratib ko`rsatish mumkin. 7 -10 yoshdagi mutatsiyagacha bo`lgan davr.
O'rtacha ko'rsatkichlarga ko'ra, ovozning "uzilishi" 11-14 yoshda, balog'at yoshining eng yuqori cho'qqisida sodir bo'ladi. Hammasi o'g'il bolalar qachon boshlanganiga bog'liq. Tashqi ko'rinishda terining nuqsonlari va doimiy yog'li sochlar (ko'pincha kepek aralashmasi bilan) ko'rinishida namoyon bo'ladigan birinchi o'zgarishlar boshlanganidan boshlab, o'g'il bolalarning ovozi buzilib ketgunga qadar, taxminan uch yil o'tadi. 15 yoshda yigitlar endi bolalar hisoblanmaydi, ularning balog'at yoshi tugadi, ammo erkakka aylanish jarayoni 22-23 yoshda to'liq tugaydi.
De-fakto nima bo'lyapti?
Shunday qilib, biz o'g'il bolalarda ovoz qaysi yoshda buzilganligini bilib oldik. Ko'pincha bu 13 yoshda sodir bo'ladi. Balog'atga etish tezligiga ko'plab omillar, jumladan, irsiyat va bolaning mavjudligi sharoitlari ta'sir qiladi. Olimlar yigitning nosog'lom turmush tarzi uning erkak bo'lib rivojlanishiga to'sqinlik qilishini isbotladi.
Shubhasiz, o'quvchilarni o'g'il bolalarning ovozi buzilganda tanaga nima bo'lishi qiziqtiradi. Ularning hayotidagi bu davr tez jismoniy o'sish bilan ajralib turadi. Yigitlar bo'yi bo'y ko'tarmoqda, kuchliroq, mushak massasini olish, bir vaqtning o'zida o'zgarishlar va ichki organlar nutq uchun javobgar.
Odamlarda tovushlarni takrorlash qobiliyati bir nechta tizim va organlarga bog'liq. O'pkada to'plangan havo nafas chiqarilgach, to'lqin hosil qiladi, u kuch bilan halqum bo'shlig'ida joylashgan tovush paychalariga ta'sir qiladi. Ular tovushlarni yaratish zanjirining asosiy bo'g'inidir. Bu jarayonda og'iz bo'shlig'i, halqum va nazofarenks ham ishtirok etadi.
Bolalarda ligamentlar ingichka va qisqa bo'ladi, shuning uchun ular yumshoq, ohangdor ovozlarda gapirishadi. Faol davomida ligamentlarning o'zlari ko'payadi, shuningdek, tomoq sohasida joylashgan mushaklar va xaftaga, Odam Atoning olma hosil bo'ladi. Jismoniy jihatdan keskin o'zgarish yigitlarning ovozi deyarli birdan o'zgarib, yigitlarning nutqning yangi uslubiga silliq moslashishiga to'sqinlik qiladi.
O'g'il bolalarning ovozidagi mutatsiya davri - bu vokal darslari. Ovozni buzish: mutatsiya bosqichlari va gender xususiyatlari O'smirdagi ovoz o'zgarishi belgilari
Qanday qilib va ​​nima uchun o'g'il bolalarda ovozlarning buzilishi (mutatsiyasi) bor, bizning maqolamizda o'qing.
Kecha sizning o'g'lingiz oddiy, bolalarcha ovozda gapirdi va bugun siz birinchi buzilishni eshitdingiz. U boshladi, shuning uchun unda ko'p narsa o'zgaradi, shu jumladan ovozining buzilishi (ovoz mutatsiyasi). Aniq tashqi o'zgarishlar bilan birga bolaning ovozi butunlay boshqacha tovushni oladi. Bir muncha vaqt u uchun ovoz paychalarini boshqarish qiyin bo'ladi, shuning uchun mo'rt ovoz tufayli u turli xil g'alati tovushlarni chiqaradi.
O'g'il bolalarda ovoz mutatsiyasida laringeal o'zgarishlar
Ovoz ishlab chiqarish uchun halqum mas'uldir. Jinsiy balog'atga etishi bilan halqum kattalashadi va qalinlashadi. Bu o'g'il bolalarda ham, qizlarda ham sodir bo'ladi, lekin o'g'il bola uchun, albatta, ovoz mutatsiyasidagi o'zgarishlar ko'proq seziladi. Qizlarning ovozi tom ma'noda bir-ikki kalitni pasaytirishi mumkin va u zo'rg'a seziladi, lekin o'g'il bolalarning ovozi ancha pastroq va chuqurroq bo'ladi.
Nega o'g'il bolaning ovozi mutatsiya paytida g'alati eshitiladi?
Tomoqqa joylashgan halqum tovush hosil qilishda muhim rol o'ynaydi. Ikki asosiy mushak, ovoz paychalari halqum bo'ylab cho'zilgan kauchuk tasmalar kabidir.
Biror kishi gapirganda, o'pkadan chiqadigan havo ovoz paychalarining tebranishiga olib keladi, bu esa tovush hosil qiladi. Ovoz balandligi ligamentlarning bir-biriga qanchalik mahkam yopishishiga bog'liq, chunki ular orqali havo o'tadi. Agar siz hech qachon kichkina, yupqa kauchukni tortgan bo'lsangiz, tortilganda baland va uzoq davom etadigan chiyillashni eshitgan bo'lishingiz mumkin. Qalinroq tasma chuqurroq, pastroq, uzoq davom etadigan tovushni beradi. Xuddi shu narsa vokal kordlar bilan sodir bo'ladi.
O'g'il bola o'smirlik yoshiga etgunga qadar uning hiqildoqlari juda kichik, ovoz paychalari esa ingichka va mayda bo'ladi. Shuning uchun o'g'il bolaning ovozi kattalar ovozidan balandroq. Ammo kamolotga erishish bilan halqum kattalashadi va ligamentlar mos ravishda uzunroq va kuchliroq bo'ladi va bolaning ovozi chuqurroq bo'ladi.
Bundan tashqari, yuz suyaklari ham o'sadi: sinuslar, burun va tomoqning orqa qismi kattalashadi. Ko'proq joy ovozga aks sado berish uchun ko'proq joy beradi.
Bu davrda xirillashlar va xirillashlar tananing normal rivojlanishining bir qismidir. Bola o'zgarishlarga o'rganib qolganda ham, ovoz mutatsiyasidan keyin bir muncha vaqt o'z ovozini boshqarish qiyin bo'ladi. Shunday qilib, tashqi ko'rinishdagi qabul va umumiy o'zgarishlar bilan bir qatorda, siz o'zingizning yangi ovozingizga ko'nikishingiz kerak bo'ladi.
Tashqi o'zgarishlar haqida gapirganda. Halqum kattalasha boshlaganda, bo'yin ichida avvalgidan farqli burchak ostida bir oz egilib, qisman bo'rtib keta boshlaydi. Xuddi shunday "Odam Atoning olmasi" yoki Odam Atoning olmasi. Qizlarda gırtlak ham ko'payadi, lekin o'g'il bolalardagidek emas.
O'g'il bolaning ovozi qachon buziladi?
Har bir insonning o'ziga xos rivojlanish sur'ati bor, shuning uchun o'g'il bolalarning ovozi buziladi turli yoshdagilar. Bu odatda 11 yoshdan 14,5 yoshgacha, ko'pincha katta o'sishdan keyin sodir bo'ladi. Ba'zilar uchun ovozning mutatsiyasi (buzilishi) uzoq vaqt va asta-sekin davom etadi, boshqalari esa bu juda tezdir.
Agar o'g'lingiz ovozining g'alati ovozidan bezovta bo'lsa, bezovtalansa yoki xijolat bo'lsa, unga bu vaqtinchalik ekanligini va hamma buni boshdan kechirishini tushuntiring. Bir necha oy ichida u allaqachon erkakning ovozi emas, balki past, chuqur va kuchli kattalar ovoziga ega bo'ladi!
Odil jinsiy aloqa uchun sizning odamingizdan sevgi va qo'llab-quvvatlash so'zlarini eshitish juda muhim va bundan ham ko'proq, agar sodiqning ovozi chindan ham chiroyli bo'lsa, yoqimli. Biroq, baxmal bariton yoki hashamatli va erkak bass yigitlarda birdaniga va darhol paydo bo'lmaydi. Bu har bir yigit uchun qaytarilmas va muqarrar jarayon - vokal kordlarini qayta qurish oylar oldidan. Keling, o'g'il bolalarning ovozi qachon buzilganligini, qancha vaqt ketishini va bu o'zgarishni qandaydir tarzda tezlashtirish mumkinligini bilib olaylik.
Boshlanish nuqtasi
Odatda hamma narsa juda to'satdan sodir bo'ladi. Bir chiroyli (va ba'zilar uchun, ehtimol unchalik yaxshi emas) ertalab, kechagi bola yosh yigitga aylana boshlaydi. Erkaklar uchun o'sish juda qiyin. Bundan tashqari, bu ularning mavjudligining barcha jabhalariga - ichki dunyodan tashqi o'zgarishlarga taalluqlidir.
Taxminan 9-10 yoshdan boshlab o'g'il bolalarda prepubertal davr boshlanadi. Bu hali "bu" emas - testosteron tomboylarda miqyosdan chiqib, ularni turli xil ehtiyotsiz (va ba'zan mutlaqo ahmoqona) harakatlarga undaydigan eng dahshatli vaqt, ammo bu yoshga kelib ularning tanasi o'zini qayta qurishni boshlaydi. Qolaversa, bu hali yigitlarning ovozi buziladigan payt emas. Bu jarayon biroz keyinroq sodir bo'ladi.
O'rtacha ko'rsatkichlarga ko'ra, ovozning "uzilishi" 11-14 yoshda, balog'at yoshining eng yuqori cho'qqisida sodir bo'ladi. Hammasi o'g'il bolalar qachon boshlanganiga bog'liq. Tashqi ko'rinishda terining nuqsonlari va doimiy yog'li sochlar (ko'pincha kepek aralashmasi bilan) ko'rinishida namoyon bo'ladigan birinchi o'zgarishlar boshlanganidan boshlab, o'g'il bolalarning ovozi buzilib ketgunga qadar, taxminan uch yil o'tadi. 15 yoshda yigitlar endi bolalar hisoblanmaydi, ularning balog'at yoshi tugadi, ammo erkakka aylanish jarayoni 22-23 yoshda to'liq tugaydi.
De-fakto nima bo'lyapti?
Shunday qilib, biz o'g'il bolalarda ovoz qaysi yoshda buzilganligini bilib oldik. Ko'pincha bu 13 yoshda sodir bo'ladi. Balog'atga etish tezligiga ko'plab omillar, jumladan, irsiyat va bolaning mavjudligi sharoitlari ta'sir qiladi. Olimlar yigitning nosog'lom turmush tarzi uning erkak bo'lib rivojlanishiga to'sqinlik qilishini isbotladi.
Shubhasiz, o'quvchilarni o'g'il bolalarning ovozi buzilganda tanaga nima bo'lishi qiziqtiradi. Ularning hayotidagi bu davr tez jismoniy o'sish bilan ajralib turadi. Yigitlar bo'yi bo'y ko'tarmoqda, kuchliroq, mushak massasini olish, bir vaqtning o'zida o'zgarishlar va ichki organlar nutq uchun javobgar.
Odamlarda tovushlarni takrorlash qobiliyati bir nechta tizim va organlarga bog'liq. O'pkada to'plangan havo nafas chiqarilgach, to'lqin hosil qiladi, u kuch bilan halqum bo'shlig'ida joylashgan tovush paychalariga ta'sir qiladi. Ular tovushlarni yaratish zanjirining asosiy bo'g'inidir. Bu jarayonda og'iz bo'shlig'i, halqum va nazofarenks ham ishtirok etadi.
Bolalarda ligamentlar ingichka va qisqa bo'ladi, shuning uchun ular yumshoq, ohangdor ovozlarda gapirishadi. Faol davomida ligamentlarning o'zlari ko'payadi, shuningdek, tomoq sohasida joylashgan mushaklar va xaftaga, Odam Atoning olma hosil bo'ladi. Jismoniy jihatdan keskin o'zgarish yigitlarning ovozi deyarli birdan o'zgarib, yigitlarning nutqning yangi uslubiga silliq moslashishiga to'sqinlik qiladi.
Gormonlar ... Ularsiz biz qayerda bo'lar edik?
O'g'il bolalarda ovozning uzilish vaqti to'g'ridan-to'g'ri ularning gormonal darajasining holatiga bog'liq. Testosteron bu metamorfoz uchun javobgardir. Agar endokrin tizim tartibda bo'lsa, u holda o'g'il bolalarda ovoz buzilib keta boshlagach, u ligamentlarning o'sishi uchun etarli miqdorda gormonlar ishlab chiqaradi. Oxir-oqibat, nutq tembri 5-6 tonnaga pasayadi.
Testosteronning maxsus tarkibiy qismlarining ta'siri tufayli ligamentlarning sezilarli darajada siqilishi va cho'zilishi kuzatiladi, bu esa ovoz o'zgarishini keltirib chiqaradi. O'sishning faol bosqichida tanada juda zarur bo'lgan gormon etishmasligi sodir bo'ladi, keyin bolaning ovozi nafaqat erkakka aylanish paytida, balki balog'atga etishishdan keyingi davrda ham, etuklik davrida ham juda baland bo'lib qoladi. Qizig'i shundaki, yoshi bilan kuchli jinsiy aloqa vakillari ko'pincha "erkak gormoni" etishmovchiligini boshdan kechirishadi, shuning uchun ularning ovozi qariganda balandroq bo'ladi.
Qanday yordam berish kerak?
Ovoz qancha vaqt sindira boshlaganidan qat'i nazar, o'g'il bolalar bu jarayon bilan bog'liq muayyan qiyinchiliklarga duch kelishadi. Bola hech qachon bunga yuz foiz tayyor bo'lmaydi va balog'atga etishning faol bosqichi ta'sir qiladigan o'zgaruvchan psixo-emotsional holatini hisobga olgan holda, u haqiqatan ham yaqinlarining yordamiga muhtoj, garchi u buni hech kimga tan olmasa ham. .
Ota-onalar va eng muhimi, ota o'g'li bilan yaqin kelajakda uning ovozi o'zgarishi haqida suhbat qurishi va bu bir kunning ish emasligini ko'rsatishi kerak. O'g'il bolalarda ovoz qaysi yoshda buziladi, buni aniq aytish mumkin emas, lekin ularni 12 yoshdan boshlab bunga tayyorlashni boshlash yaxshiroqdir.
Shuningdek, qarindoshlar bolaning tinchligini, aniqrog'i uning ligamentlarini ta'minlashga harakat qilishlari kerak. Ushbu tavsiya juda kengdir, chunki u nafaqat vokal kordlarining mumkin bo'lgan ortiqcha kuchlanishini istisno qilish, balki shamollashning har tomonlama oldini olishga ham tegishli. Nima uchun bu muhim?
Gırtlak bo'shlig'ida ligamentlarning o'sishi jarayonida maxsus jarayonlar sodir bo'ladi, u erda shilimshiq ishlab chiqarish faollashadi, qon aylanishi kuchayadi, tomoq shishiradi va qizil rangga aylanadi. Aynan shu davrda u viruslar va bakterial infektsiyalarning hujumlariga eng moyil bo'ladi. Tonzillit ligamentlarda tugunlar paydo bo'lishiga olib kelishi mumkin, bu esa ovozni xiralashtiradi.
"Buzilish" paytida nima qilish mumkin emas?
baland ohanglarda suhbatlar paytida;
odam qo'shiq kuylaganda;
yig'lash paytida ligamentlar ham taranglashadi.
O'g'il bolalarda ovozning o'zgarishini birinchi navbatda "tashxis" qo'yish mumkin. Bu jarayon endigina boshlanganda, bolalar nutqi tenorga o'xshaydi, lekin ligamentlarning kuchlanishi paytida ovoz uzilib, qisqa vaqt davomida ko'tarilishi yoki tushishi mumkin.
Ovoz o'zgarishi qachon tugaydi?
Odatda 15 yoshga kelib shakllanadi nutq apparati va ovoz paychalarining tugallanishi. Ovozning uzilishi o'rtacha olti oy davom etadi, u tezroq sodir bo'lishi mumkin - 3-4 oy ichida, lekin ba'zida shunday bo'ladiki, bola bir yil davomida chiyillashga, keyin esa basga aylanadi.
Bu jarayonni tezlashtirish yoki qandaydir tarzda samarali ta'sir qilish mumkin emas. Odatda bolalar o'zgarishlarni sezmaydilar, jismoniy noqulaylik his qilmaydilar, lekin ba'zida ular tomoq og'rig'i, yo'tal istagi haqida shikoyat qilishlari mumkin.
Va u nima bo'ladi?
Ovozning tembri ma'lum bir bolaning fiziologiyasiga, aniqrog'i, uning ligamentlarining qalinligi va uzunligiga bog'liq. Bola uchun uning yangi lahjasi g'ayrioddiy bo'lishi mumkin, ammo ota-onalar yigitga o'zgarish tugagach, u qanday "tovush qilishiga" ko'nikishi kerakligini xushmuomalalik bilan tushuntirishlari kerak.
Birovning ovozini o'zgartirish yoki nusxalash - bu o'z rivojlanishining tabiiy yo'nalishini buzish demakdir, uning ohangi tabiat tomonidan belgilanadi va buni odatiy hol sifatida qabul qilish kerak. Nutq uslubi ustida juda ko'p ish qilish ovozning buzilishiga olib kelishi mumkin. Siz mustaqil ravishda uning kuchini rivojlantirishingiz, diksiyani, nutqning ifodaliligini yaxshilashingiz mumkin.
Ovozni buzish, ayniqsa, bu "vosita" bo'lgan yigitlar uchun qiyin. Ko'pgina o'g'il bolalar qo'shiq aytishni yaxshi ko'radilar, ular musiqa bilan nafaqat havaskor, balki professional darajada ham shug'ullanishadi. 10-11 yoshgacha bo'lgan bolalarning yumshoq ovozi juda tez o'zgaradi va yosh qo'shiqchi bunga tayyor bo'lishi kerak.
Bog'larning o'sishi bolaning ovozining tonalligiga katta ta'sir qiladi. Bundan tashqari, dastlab unga qo'shiq aytayotganda chiqaradigan tovushlarni boshqarish juda qiyin bo'ladi. Agar o'smir bunga tayyor bo'lsa, u balog'atga etishish va faol o'sish natijasida yuzaga keladigan ovoz mutatsiyasining qiyin davriga osonroq chidaydi.
Qadim zamonlardan beri tabiat uni inson muloqot qilishi uchun qo'ygan. Deyarli barcha bolalar nozik ovoz bilan tug'iladi va o'smirlik davrida ovozning buzilishi boshlanadi. Aslida, bu jarayon erkak va ayol ligamentlariga ta'sir qiladi, garchi bu qizlarda unchalik sezilmaydi.
Jarayonning o'zi nimaga o'xshaydi?
Havo to'lqinining boshlanishi o'pkadan kelib, ligamentlarga etib boradi va ularning tebranishini keltirib chiqaradi. Ko'krak qafasi va nazofarenksga kelsak, ular rezonator vazifasini bajaradi. Ovoz balandligi ovoz paychalarining qalinligiga bog'liq - ular qanchalik nozik bo'lsa, qizlarda bo'lgani kabi, ovoz shunchalik balandroq bo'ladi va aksincha - o'g'il bolalardagidek qalinroq bo'ladi.
Tabiat ota-onalar har doim o'z farzandlarini eshitishlariga ishonch hosil qildi. Shuning uchun, tug'ilishdan boshlab, har bir insonda kichik va ingichka ligamentlar mavjud.
Ular o'sib ulg'aygan sayin ular hajmi kattalashadi va qalinlashadi, mos ravishda tovush ohangini o'zgartiradi.
Ammo balog'at yoshida o'sish tezligi va darajasi gender farqlariga ega. Ayol halqumlari ikki marta, erkaklar halqumlari esa 70% ga o'zgaradi.
Shuning uchun o'smirlar jinsi bo'yicha ham, bir-birining o'rtasida ham tembrda sezilarli farqlarga ega. Ammo darhol aytish kerakki, bunday jarayon mutlaqo individualdir, shuning uchun ba'zi o'g'il bolalar 12 yil davomida bassga ega, boshqalari esa hali ham 15 yoshida tenorda muloqot qilishadi.
Mutatsiyaning uchta asosiy bosqichi mavjud.
Mutatsiyadan oldingi davr. Ayni paytda tana kelajakdagi qayta qurishga tayyorlanmoqda va bu bosqichda barcha tizimlar ishtirok etadi.
ovoz yanada xirilladi;
xirillash, terlash qayd etiladi, ular engil yo'tal bilan birga keladi.
Ammo shuni ta'kidlash kerakki, agar o'g'il yoki qiz qo'shiq kuylash bilan shug'ullansa, unda bunday alomatlar biroz boshqacha namoyon bo'lishi mumkin, chunki qo'shiqchilar ko'proq o'qitilgan ligamentlarga ega. Birinchidan, baland notalar avvalgidek osonlik bilan tushmaydi. Ikkinchidan, bola qo'shiq aytayotganda halqumdagi og'riqdan shikoyat qila boshlaydi.
Vokal o'qituvchilarining o'zlari tovushdagi "kir" haqida izoh berishni boshlaydilar. Garchi "tinch" holatda bo'lsa-da, bunday belgilar kuzatilmasligi mumkin. Vokal kordlari bu vaqtda dam olishga muhtoj, chunki qayta qurish jarayoni va ularga bir vaqtning o'zida yuklanish insonning "ovozini" yo'qotishiga olib kelishi mumkin.
Ovozning shovqini. Bu vaqtda halqum oqishi boshlanadi, shilimshiq kuzatilishi mumkin. Bunday daqiqalar yallig'lanish jarayonlarining rivojlanishining boshlanishini qo'zg'atadi.
Shuning uchun, agar siz o'smirning og'ziga qarasangiz, ovoz paychalarining yuzasi qizil rangga aylanganini ko'rishingiz mumkin. Aynan shu holat dam olishni talab qiladi, chunki ortib borayotgan yuk organning rivojlanmaganligiga olib kelishi mumkin.
Bunday davrda o'zingizni shamollash va virusli kasalliklardan himoya qilish uchun alohida e'tibor berishga arziydi, aks holda o'smirlik davri o'tgandan keyin o'g'il bolalar hali ham tenor ovoziga ega bo'lish xavfi mavjud.
Mutatsiyadan keyingi davr. Bu individual jarayon. Bu erda milliylikdan tortib, shaxsiy fiziologik, ba'zan esa genetik xususiyatlar bilan yakunlangan ko'plab omillar rol o'ynaydi. O'g'il va qizlarda u turli yo'llar bilan paydo bo'lishi mumkin va har xil vaqtni oladi. Odatda, "o'z ovozi" ning shakllanishi tugashi bilan, bola vokal kordlarining tez charchashi haqida shikoyat qila boshlaydi. Ammo endi ovozda tomchilar yo'qligi sezilarli bo'ladi, u yanada barqaror bo'ladi.
O'smirlik gormonal jarayonlarning tez faollashishi bilan tavsiflanadi. Aynan shu moddalar tashqi va uchun javobgardir ichki o'zgarishlar inson tanasida - o'g'il bolalarda sochlar butun tanada faol o'sishni boshlaydi, balog'at yoshi rivojlanadi, ifloslanish kuzatiladi, skelet va mushak massasining keskin o'sishi kuzatiladi. Qizlarga kelsak, ularning ko'kraklari o'sishni boshlaydi, ularning tana shakli o'zgaradi, hayz ko'rish boshlanadi.
Vokal kordlari ham gormonlarga juda bog'liq. Agarda o'smirlik yillari Agar ular o'zlarining tarkibiy qismlarini etarlicha olishmasa, ular "kattalar" o'lchamiga ega bo'lolmaydilar - yanada cho'zilgan va zichroq bo'ladi. Shunga ko'ra, ovoz buzilmaydi, ya'ni yigit etarlicha baland bo'lib qoladi.
Aytgancha, qizlarda bu har doim yuqori bo'ladi, chunki ularning jinsiy gormonlari o'g'il bolalardagi kabi bir xil miqdorda ishlab chiqarilmaydi va bundan tashqari, ular butunlay boshqacha. Shunisi qiziqki, keksalikda erkak ovozi balandroq, ayol ovozi esa pastroq bo'ladi. Va bu daqiqalarning barchasi gormonal fon uning tarkibiy qismlarini kamroq qabul qilishi bilan bog'liq.
Ovozni buzish nafaqat fiziologik, balki psixologik noqulaylik bilan ham bog'liq. Va o'g'il bolalar va qizlar uchun. Ammo ayollarning ligamentlari biroz sekinroq o'sadi, shuning uchun balog'at yoshi kelganda, ular erkaklarnikiga qaraganda hali ham qisqa. Shuning uchun mutatsiya unchalik aniq emas.
Va qizning tembridagi keskin o'zgarish gormonlarning noto'g'ri ishlashi bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Ammo bu holatda ota-onalar qizini endokrinologga ko'rsatishlari kerak, chunki bu jiddiy endokrin kasalliklarni ko'rsatishi mumkin. Agar qizning ovozini buzishning aniq belgilari bo'lmasa, u holda mutatsiya jarayoni tabiiy ravishda davom etadi va tashvishlanadigan hech narsa yo'q.
Aksariyat o'smirlar ovozi qanday buzilganini ham sezmaydilar. Buning sababi shundaki, bunday jarayon ularga hech qanday noqulaylik tug'dirmaydi.
Xuddi shu yoshdagi turli bolalarning ovozi boshqacha bo'lishi mumkin, chunki ularning halqumlari rivojlanishning turli bosqichlarida bo'ladi. Ammo bola qanday holatda bo'lishidan qat'i nazar, ota-onalar bu davrda qanday harakatlar joiz ekanligini bilishlari kerak va nima uchun undan voz kechishga arziydi.
o'rtacha yuk. Bu qizlarga qaraganda o'g'il bolalarning ota-onalari uchun ko'proq maslahat. Ovoz paychalarining haddan tashqari kuchlanishi tugunlarning paydo bo'lishiga olib keladi, bu esa ovozning xirillashiga olib keladi. Bunday nuqson o'z-o'zidan ketishi mumkin, ammo ba'zi hollarda jarrohlik ajralmas hisoblanadi;
mutatsiya davrida bolani sovuqdan himoya qilishga arziydi. Bu ovozning buzilishini kuchaytirishi mumkin. Agar yosh yigit uzoq vaqt davomida baland ohanglarga ega bo'lishni davom ettirsa, ota-onalarga uni foniatr kabi mutaxassisga ko'rsatish tavsiya etiladi;
ota-onalar bolaga "o'z ovozi" noyob ekanligini tushuntirishlari kerak va u tabiatning mo'ljallanganidek bo'ladi. Ko'pincha o'g'il bolalar u yoki bu qahramonga taqlid qilishga harakat qilishadi. Bunday fanatizm, yigitning ligamentlarini ortiqcha yuklashiga olib kelishi mumkin va ular shunchaki "buziladi".
Tabiatning o'zi u yoki bu ovoz ohangini qo'yadi va uni hech kim o'zgartira olmaydi. Shuning uchun, sizning tembringiz berilgan deb qabul qilinishi kerak va unga qarshilik ko'rsatmaydi. Va ovozning buzilishini tezlashtirishning hech qanday usuli yo'q, chunki bu jarayon tabiiydir va unga ta'sir qilish mumkin emas.
Bu jarayon tezroq va iloji bo'lsa, asoratsiz o'tishi uchun sabr-toqatli bo'lish, tavsiyalarga amal qilish kerak.